ที่น่าทึ่งอีกประการหนึ่งก็คือ  ศรีลังกามีคนรู้หนังสือถึง 92%  ในจำนวนนี้จบระดับมัธยมตั้ง 83%  และออกไปใช้สิทธิ์เลือกตั้งไม่ต่ำกว่า 80%ทุกครั้ง

ทั้งนี้น่าจะเป็นผลมาจากการตกเป็นอาณานิคมของชาติตะวันตกอยู่กว่าสามร้อยปีนั่นเอง  ข้อดีอันหนึ่งที่ชาติเจ้าอาณานิคมทิ้งไว้ให้คือระบบการศึกษา  ถึงแม้ว่าจุดมุ่งหมายดั้งเดิมจะเพื่อการล้างสมองคนพื้นเมือง  แต่ก็เท่ากับวางรากฐานทางการศึกษาไว้ให้เป็นอย่างดี  ทั้งนี้รวมทั้งการกดขี่บีบคั้นต่าง ๆ ที่ทำให้พวกเขาต้องลุกขึ้นมารักษาสิทธิ์ของตนเองอย่างน่าแปลกใจ 

ที่จริงการเมืองศรีลังกาก็ไม่ได้เข้มแข็งอะไรมากนัก  มีปัญหาต่าง ๆ มากมาย  แต่น่าแปลกที่ไม่ยักกะมีทหารลุกขึ้นมาทำการปฏิวัติรัฐประหารอย่างบางประเทศ

ตัวเลขทางเศรษฐกิจแนวคิดตะวันตก  ตีค่าทางเศรษฐกิจของศรีลังกาว่าด้อยพัฒนา  ระดับรายได้มวลรวมประชาชาติไม่ถึงเกณฑ์มาตรฐาน  ไม่มีอุตสาหกรรมใหญ่  ปลูกข้าวไม่พอกิน  ฯลฯ ตัวเลขที่วัดกันง่าย ๆ แบบนี้  ไม่น่าจะนำมาใช้กับประเทศในแถบนี้ที่พฤกษ์ไพรยังอุดมสมบูรณ์  ผู้คนมีชีวิตที่เรียบง่าย  ภูมิอากาศเหมาะกับการเพาะปลูก

img2531

(เด็กนักเรียนไปวัด)

ฉันว่าเราน่าจะมองตามแนวคิดเรื่องความสุขมวลรวมประชาชาติกันมากกว่า  ในมุมนี้ฉันรู้สึกเป็นสุขไปกับการด้อยพัฒนาของชาวศรีลังกา  ที่มีพุทธศาสนายึดเหนี่ยวจิตใจ  มีบ้านเมืองที่ร่มรื่น  มีผลหมากรากไม้ที่เก็บกินได้โดยไม่ต้องคิดถึง  โทรศัพท์มือถือ  รถยนต์  ตู้เย็น  ทีวี  บ้านหลังใหญ่ ฯลฯ อันเป็นตัววัดความเจริญแบบสังคมบริโภคที่ทำให้ชาวนาชาวไร่กำลังล้มหายตายจากไปจากผืนดินทำกิน

อย่างไรก็ตาม  ฉันยังไม่รู้จักประเทศนี้มากนัก  พูดไปก็อาจไม่ตรงกับความเป็นจริง  เอาเป็นว่าพูดตามที่เห็น  หรือปรารถนาอยากให้เป็นก็แล้วกัน  อยากรู้ลึกรู้ดีรู้จริงคงต้องไปกันอีกหลาย ๆ ที...กระมัง

(เจ้าสาวชาวศรีลังกา)