...........เรื่องการประชุมเสวานาทางวิชาการ อาจจะเป็นเรื่องน่าเบื่อ ไม่น่าติดตามสำหรับใครหลายๆคน บางคนพออ่านว่าเป็นเรื่องเสวนาก็เมินหน้าหนีแล้ว เพราะการนั่งฟังนักวิชาการมานั่งพล่ามข้อมูลต่างๆนานามากกว่าการลงมือปฏิบัตินั้นอาจจะดูน่าเบื่อมาก ถึงมากที่สุด แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่า ความขัดแย้งที่เกิดจากหลายกรณี หากไม่มีการเสวนา หรือตั้งโต๊ะเจรจากันอย่างเป็นรูปธรรมด้วยข้อมูลที่ถูกต้อง ชัดเจน รอบด้าน ความเข้าใจที่ถูกต้องสู่สาธารณะ ย่อมจะเกิดขึ้นลำบาก....เรื่องของการสร้างเขื่อนแม่วงก์ ก็เช่นเดียวกันที่เกิดความขัดแย้ง ทั้งผู้คนที่อยู่ในพื้นที่และนอกพื้นที่ หรือแม้แต่กระทั่งนักวิชาการสาขาเดียวกัน ก็ยังมีจุดยืนของความเห็น และมุมมองของประโยชน์และโทษของเขื่อนที่แตกต่างกันออกไป

จากเวทีเสวนาเรื่อง “เขื่อนแม่วงก์..สังคมได้ประโยชน์จริงหรือ?”  ห้องประชุม Fortrop ชั้น ๓ ตึกวนศาสตร์ ๖๐ ปี คณะวนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เมื่อวันที่ ๖ ธันวาคม ๒๕๕๕ โดยมีผู้เข้าร่วมเสวนาได้แก่

ดร.อนรรฆ พัฒนวิบูลย์ ผู้อำนวยการสมาคมอนุรักษ์สัตว์ป่า

ดร.รุ้งนภา พูลจำปา ผู้จัดการโครงการฟื้นฟูเสือโคร่งอุทยานแห่งชาติแม่วงก์-คลองลาน กองทุนสัตว์ป่าสากล(WWF)ประเทศไทย

ผศ.ดรสคาร ทีจันทึก ภาควิชาวนวัฒนวิทยา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

คุณศศิน  เฉลิมลาภ เลขาธิการมูลนิธิสืบ นาคะเสถียร

ดร.สมเกียรติ ประจำวงษ์ ผู้แทนจากกรมชลประทาน

โดยมี ผศ.ดร.สุรเชษฎ์ เชษฐมาส นายกสมาคมอุทยานแห่งชาติ

รวมทั้งสื่อมวลชนและ ผู้สนใจเข้าร่วมประชุมจำนวนหนึ่ง

จากการชี้แจงของตัวแทนกรมชลประทาน ได้แจ้งวัตถุประสงค์ของการสร้างเขื่อนว่า

๑.เพื่อหาแหล่งน้ำ ให้เกษตรกรเพื่อใช้ในการเกษตร

๒.เพื่อบรรเทาปัญหาอุทกภัย

และได้ลงรายละเอียดให้เห็นถึงผลดีในการจัดหาแหล่งน้ำให้เกษตรกรในฤดูแล้ง และช่วยบรรเทาปัญหาของน้ำท่วม รวมทั้งนำเสนอรายงานผลกระทบด้านสิ่งแวดล้ม (EIA) และกล่าวว่าทางโครงการมีนโยบายที่จะปลูกป่าทดแทนในพื้นที่โดยรอบประมาณ  ๓ หมื่นไร่ แต่อย่างไรก็ตามทางตัวแทนกรมชลประทานได้กล่าวยอมรับว่าการสร้างเขื่อนนั้นอาจจะช่วยเหลือเรื่องน้ำท่วมได้ไม่มากนัก และกล่าวว่าการเสวนาครั้งนี้ไม่มีตัวแทนในระดับชาวบ้านในพื้นที่มาร่วมให้ข้อมูล เนื่องจากชาวบ้านที่ต้องการน้ำเพื่อทำการเกษตรอย่างยิ่ง  และได้กล่าวโดยสรุปว่า แต่อย่างไรก็ตามทางกรมชลประทานยังยินดีรับฟังข้อเสนอแนะจากทุกฝ่าย

ส่วนข้อมูลอีกด้านหนึ่งที่ต่อต้านการสร้างเขื่อน เนื่องจากบริเวณเขาสบกกสถานที่ที่ถูกกำหนดให้เป็นพื้นที่สร้างเขื่อนและบริเวณโดยรอบเป็นป่าที่ฟื้นตัวแล้วมากกว่า ๓๐ ปีและมีความอุดมสมบูรณ์ ทั้งระบบนิเวศน์ และความหลายหลายทางชีวภาพ ด้วยข้อมูลมากมายที่ได้จากการวิจัยและการลงพื้นที่อย่างต่อเนื่องไม่น้อยกว่า ๒ ปีโดยการเดินเท้าด้วยระยะทางรวมทั่วผืนป่าอุทยานแห่งชาติแม่วงศ์ไม่ต่ำกว่า ๔,๐๐๐ กิโลเมตร รวมทั้งยืนยันด้วยภาพถ่ายในธรรมชาติของเสือโคร่ง สัตว์นักล่าในระดับบนของระบบนิเวศน์ ซึ่งประเทศไทยได้ร่วมลงนามในปฏิญญาหัวหิน ในการส่งเสริมให้มีการอนุรักษ์เสือโคร่งในธรรมชาติ ซึ่งในประเทศไทยนั้นมีเพียงพื้นที่นี้เท่านั้นที่สามารถจะทำได้เนื่องจากความอุดมสมบูรณ์ของป่า จึงอยากให้ทางกรมชลประทาน ได้ทบทวนเรื่องของการสร้างเขื่อนเพราะจะทำให้เกิดผลกระทบกับสัตว์ป่าอย่างรุนแรง อีกทั้งปัญหาสำคัญคือการที่ทางรัฐไม่ค่อยเปิดเผยข้อมูลที่ชัดเจนต่อสาธารณะ และไม่ค่อยเปิดประชาพิจารณ์เพื่อรับฟังความคิดเห็นจากประชาชนอย่างจริงจังอย่างเปิดกว้างและหลากหลายที่เรียกว่า Technical hearing

หลังจากที่ได้ฟังความคิดเห็นจากเวทีเสวนาแล้ว เชื่อว่าผลร้ายจะเกิดมากกว่าผลดี หากยังมีการสร้างเขื่อนแม่วงก์  และเห็นด้วยกับข้อมูลของการต่อต้านการสร้างเขื่อน เพราะการสร้างเขื่อนแม่วงก์นั้นเป็นบทสรุปมาจากผลประโยชน์ทางการเมืองมากกว่าการช่วยเหลือเกษตรกร จึงมีการตั้งธงเอาไว้แล้วว่าจะสร้างโดยใช้ข้ออ้างความยากจนของเกษตรกรที่ไม่มีน้ำทำการเกษตรเป็นเหตุผลบังหน้า  แต่ลืมคิดไปว่าประเทศไทยมีพื้นที่แห้งแล้งอีกมากมาย และมีวิธีบริหารจัดการน้ำที่ถูกต้องที่จะช่วยบรรเทาได้ และถ้าหากการสร้างเขื่อนแม่วงก์สำเร็จ ในอนาคตเราคงเห็นสร้างเขื่อนกันทั่วประเทศอย่างนั้นหรือ แล้วถ้ามันไม่มีป่าต้นน้ำ จะเอาน้ำจากไหนมาใส่เขื่อน?

การปลูกป่าทดแทนที่ถูกระบุไว้ ๓ หมื่นไร่ก็ไม่สามารถยืนยันได้ว่าจะสามารถหาพื้นที่ตรงไหนมาปลูกได้ ซึ่งยังไม่นับรวมถึงวิธีการที่ได้มาของพื้นที่เหล่านั้นด้วย ป่าหญ้าในพื้นที่ราบของอุทยานแห่งชาติแม่วงก์ มีลักษณะใกล้เคียงกันกับที่ห้วยขาแข้ง จึงเป็นแหล่งอาหาร และที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่านานาชนิดทั้งเก้ง นกยูง และนากบางชนิดที่ถูกขึ้นบัญชีไว้ว่าเป็นสัตว์ที่อยู่ในข่ายเฝ้าระวังอย่างมาก  ดังนั้นป่าที่ปลูกทดแทนไม่สามารถช่วยเหลือเรื่องสถานที่อยู่และแหล่งอาหารของสัตว์ได้เลยเพราะสภาพไม่เหมือนกัน และสัตว์ป่าจะตายก่อนป่าจะโต

หากรัฐบาลเปลี่ยนแนวคิดที่จะสร้างเขื่อน มาเป็นแนวคิดที่ว่า “ทำอย่างไรให้ป่าอยู่ได้และประชาชนมีน้ำใช้”   และอนุรักษ์พื้นที่ป่าตรงนี้เอาไว้ให้เป็นที่อยู่ของเสือโคร่ง สัตว์นักล่าที่เป็นดัชนีชี้วัดความสมบูรณ์ของระบบนิเวศน์ป่าให้แข็งแรงน่าจะเป็นประโยชน์ต่อคนต่อป่าในระยะยาวมากกว่า และที่สำคัญป่าต้นน้ำแม่วงก์แห่งนี้ไม่เคยแล้งน้ำ แล้วจะไปทำลายป่าต้นน้ำทำไม?

หากวันใดที่เขื่อนแม่วงก์ เริ่มมีการก่อสร้าง นอกจากผืนป่าต้นน้ำจะถูกทำลายแล้ว เสียงปืนแห่งการไล่ล่าสัตว์จะดังก้องไพร วิถีชีวิตของชาวบ้านจะเปลี่ยนไปเป็นเกษตรกรที่ปลูกพืชเชิงเดี่ยวส่งโรงงานอุตสาหกรรมให้พ่อค้าคนกลางกดราคา หรือเป็นเพียงแม่ค้าร้านอาหารตามสั่ง ที่อยู่ใกล้เขื่อนเพื่อสนับสนุนการท่องเที่ยวของพวกนายทุนไม่กี่คนเท่านั้น

หรือคนไทยต้องการอย่างนั้นจริงๆ

.................................................

Save Nature Save Life