นี่เป็นวันแรกในรอบหลายๆ ปี ที่ฉันตื่นแต่ตี 5  ในหน้าหนาว  บึ่งรถฝ่าหมอกเป้าหมายที่สวนราชพฤกษ์ เชียงใหม่

          ฉันต้องการตอบข้อสงสัยที่ว่า เจ้านกพิราบ สัญลักษณ์ของการสื่อสารนั้น  มันบินส่งข่าวกันได้อย่างไร?

         วันนี้มีการปล่อยนกพิราบกว่า 700 ตัว บินจากเชียงใหม่กลับไปกรุงเทพ  พวกมันมาแข่งขันมหกรรมนกพิราบสื่อสารนานาชาติ   เป็นเรื่องน่าทึ่งที่พวกมันสามารถบินกลับกรุงเทพในระยะทาง 560 กิโลเมตรด้วยเวลาเพียง 7 ชั่วโมงเท่านั้น   

         ก่อนหน้านี้ฉันและอีกหลายคนรู้เพียงว่า พิราบขาวคือสัญลักษณ์ของการสื่อสาร เมื่อก่อนที่ยังไม่มีเทคโนโลยีทันสมัย   เขาจะใช้นกพิราบในการส่งข่าว คนก็อาจจะเข้าใจว่าจะสามารถเอาสาสน์สำคัญผูกกับข้อเท้านก แล้วปล่อยไปหาคนที่อยากจะให้ไปก็ได้  แต่แท้จริงแล้วไม่ใช่  นกพิราบสื่อสารเหล่านี้จะต้องถูกฝึกให้เชื่องกรงใดกรงหนึ่ง  เมื่อนำมันออกไปอยู่ที่อื่น และปล่อยกลับมา มันก็จะบินกลับไปที่กรงเดิมตามสนามแม่เหล็กในอากาศ  ทิศทางลม  ดวงตะวัน  และแน่นอน การฝึกฝนจนชินทาง

         วีรกรรมพิราบสื่อสารกล่าวขานมากในสมรภูมิรบ พิราบ “จีไอโจ” เคยสามารถช่วยชีวิตทหารอังกฤษในอิตาลีร่วมพันคนจากการที่สามารถบินฝ่าวงล้อมข้าศึกนำข่าวสารแจ้งให้กองทัพพันธมิตรทราบจนไม่เกิดเหตุการณ์ถูกยิงถล่ม นกตัวนี้ได้รับเหรียญกล้าหาญของสหรัฐและเหรียญดิกเค่นของอังกฤษ

         ว่ากันว่าในช่วงสงครามอิรัก พิราบสื่อสารก็ยังคงมีบทบาทสำคัญในการส่งข่าวเพราะมีคุณสมบัติพิเศษคือ “ไม่อาจดักฟังได้”  สำหรับประเทศไทยเจ้านกพิราบก็เข้ามีบทบาททางการสื่อสารในช่วงสงครามเช่นกัน  คนจีนที่เลี้ยงพิราบในย่านเยาวราชมักถูกญี่ปุ่นเข้าไปตรวจสอบอยู่บ่อยครั้ง ด้วยระแวงระไวว่าจะเป็นสายลับ แต่ปัจจุบันยุคของอีเมล์และโทรศัพท์  นกพิราบสื่อสารจึงกลายมามีบทบาทงานอดิเรกของคนรวยนานาประเทศ

          ฉันสบตาเจ้าพิราบตาแววที่อยู่ในกรง มันกำลังรอเวลาจะถูกปล่อยให้โบยบิน พวกมันแกร่งพอดูที่ฝันฝ่าสนามซ้อมมาได้ถึงสนามนี้ ด้วยก่อนหน้านี้เมื่อเริ่มเปิดรับการแข่งขันเมื่อต้นปีมีพิราบถึง 1,666 ตัวมาร่วมแข่ง แต่ระหว่างทางที่มันออกบินในสนามแรกๆ มีเป็นจำนวนนับร้อยที่สูญเสียไป เหยี่ยวจิกกิน บินเกี่ยวสายไฟ  หมดแรงเอง หลงทาง ....เป็นธรรมชาติของการเดินทางเพื่อต่อสู้กับโลกอันกว้างใหญ่

            เมื่อกรงเปิดขึ้นพร้อมกัน  พิราบนับร้อยมันบินกรูและวนหาทิศอยู่ชั่วครู่  และแล่นไปสู่ทิศใต้ของเชียงใหม่ได้อย่างน่าฉงน  มันรู้ได้อย่างไรว่าทางนั้นไปกรุงเทพ 

         บทเพลง “เพื่อมวลชน” ของจิ้น กรรมาชน ดังขึ้นเองในหัวใจประกอบฉากที่ดิฉันเห็นอยู่ข้างหน้า

ถ้าหากฉัน เกิดเป็นนก ที่โผบิน
ติดปีกบิน ไปให้ไกล ไกลแสนไกล

จะขอ เป็นนก พิราบขาว
เพื่อชี้นำ ชาวประชา สู่เสรี