ปฏฺิบัติการค้นหา-ปรัชญาการศึกษาไทย : รศ.ดร.วรากร สามโกเศศ

เมื่อวันที่ 31 มีนาคม 2558

ณ อาคารสำนักงาน สสส. (ทุ่งมหาเมฆ)

ครูเป็นหัวใจสำคัญของการศึกษา แต่ปรากฏว่าปัจจุบันครูไทยมีปัญหาเรื่องการเป็นหนี้สินกันเป็นจำนวนมาก สถานการณ์ดังกล่าวเลวร้ายลงในช่วงระยะ 4-5 ปี มานี้ เพราะเนื่องจากว่า สำนักงานสวัสดิการครู (สปสค.) ปล่อยให้ครูกู้เงินโดยเอาเงินประกันชีวิตเป็นหลักทรัพย์ค้ำประกัน ทำให้ครูจำนวนนับแสนรายกู้เงินด้วยวิธีการดังกล่าว

"ปัญหาหนี้ครู" จึงเป็นตัวสะท้อนภาพของครูไทยที่กลายเป็นผู้ที่ตกอยู่ภายใต้กระแสทุนนิยม-บริโภคนิยมอย่างรุนแรง จนกลายเป็นภาวะวิกฤติครูไทยไปในที่สุด  ซึ่งนับเป็นปัญหาใหญ่อีกเรื่องของการศึกษาไทย ทำให้คุณภาพของการเรียนการสอนตกต่ำลง

ทว่าปัญหาหลักของการศึกษาไทยจะผูกโยงอยู่กับการพัฒนาคุณภาพของครูไทยเป็นสำคัญ ปัญหาสืบเนื่องจากอดีตที่ผ่านมาคือ การเพิ่มของจำนวนประชากร ทำให้ต้องเพิ่มจำนวนครูในแง่ปริมาณอย่างรวดเร็ว จึงไม่สามารถพัฒนาคุณภาพครูให้ก้าวทันสถานการณ์ แต่ปัจจุบันต่อเนื่องไปถึงอนาคตอันใกล้ สถานการณ์ของครูไทยกลับจะต้องเผชิญกับภาวะการเกษียณอายุราชการพร้อมกันเป็นจำนวนมากกว่า 40 % ทำให้ขาดแคลนบุคลากรอย่างรวดเร็ว ส่งผลให้การศึกษาไทยเกิดความผันผวน การจัดการที่เหมาะสมจึงทำได้ยาก

ทางการออกที่ควรจะเป็น คือ ควรมีการจัดการการศึกษา รวมถึงการผลิตครู ควรทำให้เรียบง่าย โดยร่วมมือทำงานไปควบคู่กับท้องถิ่น เพื่อให้สนองตอบความต้องการของท้องถิ่นได้ทันสถานการณ์ในทุกรูปแบบ

"การแก้ปัญหาการศึกษาของชาติ อยู่ที่การจัดการการศึกษาได้เหมาะสมกับท้องถิ่น และแก้ปัญหาครูให้มีคุณภาพ เพื่อให้ครูมีเวลาอยู่ที่ห้องเรียนได้มากที่สุด"