ความเดิม

ฟ้าหม่น ใจหมอง คิดถึงแดดสีทองที่อียิปต์ บทนำ

http://www.oknation.net/blog/March/2012/11/15/entry-1

 ฟ้าหม่น ใจหมอง คิดถึงแดดสีทองที่อียิปต์ 1 อรุณรางสว่างแล้วที่ Luxor

http://www.oknation.net/blog/March/2012/11/21/entry-1

แม่มดไม่เคยลืมความอบอุ่นของสายลมยามอรุณที่สัมผัสได้จากดาดฟ้าเรือ Pioneer 1 เมื่อแสงอาทิตย์ทอทาบฟ้าเหนือแม่น้ำไนล์ที่ Aswan 

สงบนิ่ง นุ่มนวล อ่อนโยนจนผู้มาเยือนต้องสะกดลมหายใจ ด้วยเกรงว่าเสียงอึกทึกแม้แต่น้อยนิดจะรบกวนความบริสุทธิ์สะอาดของบรรยากาศในยามเช้านั้น

Aswan เป็นจุดที่ทะเลทรายทอดตัวลงสู่แม่น้ำไนล์ด้วยกิริยาอันแช่มช้อยงดงาม  สำหรับคนเดินทางหลายคน ที่นี่คือตำแหน่งที่สวยที่สุดของแม่น้ำยิ่งใหญ่สายนี้  แม่น้ำไนล์มีความยาวทั้งสายถึง 6500 กิโลเมตร  เป็นแม่น้ำที่ยาวที่สุดในโลกซึ่งไหลผ่านดินแดนในทวีปแอฟริกาถึง 10 ประเทศ

Pioneer 1 ทอดสมออยู่ไม่ห่างไกลจากหน้าผาซึ่งเป็นที่ตั้งของ Old Cataract Hotel โรงแรมเก่าแก่อายุเกิน 100 ปีที่ Agatha Christie เคยมาพำนัก เธอเขียนนวนิยายเรื่อง Death on the Nile ที่นี่

อีกฟากหนึ่งของแม่น้ำทางด้านตะวันตกคือ ที่ตั้งของกลุ่มสุสานสำคัญ  Tomb of the Nobles อันเป็นที่พำนักสุดท้ายของชนชั้นสูงซึ่งเก่าแก่มาแต่สมัย Old Kingdom (3100-2180 ปีก่อนคริสตกาล)

ตำราของแม่มดบอกว่า สุสานหมายเลข 31 ซึ่งเป็นที่บรรทมของเจ้าชาย Sarenput ที่ 2 ผู้มีอำนาจปกครองอียิปต์ตอนใต้ในสมัยราชวงศ์ที่ 12 เป็นสุสานที่งดงามอลังการ์ที่สุด แต่เราไม่มีเวลาเยี่ยมชม  เวลาของคนเดินทางเล็กๆอย่างเรามีน้อยเกินกว่าจะสามารถสัมผัสได้ทุกความตาย

ความตายในอารยธรรมของอียิปต์ยุคโบราณสำคัญยิ่งกว่าการเกิด น่าพิศวงชวนหลงใหลยิ่งกว่าการมีชีวิตอยู่

พิธีกรรมอันเกี่ยวเนื่องด้วยความตาย การเตรียมตัวรับความตาย และการเดินทางไปสู่โลกหน้าเป็นศูนย์กลางของกิจกรรมในชีวิตของชนชั้นสูงชาวอียิปต์ในยุคนั้น

จะเป็นการบังอาจเกินไปไหมนะ ถ้าแม่มดจะบอกว่า ท่านเจ้าขา ท่านพลาดแล้ว

ปัจจุบันกาลต่างหากที่มีค่าล้ำ ชีวิตต่างหากที่งดงาม  วันนี้ต่างหากที่เราจะต้องทำให้ดีที่สุด

พรุ่งนี้มีหรือไม่ โลกหน้าอยู่ที่ใด ใครเล่าจะหยั่งรู้

วันนี้เป็นวันสบายๆอีกวันหนึ่งนะคะ หลังอาหารเช้า เราก็ถูกต้อนให้ขึ้นรถไปชม “เสาสูง (Obelisk)" ที่สร้างไม่เสร็จของฟาโรห์ Hatshepsut หญิงมั่นของเรา เพื่อนๆยังจำเธอได้ใช่ไหมคะ

เสา Obelisk ที่ว่านี่ควรจะมีน้ำหนัก 1.8 ล้านกิโลกรัมและมีความสูง 41 เมตรเมื่อสร้างเสร็จ ช่างสลักหินทำงานสำเร็จไปแล้ว 3 ด้าน จึงพบรอยร้าวภายในแท่งหิน งานชิ้นนี้จึงถูกทิ้งค้างคาอยู่อย่างนั้นเป็นเวลาหลายพันปี  น่าทึ่งไหมคะว่าคนโบราณทำงานชิ้นใหญ่ขนาดนี้ได้อย่างไร

โปรแกรมทัวร์หลังจากนั้นเป็นเรื่องชวนหาวนอนสักนิดสำหรับผู้มาจากแดนสยามอย่างแม่มด  เขาพาเราไปชมเขื่อนค่ะ

แต่ความจริงแล้ว การสร้างเขื่อนใหญ่เป็นจุดพลิกผันประวัติศาสตร์ของประเทศนี้ทีเดียว  เขื่อนอัสวาน (Aswan Dam) ได้รับการก่อสร้างระหว่างปี 1898-1902 เมื่ออียิปต์อยู่ภายใต้อำนาจของสหราชอาณาจักร เพื่อควบคุมการไหลบ่าของแม่น้ำไนล์และเพื่อผลิตกระแสไฟฟ้า  ตอนนั้นเขื่อนนี้ได้ชื่อว่าเป็นเขื่อนที่ใหญ่ที่สุดในโลกเลยนะคะ

ทว่าแม่น้ำไนล์นั้นยิ่งใหญ่เกินกว่าที่จะยอมอยู่ภายใต้การควบคุมของมนุษย์ได้ง่ายๆ  ทางออกของ President Nasser จึงเป็นการก่อสร้างเขื่อนขนาดยักษ์ (High Dam) ขึ้นมาใหม่ในระหว่างปี 1960-1971 โดยการสนับสนุนของประเทศที่เรียกตนเองในขณะนั้นว่าโซเวียตยูเนียน

การต่อสู้ระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติงานนี้ ใครแพ้ใครชนะ แม่มดไม่แน่ใจ  อียิปต์ไม่มีพื้นที่ป่าสมบูรณ์จะสูญเสียเหมือนบ้านเราในเวลาที่มีการสร้างเขื่อน  แต่โบราณสถานมากมายที่สร้างอียิปต์มาให้เป็นอียิปต์แต่โบราณกาลสูญหายไปใต้ท้องน้ำ  การสร้าง HighDam และ Lake Nasser เป็นการทำลายมรดกทางวัฒนธรรมครั้งใหญ่ที่สุดครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติ

เพื่อนๆไม่แปลกใจใช่ไหมคะว่า ทำไมแม่มดไม่มีภาพของเขื่อนใหญ่มาอวดเพื่อนๆเลย

อ่อนล้ากับความผยองของมนุษย์แล้ว เราไปแล่นเรือใบเล่นกันดีกว่า

เขาว่าการล่องแม่น้ำไนล์จะไม่มีวันสมบูรณ์ถ้าไม่มีการนั่งเล่นเย็นใจใน Felucca สักครู่สักยาม

Felucca เป็นเรือใบแบบโบราณของอียิปต์ค่ะ  ใบเป็นรูปสามเหลี่ยมขนาดใหญ่ในขณะที่เรือลำเล็กนิดเดียว

ชาวอียิปต์ใช้เรือใบแบบนี้ขึ้นล่องแม่น้ำไนล์มาหลายพันปี จนถึงทุกวันนี้ ก็ยังมี Felucca หลงเหลืออยู่หลายร้อยลำ  อันนี้ คงต้องขอบคุณการท่องเที่ยวกระมังคะ

ตอนบ่ายแก่ๆ ตาอาลีพาเราไปชมสุเหร่าสวยมากแห่งหนึ่งในเมือง Aswan

แม้ว่าเราจะไปท่องเที่ยวในประเทศอียิปต์เพราะสนใจประวัติศาสตร์ยุคฟาโรห์  แต่ลูกทัวร์ทุกคนก็นั่งฟังไกด์บรรยายเรื่องราวของศาสนาอิสลามด้วยกิริยาใส่ใจประสาผู้มีวัฒนธรรม

ตาอาลีเลยให้รางวัลเด็กดีด้วยการพาไปชมทะเลทรายจรดสายน้ำจากจุดชมวิวที่เป็นมุมสูงเหนือแม่น้ำไนล์ฝั่งตะวันออก 

งานนี้ แม่มดรู้สึกชอบหน้าไกด์ของเราขึ้นมานิดนึง

แม่มดลืมเล่าว่าในเรือมีการแสดงทางวัฒนธรรมให้เราชมทุกคืน  แท้หรือไม่แท้ แม่มดบอกไม่ได้  แต่เป็นความคิดที่ดีที่เขาจัดให้ชาวต่างชาติมีโอกาสรู้จักบ้านเมืองของเขาในหลายๆด้าน

และเพราะวันรุ่งขึ้น เรามีโปรแกรมจะไปเที่ยวหมู่บ้านชาวนูเบียน กิจกรรมทางวัฒนธรรมของคืนนั้นจึงเป็น A Nubian Night ค่ะ

ผู้คนที่เราเรียกว่าชาวอียิปต์นั้นแท้จริงแล้วประกอบด้วยชน 3 กลุ่มใหญ่ๆคือ ผู้ที่สืบเชื้อสายมาจากชนเผ่า Hamitic ตะวันออก  ชาวอาหรับที่เคยเป็นชนเผ่าเร่ร่อนในทะเลทราย และกลุ่มสุดท้ายคือชาวนูเบียนที่พำนักอยู่ทางใต้ ชุมชนนูเบียนนี้มีประชากรเพียงประมาณ 200000 คน 

ชาวนูเบียนเป็นผู้ที่ได้รับผลกระทบมากที่สุดจากการสร้างเขื่อนที่ Aswan ด้วย Nubia นั้นคือดินแดนระหว่างเมือง Aswan ของอียิปต์กับเมือง  Khartoum ของ Sudan ชาวนูเบียนจำนวนไม่น้อยซึ่งเคยเป็นชาวนา ชาวประมงและช่างฝีมือจึงต้องผันตัวเองไปทำมาหากินกับการท่องเที่ยวแทน  แม่มดไม่อาจรู้ได้ว่าเขามีความสุขกับวิถีชีวิตใหม่แค่ไหน แต่เดาว่าเขาคงจะไม่มีทางเลือกมากนัก

เรานั่งเรือท่องเที่ยวลำเล็กๆไปตามลำน้ำไนล์เมื่อตอนสายๆ  แดดจ้าแล้วแต่แม่น้ำไนล์ยังคงงามสงบไม่เสื่อมคลาย  วันนี้ตาอาลีใจดีอีกแล้ว แกยอมให้แม่มดกับเพื่อนใหม่อีกสองสามคนปีนขึ้นไปนั่งชมน้ำชมฟ้าบนหลังคาเรือได้ เพียงแต่กำชับให้นั่งนิ่งๆ อย่าเดินไปเดินมาให้เรือโคลง  เราก็ว่าง่ายกันทุกคนแหละค่ะเพราะแม่มดก็ไม่สนใจอะไรนอกจากถ่ายรูป แถมยังว่ายน้ำไม่เป็นเสียอีก จะเล่นซนให้ตกเรือไปง่ายๆได้อย่างไร  ส่วนลูกชายได้เพื่อนคุยเป็นสาวน้อยชาวรัสเชี่ยนจากเบอร์ลิน  หนุ่มสาวในวัยหวานอีก 2 คู่ก็ได้แต่นั่งมองตากัน

ความจริง เรือเล็กๆของเราแล่นผ่านสถานที่น่าสนใจ 2 แห่ง คือ Kitchener’s Island กับ Aga Khan Mausoleum  แต่ก็ตามเคย  เราไม่มีเวลาแวะชม  ไม่มีใครได้อะไรทุกอย่างใช่ไหมคะ

Horatio Kitchener เป็นนายทหารระดับนายพลของกองทัพอังกฤษค่ะ  กองทหารอียิปต์ภายใต้การนำของท่านนายพลเข้ารุกรานซูดานได้สำเร็จเมื่อประมาณปีค.ศ. 1890s  ทหารน้อยชาวอียิปต์ได้อะไรเป็นบำเหน็จบ้าง ไม่มีใครบันทึกไว้แต่นายพล Kitchener ได้เกาะสวยๆเกาะหนึ่งในแม่น้ำไนล์เป็นรางวัลจากรัฐบาลอังกฤษ !!!

ใครมาเป็นเจ้าเข้าครอง.......นะคะ

เอาเถอะค่ะ ไหนๆ ก็ไหนๆ  อะไรๆก็เกิดขึ้นแล้ว  ท่านนายพลเป็นนักพฤษศาสตร์ค่ะ ท่านนำเข้าพันธุ์ไม้ดอกไม้ใบจากทั่วโลกมาปลูกไว้บนเกาะนี้ซึ่งเพียงมองจากภายนอกก็เห็นว่างดงาม  ตำราของแม่มดบอกว่าเกาะนี้กลายเป็นแหล่งพักพิงของนกนานาพันธุ์ที่พากันร้องเพลงขับขานเสียงเซ็งแซ่ในยามตะวันตกดิน

ส่วนเรื่องราวของ Aga Khan Mausoleum นั้นโรแมนติคมาก  ท่านข่านซึ่งมีชีวิตอยู่ระหว่างค.ศ.1877-1957 เป็น Imam หรือผู้นำทางศาสนาอิสลามสายชีอิต  Begum หรือชายาของท่านได้สร้างที่พำนักสุดท้ายของสามีไว้บนเนินทรายด้านหลังคฤหาสน์ของเธอ  ตลอดเวลา 43 ปีที่เธอยังมีชีวิตอยู่หลังจากที่สามี (ซึ่งคงจะมีอายุมากกว่ามาก) สิ้นไปแล้ว เธอนำกุหลาบแดงไปเยี่ยมสามีทุกวัน

หมู่บ้านนูเบียนใกล้เข้ามา  น่ารักเหมือนบ้านตุ๊กตา

บ้านชาวนูเบียนที่เปิดให้นักท่องเที่ยวเข้าชมค่ะ  เขาเลี้ยงจระเข้เอาไว้ให้แขกอุ้มเล่น  แม่น้ำไนล์เคยมีจระเข้มากมายและเป็นที่เกรงขามของผู้คน เพื่อนๆยังจำวิหารที่ Kom Ombo ได้ใช่ไหมคะ เทพ Sobek ผู้ทรงอำนาจแห่งแม่น้ำไนล์มีเรือนกายเป็นจระเข้ไงคะ

บรรยากาศภายในหมู่บ้าน

 ร้านขายของที่ระลึกค่ะ  แม่มดก็ซื้อผ้าพันคอสวยๆกลับมาใช้กับเขาผืนหนึ่งเหมือนกัน

และนี่คือโรงเรียน  แต่ไม่ทราบว่าเด็กๆหายไปไหนกันหมด

วันนี้ เที่ยวแค่นี้ก่อนนะคะ แม่มดง่วงแย่แล้วค่ะ 

เพื่อนๆไปลอยกระทงกันมาใช่ไหมคะ สนุกไหมคะ

Edvard Grieg – Morgenstimmung- ยามเช้า