ผมเพิ่งรู้ครับว่ามีพิพิธภัณฑ์ของเก่าอยู่ภายในบริเวณนิคมอุตสาหกรรมบางปู สมุทรปราการด้วย เพื่อนนักข่าวรุ่นน้องที่ผันตัวเองไปทำงานที่ธนาคารธนชาต โทร.มาถามว่า สนใจไปเยี่ยมชมหรือไม่ ธนชาตจะเปิดให้สื่อมวลชนเข้าไปชม

นักข่าวรุ่นน้องยังหยอดข้อมูลเพิ่มเติมอีกว่า งานนี้มีอาจารย์ประสาท ทองอร่าม หรือครูมืด เป็นวิทยากรรับเชิญ มาเล่าเรื่องตำนานพญาครุฑ และนำชมห้องจัดแสดงต่างๆภายในพิพิธภัณฑ์

ฟังความดังนี้แล้ว คนรักชอบของเก่าของแก่อย่างผม มีหรือจะปฏิเสธ หนำซ้ำยังเป็นเรื่องของครุฑ จ้าวแห่งนกเสียด้วย

ระหว่างเดินทางไปบางปู (ซึ่งปกติไปดูนกนางนวล แต่วันนี้ไปดูครุฑ) ก็ให้สงสัยว่า ใครหนอมาตั้งพิพิธภัณฑ์อยู่แถวบ้านผม เกี่ยวข้องกับพญาครุฑ ผู้มีวิมานฉิมพลีอยู่ที่เชิงเขาไกรลาส เสียด้วย จะว่าไปแล้ว ครุฑก็มีรูปลักษณ์ที่น่าเกรงขามไม่ต่างไปจากนกในตระกูลเหยี่ยวและนกอินทรีแต่อย่างใด

เรื่องที่มาที่ไปของพิพิธภัณฑ์ครุฑนั้น คุณสุภาลักษณ์ ตั้งจิตต์ศีล รองผู้อำนวยการกลุ่มสื่อสารองค์กร สายงานสื่อสารและบริหารแบรนด์ ธนาคารธนชาต จำกัด (มหาชน) กรุณาเล่าให้ฟังว่า พิพิธภัณฑ์ของธนาคารธนชาต เป็นพิพิธภัณฑ์ครุฑแห่งแรกและแห่งเดียวในประเทศไทย

จัดสร้างขึ้นจากแนวความคิดของผู้บริหารธนชาตที่ต้องการส่งความเคารพและความรู้ในองค์ครุฑที่มีความสำคัญเปรียบเสมือนสัญลักษณ์ของพระเจ้าแผ่นดิน และตระหนักถึงความสัมพันธ์ระหว่างความเชื่อ ความศรัทธาของคนไทยที่มีต่อพญาครุฑ

ตราพระครุฑนี้ถือเป็นสิ่งยืนยันเกียรติประวัติของธนาคารนครหลวงไทยมากว่า ๗๐ ปี หลังจากธนาคารนครหลวงไทยได้รับพระมหากรุณาธิคุณพระราชทาน"เครื่องหมายครุฑพ่าห์"มาติดตั้งอยู่ที่สำนักงานใหญ่ และที่สาขามาตั้งแต่ พ.ศ.๒๔๘๔

ทว่าเมื่อมีการควบรวมกิจการเข้ากับธนาคารธนชาต วันที่ ๑ ตุลาคม ๒๕๕๔ เป็นต้องอัญเชิญเครื่องหมายครุฑพ่าห์คืนให้แก่สำนักพระราชวัง ตามพระราชบัญญัติเครื่องหมายครุฑพ่าห์ ปี ๒๕๓๔ ที่บัญญัติไว้ว่า ให้บุคคล ห้างร้าน หรือบริษัทที่ได้รับพระราชทานตราตั้ง “เครื่องหมายครุฑพ่าห์” ต้องคืนตราตั้งให้แก่สำนักพระราชวัง เมื่อบุคคล ห้างร้าน หรือบริษัทนั้นๆ เลิกประกอบกิจการ หรือโอนกิจการให้แก่ผู้อื่น

 ภาพจาก http://th.wikipedia.org/wiki/

ธนาคารธนชาต ซึ่งตระหนักถึงคุณค่าและความสำคัญขององค์ครุฑพระราชทาน ที่มีความผูกพันและความศรัทธามาอย่างยาวนานกับคนไทย จึงได้อัญเชิญองค์ครุฑไปประดิษฐานในที่อันเหมาะสม

มีการประกอบพิธีอย่างถูกต้องตามหลักประเพณีจากพระราชครูศิวาจารย์ ครูพราหมณ์ประจำราชสำนัก ทำพิธีกล่าวอัญเชิญองค์ครุฑ ทั้งที่หน้าอาคารสำนักงานใหญ่ ถนนเพชรบุรีตัดใหม่ และจากสาขาทั่วประเทศ มาประดิษฐานที่พิพิธภัณฑ์ครุฑ ณ ศูนย์ฝึกอบรมธนาคารธนชาต บางปู 

๕ ห้องจัดแสดงครุฑ

พิพิธภัณฑ์ครุฑ แบ่งบริเวณจัดแสดงออกเป็น ๕ ห้อง ได้แก่
โถงต้อนรับ ห้องครุฑพิมาน(ป่าหิมพานต์)ห้องครุฑพิมาน ห้องอมตะเจ้าเวหา และห้องจัดแสดงครุฑไม้สักเก่า

@ โถงต้อนรับ

เมื่อเดินเข้ามายังพิพิธภัณฑ์ ที่เห็นเด็นเป็นสง่า คือ โลโก้พิพิธภัณฑ์ครุฑ ซึ่งทางขวามือจะมีกาพย์ห่อโคลงที่กล่าวถึงพญาครุฑในแง่มุมทางพุทธศาสนา ที่ยอดกวียุครัตนโกสินทร์ อาจารย์เนาวรัตน์ พงศ์ไพบูลย์ เป็นผู้ประพันธ์ไว้ โดยถ่ายทอดความเป็นเทพของพญาครุฑที่มีความสัมพันธ์เกี่ยวข้องกับพระนารายณ์บนพื้นฐานของจัรวาล

โถงต้อนรับที่เป็นรูปวงกลม จะมีภาพหน้าสาขาต่างๆของธนาคารนครหลวงไทย ด้านขวามือของโถงมีวิดีทัศน์แนะนำเรื่องราวและความสำคัญของพญาครุฑ โดยอาจารเผ่าทอง ทองเจือ ผู้เชี่ยวชาญด้านศิลปวัฒนธรรมไทย ซึ่งเป็นที่ปรึกษาในการจัดสร้างพิพิธภัณฑ์ครุฑแห่งนี้ด้วย

รวมไปถึงการบอกเล่าประสบการณ์การปั้นครุฑจากศาตราภิชาน สัญญา วงศ์อร่าม ภาควิชาศิลปศึกษา คณะคุรุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

คลิกชม...ระบำครุฑ พระนารายณ์ทรงครุฑ

คลิปครูมืด หรืออาจารย์ประสาท ทองอร่าม เล่าตำนานพญาครุฑ ๑

คลิปครูมืด หรืออาจารย์ประสาท ทองอร่าม เล่าตำนานพญาครุฑ ๒

@ ห้องครุฑพิมาน

ครุฑพิมานหรือวิมานแห่งครุฑ อยู่บนชั้นที่ ๒ เป็นการรังสรรค์ห้องจัดแสดงส่วนนี้ให้เป็นเสมือนป่าหิมพานต์ตามความเชื่อว่า เป็นถิ่นอาศัยของพญาครุฑป่าหิมพานต์นั้น เป็นดินแดนที่ถือกำเนิดขึ้นภายใต้แนวคิดศูนย์กลางของจักรวาล ตามความเชื่อของศาสนาพราหมณ์-ฮินดู

อาจารย์ประสาท ทองอร่าม หรือครูมืด นำชมห้องหับต่างๆของพิพิธภัณฑ์

อยู่ในห้องนี้ เหมือนท่องไปในแดนหิมพานต์ มีการจำลองสัตว์วิเศษที่ปั้นเสมือนจริง จัดวางตามตามทิศที่อยู่อาศัยจริงของป่าหิมพานต์ ต้นมักกะลีผลจำลอง สระอโนดาตนั้นถูกสร้างให้อยู่ตรงกลางห้องจัดแสดง

@ ห้องนครนาคราช

เป็นการเนรมิตรอุโมงค์ทางเดินกว่า ๑๐ เมตร ให้กลายเป็นมหานครใต้น้ำ ทั้งสีสันและบรรยากาศ เพื่อให้สมกับเป็นถิ่นที่อยู่อาศัยของเทพเจ้าแห่งสายน้ำอย่างพญานาค ซึ่งเป็นคู่ปรปักษ์ตลอดกาลของพญาครุฑ

ในห้องมีจิตกรรมฝาผนัง "ครุฑยุดนาค" บ่งบอกถึงความสัมพันธ์ของพญาครุฑและพญานาค

@ ห้องอมตะจ้าวเวหา

เมื่อเข้ามาในห้องนี้ จะได้ชมสื่อมัลติมีเดียที่ฉายบนผนังโค้งครึ่งวงกลม โดยมีเรื่องราวที่แสดงถึงคุณธรรมอันยิ่งใหญ่ของพญาครุฑในด้านความกตัญญู กตเวทิตา พละกำลัง และความเสียสละ มีการนำองค์ครุฑจากสาขาต่างๆบางส่วน มาประทับไว้บนผนังของห้อง เพื่อให้เสมือนเป็นการเหิรเวหาของพญาครุฑ

@ ห้องจัดแสดงครุฑ

ในส่วนการจัดแสดงนี้ มีการจัดแสดงครุฑเก่าแก่ที่สลักจากไม้สักเป็นจำนวนมาก แต่ละตัวมีรูปแบบที่แตกต่างกันไปตามจินตนาการของช่างแกะสลัก อย่างไรก็ตาม เสน่ห์ของครุฑไม้แกะสลักนั้น ไม่ได้อยู่ที่ความงดงามหรือท่วงท่าอันสง่างามที่แสดงถึงพลังอำนาจอันน่าเกรงขามอย่างเดียว หากแต่อยู่ที่คุณค่าและ ประวัติการสร้างสรรค์ครุฑแต่ละตัว

เราจะเห็นได้ว่ารูปร่างหน้าตา สีของผ้านุ่ง เครื่องทรงของครุฑ ไม่เหมือนกันเลยแม้แต่ตัวเดียว เพราะเมื่อย้อนไปในอดีต จะพบว่าไม่มีกฎเกณฑ์ข้อบังคับที่กำหนดลักษณะของครุฑ

จะเห็นว่าครุฑของสาขาเยาวราชนั้น เครื่องแต่งกายออกไปทางธรรมเนียมจีน คือ แทนที่จะมียอดมงกุฎหรือชฎาตามอย่างไทย กลับแกะสลักเป็นหมวกจีน

ครุฑทุกตัวที่อัญเชิญมาประดิษฐานในพิพิธภัณฑ์ครุฑมีความเก่าแก่ต่างกันไป ตัวที่เก่าแก่ที่สุดเป็นครุฑจากสาขาแรกของธนาคารนครหลวงไทย คือ สาขาราชดำเนิน มีอายุกว่า ๗๐ ปี

ท่านใดที่สนใจเข้าชมพิพิธภัณฑ์ครุฑ สามารถติดต่อกับทางธนาคารธนชาตเพื่อเข้าชมแบบหมู่คณะได้ครับ
โทรศัพท์ 0-2655-9000 หรือเว็บไซต์ www.thanachartbank.co.th