ดื่มกาแฟอย่างไร  จะดีต่อสุขภาพ

ปัจจุบันวัฒนธรรมในการดื่มกาแฟเห็นได้ทั่วโลก และคนไทยก็มีพฤติกรรมบริโภคกาแฟมากขึ้นเช่นกัน  อาจเนื่องจากหาง่ายตั้งแต่รถเข็นขายกาแฟ  ร้านกาแฟที่มีบริการข้างถนน   ร้านสะดวกซื้อ   ปั๊มน้ำมัน   จนกระทั่งร้านกาแฟตกแต่งสุดหรูทั้งยี่ห้อในและต่างประเทศ  นอกจากนี้ยังมีกาแฟสำเร็จรูปสำหรับชงที่บ้านให้เลือกด้วย  คนไทยมักดื่มกาแฟในช่วงเวลาทำงาน คือช่วงเวลา 10.00 – 15.00 น.  และช่วงเวลา 15.00 – 19.00 น.  โดยแต่ละคนก็มีรูปแบบการชงกาแฟดื่มที่แตกต่างกัน บางคนชอบดื่มกาแฟสด บางคนชอบดื่มกาแฟโบราณ 

ซึ่งวิธีในการชงกาแฟในแต่ละวัฒนธรรมล้วนมีวิธีที่แตกต่างกัน  เดิมการชงกาแฟของไทยมีลักษณะเฉพาะตัวคือใช้วิธีชงผ่านถุงผ้ากรองกากโดยนำผงกาแฟคั่วบดใส่ลงในถุงผ้ากรองกาก จากนั้นเทน้ำร้อนใส่แล้วกรองถ่ายไปมาหลายๆ ครั้งจนได้น้ำกาแฟ  ส่วนการชงกาแฟในฝั่งตะวันตกแบบสากล ได้แก่ การชงกาแฟเอสเปรสโซ่ (Espresso) ชงโดยใช้เครื่องดันน้ำร้อนผ่านเนื้อกาแฟบดจะได้สีและรสชาติของกาแฟเข้มข้น

อันเป็นพื้ยฐานของกาแฟชนิดอื่นๆ เช่น คาร์ปูชิโน่ (Cappuccino) ซึ่งคือกาแฟเอสเปรสโซ่ที่ผสมนมและมีฟองนมลอยหน้า ส่วนกาแฟผสมนมที่มีรสและกลิ่นกาแฟน้อยที่สุดแต่นิยมบริโภคกันมากคือ คาเฟ่ลาเต้ (Caffe Latte) ท้ายสุดคือมอคค่า (Caffe Mocha) คือกาแฟผสมช็อกโกแลตและนมร้อนผสมช็อกโกแลตผง ช็อกโกแลตหวาน

แพทย์หญิงจุฑาธิป  ลิ้มคุณากูล อายุแพทย์  ศูนย์การแพทย์ปัญญานันทภิกขุ  ชลประทาน  มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ  เผยว่า  กาแฟมีสาระสำคัญคือคาเฟอีน (caffeine) ซึ่งมีผลต่อร่างกาย ได้แก่ กระตุ้นประสาทให้ตื่นตัวทำให้รู้สึกกระปรี้กระเปร่า  แต่หากรับมากเกินไปอาจทำให้เกิดอาการปวดศีรษะ  นอนไม่หลับ  กระวนกระวาย  หงุดหงิดและใจสั่นได้

นอกจากนี้ยังกระตุ้นการหลั่งน้ำย่อยและกรดในกระเพาะ กระตุ้นความดันโลหิตทำให้หัวใจเต้นแรง ในกาแฟนอกจากคาเฟอีนแล้วยังมีสารเคมีตัวอื่นๆ ซึ่งมีฤทธิ์ในการขับปัสสาวะ  ทั้งนี้คาเฟอีนมากกว่าครึ่งหนึ่งจะถูกขับออกจากร่างกายทางปัสสาวะภายในระยะเวลา 4 ชั่วโมงหลังจากการดื่ม

ในหนึ่งวันเราไม่ควรรับคาเฟอีนเกิน 200 มิลลิกรัม หรือไม่ควรดื่มกาแฟเกินวันละ 3 แก้ว นอกจากรสชาติของความอร่อยแล้ว ผลการวิเคราะห์เรื่องสารอาหารในกาแฟเย็นในประเทศไทย พบว่าปริมาณพลังงาน ไขมัน และน้ำตาลในกาแฟเย็นขนาด 16 ออนซ์  (แสดงในตารางด้านล่าง)

ปริมาณพลังงานในกาแฟส่วนใหญ่มาจากไขมันและคาร์โบไฮเดรตซึ่งเป็นน้ำตาล  กาแฟมอคค่ามีพลังงานมากที่สุดโดยเฉพาะมาจากไขมัน โดยทั่วไปแล้วความต้องการพลังงานของมนุษย์จะขึ้นกับ อายุ เพศ น้ำหนัก ส่วนสูง ภาวะการตั้งครรภ์ แต่โดยเฉลี่ยคือ 1,500 – 2,000 กิโลแคลอรี

หากเราดื่มกาแฟเย็นซึ่งให้พลังงานเฉลี่ย 200 กิโลแคลอรี ซึ่งเทียบเท่าปริมาณพลังงานในกาแฟเย็นขนาดแก้งปกติ 16 ออนซ์  แต่หากบริโภคมากกว่า 2-3 แก้วต่อวัน พลังงานที่ว่านี้อาจก่อให้เกิดปัญหาในผู้ป่วยโรคอ้วน เบาหวาน ไขมันในเลือดสูงได้ 

ยิ่งถ้าเราดื่มกาแฟเย็นพร้อมกับขนมหวานหรือเบเกอรี่ ก็จะได้รับพลังงานเกิน  ดังนั้นหากต้องการดื่มกาแฟเย็นก็ควรลดอาหารหวานมันหรือทอดในมื้ออาหารมื้อหลัก  หรือดื่มกาแฟเพียงอย่างเดียว  และควรออกกำลังกายครั้งละ 30 นาที  อย่างน้อย 3 ครั้งต่อสัปดาห์ เพื่อเผาผลาญพลังงานส่วนเกิน  เพื่อป้องกันปัญหาการได้พลังงานเกินโดยไม่จำเป็นและยังทำให้สุขภาพแข็งแรงอีกด้วย  เมื่อทราบความจริงดังกล่าวแล้วท่านที่ชอบดื่มกาแฟควรทราบและนำไปปฏิบัติเพื่อการดื่มกาแฟที่ไม่เกิดผลเสีย