1. กลับบ้านทำให้ฉันกลับเป็นเด็กเสมอ

       " น้ากลับมาแล้ว ...น้ากลับมาแล้ว "
       เสียงตะโกนของใครสักคนดังสนั่น สลับกับเสียงเห่าของเจ้าปุย เจ้าปอม สองสุนัขที่วิ่งมารับพร้อมๆกับหญิงสาวตัวโข่ง
       " ฮ่ะ ฮ่ะ ฮ่ะ..ดีใจจัง น้ามาแล้ว หนูคิดถึงน้าจังเลย ปีนี้มากันนิดเดียวไม่สนุกแน่ "
       หญิงสาวที่กำลังขยับปากพูดจ๋อยๆ คนนี้เป็นหลานสาวฉันเองค่ะ กำลังรายงานแบบไม่สบอารมณ์เธอเท่าไหร่นักว่า ปีนี้มีญาติพี่น้องมาพบปะกันในวันแม่น้อยลงกว่าเดิม น้อยลงหมายถึงเสียงอึกทึกครึกครื้นในบ้านลดลง หมายถึงอาหารที่เตรียมไว้จะต้องเหลือ(ซึ่งนั่นไม่เป็นปัญหา เพราะเดี๋ยวอาหารเหล่านั้นก็จะถูกแจกจ่ายใส่ภาชนะ ให้พวกเราเอาติดตัวกลับไปด้วย ในเวลาที่แยกย้ายกันกลับเรือนตนเอง) ที่สำคัญ มาน้อย นั่นยิ่งหมายถึงตำแหน่งผู้รับใช้บรรดาผู้อาวุโสอย่างพวกฉัน น้า ป้า แม่ จะตกเป็นของเธอแต่ผู้เดียว 

       " ฮั่นแน่ะ ขี้เกียจล้างจานหละสิ.." ฉันดักคออย่างรู้ทัน พร้อมกับคว้าเอวหลานสาวมากอด
       " คิดถึงเหมือนกัน " ฉันบอกความรู้สึกให้หลานรับรู้ เราหันมองหน้ากัน..1...2...3...โครม โครม โครม เสียงแข่งกันวิ่งขึ้นบ้าน

       2. แม่ผู้ขัดเกลา

       " จุ๊ย์...จุ๊ย์...เบาลูก "
      เสียงปรามเบาๆ ดังขึ้น กิริยาโครมครามของสองสาวต่างวัยลงชะงัก เปลี่ยนเป็นจรดปลายเท้าเดินทันที ไม่ใช่เป็นเพราะเสียงนุ่มๆของแม่หรอกค่ะ ที่สยบเราได้แบบนี้แต่เป็นเพราะภาพที่อยู่ตรงหน้า เตี่ยฉันนอนหลับอยู่ต่างหากล่ะคะ  คนโตกว่ายืดตัวห่อไหล่แล้วหันมาถลึงตาใส่คนที่เป็นหลาน
       " แล้วก็ไม่บอกว่า อากงนอน "
       ' อากง ' เป็นสรรพนามที่ใช้เรียกขานเตี่ยฉัน ในเวลาที่พวกเรามาอยู่รวมกันมากๆค่ะ  เตี่ยเป็นคนไทยเชื้อสายจีน ที่เจ้าระเบียบจนบางครั้งกลายเป็นดุ  มีความคิดเป็นตัวของตัวเองจนบ่อยครั้งที่พวกเราลงความเห็นกันว่า ดื้อ...เอาแต่ใจ  เผด็จการ  ท่ามกลาง ระเบียบวินัยที่เข้มงวดของเตี่ยทำให้ลูกๆรู้สึกอึดอัดอยู่บ่อยครั้ง แต่มีสิ่งที่ปลอบประโลมให้เราคลายความเคร่งเครียด ให้พวกเราได้รับรู้ว่าความสนุกสนานแห่งวัยเยาว์เป็นอย่างไร นั่นคือความรัก ความเข้าใจจากแม่นั่นเองค่ะ
      

       " ไป ไปหลังบ้านกัน " เสียงเดิม นุ่มๆ ดังขึ้นอีก ทำให้ฉันต้องเพ่งมองแม่อย่างตั้งใจอีกครั้ง ผู้หญิงวัย 78 ปี ผมสีขาวแซมเทา สวมเสื้อ นุ่งซิ่น ธรรมดา แต่ช่างงดงามที่สุดในสายตาฉัน 

       แม่ฉันเป็นผู้หญิงธรรมดา ที่ทำหน้าที่ของตัวเองได้ดีที่สุด ไม่ว่าจะเป็นบทบาทของการเป็นภรรยา เป็นแม่ เป็นครู หรือแม้แต่เป็นนักกฏหมายในบ้านที่ใช้เพียงมาตราความรักและปรารถนาดีมาเป็นบทลงโทษ   แม่รู้จังหวะแห่งการให้รางวัล การลงโทษ การปลอบโยน การสอน การบังคับ พวกเราเติบโตมาด้วยการช่วยเหลือตัวเองตั้งแต่เด็ก ต้องทำงานบ้านให้เป็น ไม่ว่าจะเป็นการหาบน้ำ(สมัยนั้น บ้านเราใช้น้ำสร้าง ซึ่งก็หมายถึงน้ำบ่อที่เราขุดเจาะบาดาลลงไปนั่นเองค่ะ) การซักผ้า กวาดบ้าน ถูบ้าน ทำอาหาร  ต้องรู้จักหน้าที่ โดยเฉพาะเรื่องของการศึกษา ต้องรู้จักกฏระเบียบของการอยู่ร่วมกัน เริ่มจากในบ้าน ที่จะไปไหนมาไหนไกลต้องขออนุญาตเตี่ยกับแม่ก่อน  นี่ติดมาเป็นนิสัยจนถึงปัจจุบัน ที่ไม่ว่าเราจะไปไหนเราจะบอกให้เตี่ยกับแม่รับรู้เสมอ แม่สอนให้เราพี่น้องรักกัน แบ่งปันของใช้แบ่งปันขนม ทั้งหมดนี้ล้วนเป็นสิ่งที่แม่ปลูกฝังให้ลูกๆ ของแม่ ท่ามกลางระเบียบวินัยที่เข้มงวดของเตี่ย ผสานกับกุศโลบายที่ไม่มีในตำราการเลี้ยงลูกเล่มไหนของแม่  วันนี้ พวกเราลูกของแม่เติบใหญ่งดงาม เป็นคนดีของสังคม ของประเทศชาติและกำลังปลูกเมล็ดพันธุ์ที่ดีต่อไปตามแนวทางอย่างแม่

       3. เรารักแม่

       ความคิดฉันมาสะดุดลง เมื่อเดินถึงชานหลังบ้าน ที่มีพี่และน้องรออยู่ บางตาลงไปจริงๆ วันนี้ มากันแค่หกคน เพราะต่างคนต่างโตขึ้น งานคืออุปสรรคที่พวกเราไม่อาจมาแสดงตัวตนพร้อมหน้ากันได้แต่ทุกคนไม่มีใครลืมที่จะโทรศัพท์มาหาทักทายอวยพรให้แม่ เมื่อคนน้อยลงบรรยากาศอาจเหงาลงสักนิดหนึ่ง แต่นั่นไม่ทำให้กิจวัตรที่เคยทำร่วมกันเสมอเวลามาพร้อมหน้าต้องเปลี่ยนไป พวกเรายังคงล้อมวงสนทนา สารพัดเรื่องราวถูกเอามาแข่งกันพูด

       " ปีนี้บ้านเราคับแคบลงไปนะยาย..ดูสิเมื่อก่อนหนูจำได้ว่าตรงนี้ลูกๆหลานๆ ยายนั่งกินก๋วยเตี๋ยวกันได้ตั้งสิบคน  แต่วันนี้แค่หกคนก็ไม่มีทางเดินแล้ว "    หลานสาวคนหนึ่งเปิดประเด็นขึ้นก่อน ฉันกวาดสายตามองตามที่ตรงนี้ ของหลาน ก็พบว่า จริงอย่างที่พูด คับแคบไม่มีทางเดินจริงๆ ก็จะไม่ให้เป็นอย่างนี้ได้อย่างไร แต่ละคนตัวโตขึ้น โตขึ้น ราวกับฮิบโปขึ้นบก โดยเฉพาะคนที่กำลังพูด
       

       "น้าเกิดที่บ้านหลังนี้แหละ รู้ไหม ในห้องนอนของยาย.."  น้องสาวพูดขึ้นบ้าง (อย่างภูมิใจในบ้านเกิด)

        ในขณะที่พี่สาวพูดต่อทันทีว่า  " วันที่น้าเกิด ป้าหยุดโรงเรียนด้วย จนคุณครูถามว่า ทำไมขาดโรงเรียน "  ป้าก็บอกว่า " แม่ออกน้อง ต้องไปตามหมอตำแย "  จริงๆแล้วพวกเราทุกคนเกิดที่บ้านหลังนี้กันทั้งนั้นค่ะ และอย่างหรูที่สุดในยุคนั้น คนทำคลอดให้เรา คือ ผดุงครรภ์ที่สวมชุดสีฟ้านั่นแหละ ไม่ว่า พี่จะเอาขาออก น้องจะหงายหน้า ฉันจะคว่ำหน้า ท่าไหนๆ ที่อยากออกมาชมโลก คุณผดุงครรภ์ก็ทำคลอดได้อย่างปลอดภัยทั้งแม่ทั้งลูก นับว่าเก่งจริงๆ

       หลังจาก..พวกเราสนทนากันพอหายเหนื่อยจากการเดินทาง พี่สาวก็ชวนกันแสดงมุทิตาจิต ระลึกถึงพระคุณ และกราบขอพรแม่ ไม่มีอะไรมากค่ะ นอกจากเตรียมดอกมะลิ ดอกไม้ที่เป็นสัญลักษณ์วันแม่..ปกติบ้านฉันมีดอกมะลิมากมาย..ฝีมือของแม่ที่ขยายพันธุ์เองง่ายๆด้วยการหักกิ่งแก่ มาเสียบไว้ในกระถางเล็กๆ ขยันรดน้ำเช้า เย็น ไม่นานก็แตกใบเขียวเอาปลูกลงดินได้ จากการที่เตี่ยกับแม่ขยันรดน้ำใส่ปุ๋ยตามวาระ ดอกมะลิบ้านเราจึงออกดอกตลอดปี แต่วันนี้... เจ้ามะลิกลับเล่นตัวออกดอกมาเพียงเล็กน้อย ไม่พอแม้แต่จะร้อยเป็นพวงมาลัยให้แม่

ไม่เป็นไรนะแม่จ๋า
ถึงมะลิที่ลูกเอามาไหว้แม่จะเป็นมะลิประดิษฐ์
แต่ความรักและกตัญญูที่ลูกมีต่อแม่ไม่ใช่สิ่งที่ต้องประดิษฐ์ขึ้นมาเลย
ทุกอย่างออกจากเนื้อในใจที่แม่เฝ้าฟูมฟักอบรมให้พวกเราเป็นคนดีได้ในวันนี้
วันนี้ถือโอกาสกราบตัก บอกรักแม่

ลูกๆกราบบอกรักแม่
หลานๆ กราบบอกรักยาย
แม่ให้พร ยายให้พร

       นับเป็นอีกหนึ่งวาระพิเศษของพวกเรา ที่ได้มาพร้อมหน้ากัน เสียงหัวเราะครื้นเครงของพวกเราทำให้แม่มีความสุข..... แววตาแม่บอกอย่างนั้น

       4. วันแม่สำหรับฉันไม่ได้มีวันเดียว

       แววตาที่เป็นสุขของแม่ ยังคงตามมาส่งฉันตลอดเส้นทางที่ฉันขับรถกลับเมืองนอน.....บรรยากาศสองข้างทางดูงดงามกว่าทุกวันทั้งที่ก็เป็นเส้นทางเดิม  ฝนที่ตกลงมาปรอยๆ ตัดกับเส้นภูเขา ตัดกับสีเขียวของต้นไม้ ทำให้ฉันฮึกเหิมในอารมณ์ จนถึงกับลงจากรถมาชมทิวทัศน์บนภูเขาคนเดียวบนเส้นทางเปลี่ยวนั้น 

ประทับความงามในทัศนียภาพของเมืองนอนจนไม่มีที่ว่างในความรู้สึกแล้ว    ฉันก็ออกเดินทางต่อให้ถึงปลายทาง...แล้วตั้งใจว่าอาทิตย์นี้ฉันจะกลับบ้านไปหาแม่อีกครั้ง

       วันแม่สำหรับฉัน..ไม่ได้มีวันเดียว