ทำไมต้องอ่านหนังสือเล่มนี้ “ความสัมพันธ์ไทย-ญี่ปุ่น 600 ปี”  ตอนที่ 1

“ความสัมพันธ์ไทย-ญี่ปุ่น 600 ปี”
ฉบับพิมพ์ครั้งแรก  พ.ศ. 2530
ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 2 พ.ศ. 2542
เขียน: อิชิอิ โยเนะโอะ และ โยชิกาวะ โทชิฮารุ
ผู้แปล: พลับพลึง คงชนะ  มารศรี มียาโมโต  อาทร ฟุ้งธรรมสาร
บรรณาธิการแปล: ชาญวิทย์ เกษตรศิริ และ สายชล วรรณรัตน์
มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์

เนื่องจากหนังสือเล่มนี้มีข้อมูลความรู้เกี่ยวกับ
ประวัติศาสตร์ชาติไทยย้อนหลังไปได้ถึง 600 ปี
เขียนโดยนักวิชาการชาวญี่ปุ่นสองท่าน (อาจารย์และศิษย์)
ผู้มีความเชื่ยวชาญด้านไทยและอุษาคเนย์ศึกษาเป็นอย่างยิ่ง

แม้จะเป็นเรื่องที่เกี่ยวกับความสัมพันธ์ไทย-ญี่ปุ่น
แต่ก็ทำให้เห็นภาพรวมของอดีตที่มาเป็นปัจจุบันของประเทศไทยได้อย่างชัดเจนจนน่าตกใจ
อ่านไปตื่นเต้นไปยิ่งกว่าอ่านนิยายมากกว่าหนังสือประวัติศาสตร์

คิดว่าเพราะเหตุนี้ จึงทำให้หนังสือเล่มนี้เป็นแรงบันดาลใจ
ให้กับหนังสือนวนิยายดีๆ หลายๆ เล่ม ยกตัวอย่างเช่น

“ความทรงจำของคารายุคิซัง” ผู้แต่ง  :  ประทีป  ชุมพล
และ นำไปแปลเป็นภาษาอังกฤษในชื่อ The memoir of Keiko karayuki_san in Siam 
ที่แปลเป็นภาษาอังกฤษโดย Chiradej Diskaprakai


หรือ หนังสือทางวิชาการ ที่ใช้หนังสือเล่มนี้“ความสัมพันธ์ไทย-ญี่ปุ่น 600 ปี”
เป็นเชิงอรรถ อีกมากมายหลายเล่มๆ แต่ขอไม่นำมากล่าวในที่นี้


หรือ รวมทั้ง คำบางคำที่โดนใจ “ครีเอทีฟ ทางการเมือง”
จนนำมาเป็นแรงบันดาลใจของชื่อพรรคการเมืองที่ตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2541
ขอคัดย่อมาดังนี้ บทนำ ในหน้า 2 -3

"อย่างไรก็ตาม เราก็เคยทราบว่าเมื่อเดือน พฤศจิกายน ปี พ.ศ. 2515 (ค.ศ. 1972)
ได้เกิดการ “รณรงค์ไม่ซื้อสินค้าญี่ปุ่น” ซึ่งมีนิสิตนักศึกษาเป็นผู้นำ  
แล้วสื่อมวลชนก็ประโคมข่าวว่าเป็นการรณรงค์เพื่อต่อต้านญี่ปุ่น
จนผู้คนอดตั้งคำถามไม่ได้ว่าประเทศไทยนั้น “ต่อต้านญี่ปุ่น” หรือ “ฝักใฝ่ญี่ปุ่น” กันแน่
แต่ไหนแต่ไรมาเมื่อพูดในแง่ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศแล้ว ไม่เป็นการเหมาะสม
ที่จะใช้คำว่า “ต่อต้านญี่ปุ่น” หรือ “ฝักใฝ่ญี่ปุ่น”
ทั้งนี้เพราะว่าในโลกนี้ไม่มีประเทศไหนที่จะใช้คำว่า
“ต่อต้านญี่ปุ่นโดยสิ้นเชิง” หรือ “ฝักใฝ่ญี่ปุ่นโดยสิ้นเชิง”
ประเทศไทยก็เช่นกันไม่ได้ต่อต้านและมิได้ฝักใฝ่ญี่ปุ่น
ถ้าจะว่าไปแล้วก็คงเป็นแบบ “ไทยรักไทย”
แต่พวกเราชาวญี่ปุ่นล่ะ เป็นอย่างไร หากมีประเทศไหนเกิดต่อต้านญี่ปุ่นขึ้นมา
เราก็จะเอะอะโวยวายตื่นเต้นเป็นการใหญ่
แต่ตราบใดที่ประเทศนั้นยังใกล้ชิดหรือฝักใฝ่ประเทศเราอยู่
เราก็ไม่เคยสนใจใยดีอะไร ท่าทีเช่นนี้ไม่ใช่สิ่งพึงเป็นเลย
เมื่อมองในแง่ความสัมพันธ์กับต่างประเทศ”

ที่ยกตัวอย่างบทนำ มานี้ก็เป็นแค่ตัวอย่างเล็กๆ น้อยๆ ที่ไม่สลักสำคัญอะไร
ใครๆ ก็ได้รับแรงบันดาลใจได้จากหนังสือที่ตัวเองอ่านได้

เพียงแต่ถ้าท่านอ่านหนังสือเล่มนี้ ก็จะนึกเรียบเรียงได้เองว่า
น่าจะเป็นแรงบันดาลใจสำหรับเรื่องอะไรบ้าง

ประวัติศาสตร์ถ้านำมาใช้ถูกวิธี เรียนรู้จากสิ่งที่เราผิด ยอมรับ และแก้ไข ก็จะเกิดผลดี
แต่หากเกิดมีผู้(ไม่หวังดีต่อประเทศชาติ) นำจุดอ่อนต่างๆ ทางประวัติศาสตร์
มาซ้ำเติมให้เกิดความเสียหายขึ้น โดยตีหน้าซื่อบอกว่า
เป็นข้อเท็จจริง (ที่เกิดขึ้นที่อยากให้คนอื่นเชื่ออย่างนั้น)


แต่ขอบอกทุกท่านอย่างหนึ่งว่า การแต่งนิยายนั้น มีหลักอยู่อย่างหนึ่งคือ
นำเรื่องจริงมา โดยนำเรื่องไม่จริง (ที่ดูไม่น่าเชื่อแต่น่าเชื่อ) ใส่เข้าไป
แล้วจะกลายเป็นนิยายที่สนุกสนาน 

ก็สนุกดีอยู่หรอก ถ้าได้อ่านนิยายอิงประวัติศาสตร์
แต่ประวัติศาตร์ไม่ใช่นิยาย มันมีเส้นแบ่งที่ชัดเจน
แม้จะมีเชิงอรรถยาวเหยียดอยู่ในแต่ละบทของหนังสือทางวิชาการอ่านสนุกเล่มนั้นๆ ก็เถอะ

แต่ก็เป็นเรื่องง่ายที่ ประวัติศาสตร์ อาจกลายเป็นนิยายง่ายๆ
ด้วยการใส่เรื่องไม่จริงที่ต้องการให้คนอ่านเชื่อตามนั้น
แล้วคนอ่านก็อ่านแล้วก็บอกว่า สนุกดี แล้วก็เชื่อว่าเป็นเรื่องประวัติศาสตร์ !?

ก็อาจจะมีบางท่านที่เลิศด้วยปัญญา แต่อ่านแล้วเอาไปใช้ในทางเสื่อม
แต่เป็นในทางที่ท่านเหล่านั้นเห็นว่าดี เห็นว่างาม
สนุกกับสมองอันชาญฉลาดที่สร้างเรื่องมาตอบสนอง สนับสนุนความคิด
ความเชื่อของตน โดยตัดตอนทางประวัติศาสตร์มา

แต่อยากให้ท่านทั้งหลายที่รับข้อมูลต่างๆ รู้เท่าทัน
คิดด้วยสมอง ตรองด้วยใจ ประวัติศาสตร์มีความสำคัญ คนเราต้องเรียนรู้จากประวิติศาสตร์

หนังสือ“ความสัมพันธ์ไทย-ญี่ปุ่น 600 ปี” เล่มนี้  เขียนด้วยข้อมูลจากประวัติศาสตร์
ที่ค้นคว้าโดยผู้เชี่ยวชาญทางด้านประวัติศาสตร์ชาวญี่ปุ่นสองท่าน
ซึ่งไม่ได้มีผลประโยชน์ไปมากกว่า หวังว่าจะได้หนังสือทางวิชาการดีที่สุดทางด้านมนุษยวิทยา
สำหรับผู้คนสำหรับค้นหาประวัติศาสตร์ความสัมพันธ์ของไทย – ญี่ปุ่น

ลองอ่านดูแล้วท่านจะสนุกกับความเป็นไปของเมืองไทยตลอด 600 ปี
ที่บางเรื่องไม่ได้เปลี่ยนแปลงอะไรเลยจากเมื่อหลายร้อยปีที่แล้ว
ที่อ่านแล้วแม้จะยอมรับสิ่งที่เกิดขึ้นไปได้ แต่ก็เสียใจและใจเสีย โดยเฉพาะเรื่อง “มนตรี”

บางท่านอาจพูดได้ว่าไม่มีประวัติศาสตร์ไหนที่เป็นกลาง ทุกคนต่าง สร้างประโยชน์ให้ตนเอง
(แต่สร้างความเสียหายให้กับประเทศชาติกระนั้นหรือ) คงห้ามกันไม่ได้

สุดท้ายคงอยู่ที่ท่านทั้งหลายจะตีความเช่นไร และเลือกจะเชื่ออย่างไรมากกว่า
และ จะเอาไปใช้ให้เกิดประโยชน์ ไม่เกิดโทษต่อประเทศชาติอย่างไรมากกว่า

เกิดมาบนแผ่นดินไหน กรุณาทำประโยชน์ทิ้งไว้บนแผ่นดินเกิดก็จะประเสริฐ
คนที่ประเสริฐ ทางพระ เขาเรียกกันว่า มนุษย์

แต่เห็นเหล่า มนตรี หลายท่านๆ ก็ดูหน้าตาเป็นมนุษย์ดี
แต่พฤติกรรม ในตอนนี้ คันปากอยากถามว่า “ มนุสโสสิ”  จังเลย