ปรัชญาการทำงาน และการดำเนินชีวิต (1) บัณฑิตใหม่กับการพัฒนาตนเอง

การเรียนการสอนในระดับมหาวิทยาลัย ทั้งในอดีตและปัจจุบัน แทบจะไม่ได้สอนวิธีการแนวคิด หรือปรัชญาในการทำงานและการดำเนินชีวิตเลย หรือถ้ามีก็น้อยมาก เมื่อครั้งที่ผมจบการศึกษาเมื่อ 30 ปีที่แล้ว ต้องขวนขวายหาหนังสือพ็อกเก็ตบุ๊ค หนังสือแปลจากต่างประเทศมาศึกษาด้วยตนเอง

ปัจจุบันมีหนังสือเหล่านี้มากขึ้น แต่ปัญหาความขัดแย้งในการทำงานร่วมกัน ปัญหามนุษยสัมพันธ์ในที่ทำงานก็ยังคงมีไม่น้อยลงกว่าเดิม ยิ่งมีความแตกต่างทางแนวคิดของคนทำงานรุ่นเก่าและวิถีชีวิตของคนรุ่นใหม่ กลับกลายเป็นปัญหาหยุมหยิมมากขึ้น

ดังนั้น ผมใคร่ขอให้สถาบันการศึกษาได้ทบทวนองค์ความรู้ด้านปรัชญาการทำงาน และการดำเนินชีวิต ตลอดจนการสอนการถ่ายทอดให้นักเรียนนักศึกษาได้สั่งสมความรู้นี้ เพื่อประโยชน์ต่อการนำไปพัฒนาตนเอง ครอบครัว และองค์กรต่อไป

ผมขอหยิบยก ปรัชญาการทำงาน และการดำเนินชีวิต โดย ดร.เทียม โชควัฒนา โดยขอแบ่งเป็นหมวดหมู่ เพื่อให้สามารถศึกษาและเข้าใจได้ง่ายขึ้น ดังนี้

ปรัชญาการทำงาน และการดำเนินชีวิต (1) บัณฑิตใหม่กับการพัฒนาตนเอง

• ชีวิตการศึกษา ต่างจากชีวิตการทำงาน ในชีวิตการศึกษา เราจะรับความรู้จากครูบาอาจารย์      คนที่จบการศึกษาใหม่ๆ มักจะยึดติดกับทฤษฏีที่ร่ำเรียนมา      เปรียบเสมือนมีศีรษะและความคิดเป็นรูปสี่เหลี่ยม มีด้านและมุมที่ตายตัว      จึงเข้ากับผู้อื่นได้ยาก แต่ในชีวิตการทำงาน เราต้องหาความรู้จากสิ่งรอบข้างและประสบการณ์      แล้วถ่ายทอดต่อให้ผู้อื่น จึงต้องปรับตัวเข้ากับผู้อื่นให้ได้      เปรียบเหมือนพัฒนาศีรษะและความคิดของตน จากรูปสี่เหลี่ยมให้เป็นทรงกลม ทรงรี      และ ทรงแหลมในที่สุด เพราะรูปทรงแหลม สามารถสอดแทรกไปได้ง่าย หมายความว่า คนผู้นั้นมีความสามารถปรับตัวเข้ากับผู้อื่นได้
• ความรู้มีอยู่ทุกหนแห่ง อยู่ที่เราจะรับรู้หรือไม่ เราหาความรู้ได้ทุกหนแห่งทุกเวลา      อยู่ที่เราจะเก็บเกี่ยวอย่างไรและเมื่อไร บางคนมีความสามารถในการเก็บเกี่ยวซึมซับความรู้      จากสิ่งแวดล้อมและประสบการณ์ อาจมีความรู้มากกว่าคนที่จบจากมหาวิทยาลัยเสียอีก      และบางครั้งความรู้ที่ได้จากสถานการณ์จริง และประสบการณ์นั้น สามารถทำมาใช้ในชีวิตได้ดีกว่า
• รู้น้อยไม่เกี่ยงงาน      คนเราหากมีความรู้น้อยต้องไม่ท้อถอย หรือ เลือกงาน เพราะการทำงานคือหนทางเพิ่มความรู้และประสบการณ์
• ขยัน อดทน รักษาเครดิต คบคนดี อย่าเอาเปรียบใคร และไม่สร้างศัตรู      คนที่จะประสบความสำเร็จในชีวิต ต้องมีความขยัน อดทน ประพฤติตนน่าเชื่อถือ รู้จักคบคนดีเพราะคนดีย่อมนำพาไปสู่สิ่งดีๆ      และที่สำคัญไม่ควรเอาเปรียบหรือเป็นศัตรูกับผู้อื่น
• รักตนเอง รักครอบครัว รักบริษัทฯ บุคคลใดดำเนินชีวิตด้วยพื้นฐานจากพลังแห่งความรัก      ในตนเอง ครอบครัว และองค์กรเป็นสำคัญ บุคคลนั้นย่อมประสบความสำเร็จที่ยั่งยืนทั้งในชีวิตส่วนตัว      และ ชีวิตการทำงาน
• ความรู้เหมือนดาบ ยิ่งใช้ยิ่งคม      ผู้ใดมีความรู้แล้วนำความรู้ของตนมาใช้ และถ่ายทอดให้ผู้อื่น ผู้นั้นจะยิ่งเกิดความชำนาญ     และเป็นการเพิ่มคุณค่าแห่งความรู้นั้นด้วย เปรียบเสมือนดาบที่ถูกนำมาใช้ประโยชน์      และได้รับการเอาใจใส่ดูแล ให้คงไว้ซึ่งความคมตลอดเวลา

• เรียนรู้สิ่งใด เรียนรู้จากคน      เรื่องราวทุกอย่างคนเป็นผู้สร้างขึ้น ดังนั้น ถ้าต้องการเรียนรู้สิ่งใดให้เรียนรู้จากคน      ซึ่งล้วนเป็นขุมทรัพย์แห่งความรู้ และประสบการณ์
• ทบทวนอดีต ศึกษาปัจจุบัน เพื่อวางอนาคต การทบทวนประสบการณ์จากอดีต      ทั้งของตนเองและผู้อื่น และการศึกษาเรื่องราวจากคนและสิ่งรอบข้างในปัจจุบัน เป็นแนวทางให้เราวางอนาคตได้ถูกต้อง      แม่นยำยิ่งขึ้น
• มากคน มากวาสนา คนเราทุกคนล้วนมีวาสนาบารมี      ถ้าทุกคนเอาวาสนาบารมีมารวมกัน บริษัทฯก็จะเจริญก้าวหน้า
• อย่าปล่อยชีวิตให้หมดไปอย่างไร้ค่า คนเราถ้าเข้าใจการจากไปอย่างไม่ย้อนกลับของเวลา      ย่อมใช้ชีวิตในแต่ละช่วงอย่างมีค่า
• เร็ว ช้า หนัก เบา ในการทำงาน      ควรหมั่นพิจารณาอยู่เสมอว่า งานไหนทำก่อน งานไหนทำทีหลัง งานไหนต้องจริงจัง      และ งานไหนที่พอควร

• ความสำเร็จย่อมเป็นของผู้มีความเพียร      อยากประสบความสำเร็จในชีวิตการทำงาน ต้องพาตัวเข้าหางาน อย่าคอยให้งานมาหาตัว      เพราะงานคือทุกอย่างของชีวิต ที่เราต้องพากเพียรและพยายามทำตลอดไป
• ไม่มีอะไรเกินความพากเพียรของมนุษย์      คนเราถ้าไม่นิ่งนอนใจ แต่เพียรพยายามใช้สติปัญญาต่อสู้อย่างเต็มกำลังแล้ว ในที่สุดเราก็จะเป็นผู้มีชัยชนะ
• ความสำเร็จของงาน อยู่ที่คุณภาพของคน      หัวใจในการทำงานให้สำเร็จ มิใช่อยู่ที่การสร้างคนให้มีความเชี่ยวชาญในการทำงานเท่านั้น      แต่ต้องรวมถึงการสร้างเสริมให้ทุกคนอยู่ร่วมกันด้วยความรัก      และความสามัคคีด้วย
• ทำดีเปรียบการเดินทวนกระแสน้ำ ทำชั่วเปรียบการลอยตามน้ำ      การทำความดีเปรียบเหมือนปลาว่ายทวนน้ำ ขึ้นไปที่สูงจะพบแต่น้ำที่ใสสะอาดฉันใด      คนที่พยายามทำความดีแม้จะลำบากยากเย็น ก็ย่อมพบชีวิตที่ดี สะอาดสดใส อันเป็นมงคลแก่ตนเองฉันนั้น
• ความก้าวหน้าที่แท้จริง ย่อมเกิดจากฝีมือการทำงาน ความก้าวหน้าที่ได้มาจากความสามารถในการทำงาน      จะให้ผลที่จีรังยั่งยืน

• มอง ฟัง คิด ถาม พื้นฐานของการเรียนรู้ พื้นฐานที่ดีของการเรียนรู้ต้องอาศัยทั้งการมอง      ฟัง คิด ถาม ประกอบกัน อย่าเพียงแต่มอง ฟัง หรือ ถาม      แล้วนำมาใช้โดยไม่มีการคิดไตร่ตรอง หาเหตุผลเสียก่อน
• หมั่นเล่าสร้างความจำ หมั่นซักถามสร้างความรู้      เมื่อได้เรียนรู้สิ่งใดแล้ว หมั่นถ่ายทอดให้ผู้อื่นรับรู้ด้วย      จะช่วยให้เราจำได้ดีขึ้น และเมื่อไม่รู้สิ่งใดก็อย่าอายที่จะถาม      เพราะจะช่วยให้เรารู้มากขึ้น ในขณะที่โอ้อวดว่ารู้หมดแล้ว      แท้จริงคือคนที่ไม่รู้อะไรเลย
• เป็นคนต้องรู้จักตัวเอง การหมั่นสำรวจตัวเอง ย่อมทำให้คนเรารู้จุดอ่อนจุดแข็งของตนเอง      สามารถแก้ไขข้อบกพร่อง และพัฒนาตนเองได้ถูกต้องเสมอ
• พลังกายในวัยหนุ่มมีเหลือเฟือ ควรใช้ให้คุ้มค่า เกิดเป็นคนต้องใช้ชีวิตคุ้มค่าต่อตนเอง      ต่อผู้อื่น และต่อสังคม อย่าให้มีช่วงเวลาใดที่ต้องรู้สึกเสียดาย ที่ให้เวลาผ่านไปอย่างไร้ประโยชน์
• การแข่งขันบังคับให้ต้องใช้สมอง การแข่งขันคือ การที่ทำให้คนเราต้องคิดและตื่นตัวเสมอ      ทำให้เกิดการพัฒนาความสามารถตลอดเวลา

• เป็นคนต้องรักตัวเองในทางที่ถูก      คนที่รักตัวเองอย่างแท้จริง คือคนที่สร้างคุณค่าให้ตนเองอย่างสม่ำเสมอ     ด้วยการหมั่นศึกษาพัฒนาตนเอง ดำรงชีวิตอยู่ในสภาพแวดล้อมที่ดี มีเพื่อนที่ดี และหลีกหนีให้ห่างไกลจากอบายมุข
• การศึกษาข้อบกพร่องของตน      ทำให้เรารู้จักตัวเองและผู้อื่นดีขึ้น คนเรามีข้อบกพร่องในตนเองทุกคนไม่มากก็น้อย      ฉะนั้น ให้เรารู้จักพิจารณาข้อบกพร่องของตนเองด้วยปัญญา จะทำให้เกิดการปรับปรุงและพัฒนาตนเอง      และช่วยให้เข้าใจผู้อื่น ที่เขาอาจมีข้อบกพร่องเช่นเดียวกับเรา
• แม้นจะลำบากเพียงใดก็ย่อมฟื้นคืนเป็นดีได้      จงคิดเสมอว่า คนเรานั้นแม้จะประสบความล้มเหลว      ก็ย่อมสามารถปรับปรุงให้กลับคืนดีได้ หากไม่ท้อแท้ต่อโชคชะตา และคิดเสมอว่า เมื่อล้มแล้วก็สามารถลุกขึ้นยืนได้อยู่เสมอ
• ทำงานมากก็ผิดพลาดมาก ทำน้อยก็ผิดพลาดน้อย      คนเราทำงานก็ต้องมีการผิดพลาดบ้าง คนที่ไม่มีความผิด      ก็คือคนที่ไม่ได้ทำอะไรเลย
• หากดีแต่พูด ไม่ลงมือทำ ความคิดก็ไม่อาจเป็นจริงได้ เมื่อไม่ลองปฏิบัติก็ไม่รู้ว่าที่คิดนั้นทำง่ายหรือยาก      งานบางอย่างอาจพูดง่ายแต่ทำยาก

• การทำงาน ต้องมีเป้าหมาย การทำงานโดยไม่มีเป้าหมาย เหมือนคนที่ไม่มีจุดมุ่งหมายของชีวิต
• ผิดครั้งแรกเป็นครู แต่ผิดซ้ำสองนั้นถือว่าโง่      คนเราทำงานก็ต้องผิดพลาด แต่สิ่งสำคัญต้องจดจำความผิดนั้น      นำมาวิเคราะห์หาสาเหตุ ถ้าผิดซ้ำซากก็เหมือนคนที่หาบทเรียนจากประสบการณ์ไม่ได้
• คนจะโง่ หรือ ฉลาด ดูได้จากคำพูด      คำพูดเปรียบเหมือนประตูของจิตใจ คนโง่จะพูดเรื่องที่ขาดหลักคิดและเหตุผล ในขณะที่คนฉลาดจะมีเหตุผลและหลักคิดที่ดี
• ไม่มีใครเคยตายเพราะงานหนัก ในการทำงาน      ให้ยึดหลักว่าทำเข้าไปเถิดสิ่งที่ว่ายาก เพราะยิ่งทำสิ่งที่ยากมาก      หรือหนักมาก ก็ยิ่งรู้มาก
• ความรู้ต้องมองสูง ความเป็นอยู่ต้องมองต่ำ      ความรู้เปรียบเสมือนขุมทรัพย์ คนที่อยากก้าวหน้าต้องใฝ่รู้      เรียนรู้ให้มากขึ้นอยู่เสมอ แต่ความเป็นอยู่นั้นต้องเรียบง่าย ไม่ฟุ้งเฟ้อ
• ความประมาท ความหลงตัวเอง อาจนำไปสู่ความพินาศ การกระทำสิ่งใดโดยขาดความระมัดระวัง      และคิดว่าตนเองเก่งเหนือผู้อื่นเสมอ อาจนำมาซึ่งความล้มเหลว      แต่หากกระทำสิ่งใดด้วยความรอบคอบ และอ่อนน้อม ย่อมนำไปสู่ความสำเร็จ

ขอบคุณข้อมูล : ปรัชญาการทำงาน และการดำเนินชีวิต โดย ดร.เทียม โชควัฒนา

http://www.baanjomyut.com/library_2/philosophy_and_lifestyle/index.html

บัณฑิตใหม่จะก้าวย่างอย่างไร ตอน 1 (ทำงานอย่างไร...ให้ก้าวหน้า)

http://www.oknation.net/blog/Smartlearning/2011/03/14/entry-1

บัณฑิตใหม่จะก้าวย่างอย่างไร ตอน 2 (ชีวิตสับสนจะตัดสินใจอย่างไรดี)

http://www.oknation.net/blog/Smartlearning/2011/03/18/entry-1

บัณฑิตใหม่จะก้าวย่างอย่างไร ตอน 3 (จบ) จะพัฒนาตนเองอย่างไร

http://www.oknation.net/blog/Smartlearning/2011/03/27/entry-1

รวมบทความ : บัณฑิตใหม่ สมัครงานอย่างไรให้ได้งาน ทำงานอย่างไรให้ก้าวหน้า

http://www.oknation.net/blog/Smartlearning/2012/02/27/entry-1