เราเริ่มอาหารมื้อที่สองของวันกันที่แก่งคุดคู้ เมื่อเวลาล่วงเข้ากว่าบ่ายโมง...กองทัพเดินได้ด้วยท้องฉันใด เราคนเดินทางก็เช่นนั้น เด็กๆ ร่วมคณะ คงหิว อาหารรสจัดๆ แซ่บๆ สไตล์อิสาน คงทำให้อาการวิงเวียนเมารถ เมาคลื่นเมาโค้ง หายไปได้ คนที่มีอาการง่วงเหงาจากยาแก้เมารถ คงจะตื่นได้เต็มตา  นี่คิดจากประสบการณ์ของตัวเองที่มักจะมีอาการเมารถพยาบาล เวลาส่งต่อคนไข้จากอำเภอหล่มสักไปจังหวัดพิษณุโลกค่ะ เขาล้วนๆและโค้งแบบไม่เกรงใจพยาบาล ทำให้พยาบาลก็เมารถได้เกือบทุกครั้ง หลังจากส่งคนไข้แล้วฉันต้องไปแวะรับประทานต้มยำร้อนๆ เผ็ดๆ สักครึ่งชามโตๆแล้วตบท้ายด้วยข้าวสวยเล็กน้อย หลังจากนั้นขากลับก็จะนั่งหลับหรือนอนหลับตามอัธยาศัย ถึงบ้านเมื่อไหร่เป็นตื่นแบบสดชื่นเมื่อนั้น 

       ที่แก่งคุดคู้จะมีร้านอาหารที่มีที่นั่งมากมายทั้งแบบนั่งโต๊ะเก้าอี้และแบบนั่งพื้น...เราเลือกนั่งโต๊ะกันค่ะ ร้านอาหารที่ดูแลคนที่มานั่ง จะมีร้านเดียวเป็นลักษณะของกลุ่มแม่บ้าน เพื่อที่จะไม่ต้องแย่งกันค้าขาย ดีเหมือนกันนะคะ แต่อย่างไรก็ตามบริเวณรอบนอก ก็ยังมีร้านค้าย่อย ขายอาหารขบเคี้ยวเล็กน้อย อย่างเช่นกุ้งทอดที่เป็นแพใหญ่เท่าจาน ....อาหารของเราประกอบไปด้วย ส้มตำ ตำซั้ว(ส้มตำใส่เส้นขนมจีน) ปลาเผาเกลือ กุ้งฝอยทอดพร้อมน้ำจิ้มแบบอาจาด ต้ายำปลาแม่น้ำโขง อร่อยค่ะ...ถึงแม้รสชาติจะออกหวานไปนิดหนึ่งสำหรับคนที่กินหวานอย่างฉัน แต่การที่เราได้รับประทานอาหารกับคนที่เป็นมิตรในบรรยากาศของความคุ้นเคย นั่นย่อมเป็นเครื่องปรุงรสอย่างดี  พูดถึงรสชาติของอาหารที่หวานในมื้อนี้ ทำให้ฉันได้ข้อสังเกตอย่างหนึ่งว่า คนจังหวัดเลย น่าจะชอบอาหารรสหวาน เพราะที่ที่ฉันอยู่อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย อาหารที่ชาวบ้านทำขายก็มีรสหวานนำรสอื่นเช่นกัน

       หลังจากอิ่มหนำสำราญกันโดยทั่วหน้า ไม่ว่าจะผู้ใหญ่หรือเด็กที่ได้รับการดูแลเป็นอย่างดีจากพ่อจ่าจินต์ ลุงมะอึก ป้ามะยง เราก็เดินย่อยอาหาร ...ฉันเดินดูสินค้าประเภทเสื้อผ้าตามประสาผู้หญิง ได้เสื้อประหลาดๆ มาสองตัว ลักษณะเป็นผ้าสี่เหลี่ยมเจาะรูกว้างๆ เป็นคอ สวมพรึ่บลงศรีษะแล้วจะปรับให้ชายเสื้อตรงหรือแหลมก็ได้ ถูกใจตรงนี้แหละค่ะ ตั้งใจเอาไปฝากน้องสาวคนดีของฉัน นอกจากเสื้อแล้วยังได้ผ้าทอมือมาหนึ่งผืน ราคาไม่แพง 150 บาท ขนาดพอห่มคลุมตัวได้แบบไม่มิด เอาไว้ห่มเล่นๆ ผืนนี้ตั้งใจซื้อฝากพี่ชายคนหนึ่ง ที่เค้าชอบผ้าแบบนี้ นอกจากนี้ยังมีเข็มกลัด ของที่ระลึก ของเชียงคาน มีหลายแบบมาก..อยากซื้อให้หมดแผงเลย...แต่ไม่ทันการแล้วค่ะ..พี่มะอึกเรียกแล้ว บอกว่า เค้าจะลงเรือล่องแม่น้ำโขงกัน

       ในฤดูฝนแม่น้ำโขงจะมีระดับสูงปกปิดแก่งหินที่โผล่อยู่กลางสายน้ำ เอาเป็นว่า วันนี้เราหมดโอกาสที่จะเห็นเกาะแก่งหินอันเป็นที่มาของชื่อแก่งคุดคู้ แต่เราจะลงเรือล่องแม่น้ำโขง ชมวิถีชีวิตของคนสองฝั่งแม่น้ำโขงแทน หนึ่งคือไทยและหนึ่งคือลาว หัวใจเต้นระทึก..ฉันว่ายน้ำไม่เป็น แต่ระทึกก็พ่ายอยากได้สัมผัสประสบการณ์  เมื่อยี่สิบเอ็ดชีวิตของพวกเราและอีกหนึ่งเจ้าของเรือพร้อม..เสียงเครื่องยนต์เรือกระหึ่มขึ้น เรือลำยาวก็เคลื่อนออกกลางแม่น้ำ ...แรกๆที่เรือออกตัว คล้ายจะเมากับการเคลื่อนไหวของภาพข้างๆใกล้ลำเรือ แต่พอความเร็วได้ระดับคงที่อาการโคลงเคลงในหัวก็เลือนหาย

       1 ชั่วโมงกับการล่องเรือ ในแม่น้ำโขงที่กว้างใหญ่ พี่มะอึกอธิบายให้เด็ก ๆ รู้ว่า แม่น้ำโขง มีต้นกำเนิดจากเทือกเขาหิมาลัย ไหลผ่านประเทศจีนลงสู่ทะเลจีนใต้ ผ่านประเทศไทย ที่จังหวัดเชียงรายออกประเทศลาวแล้วไหลเลาะกั้นพรมแดนประเทศลาวไทยกินเขตพื้นที่หกจังหวัดของประเทศไทย คือ จังหวัดเลย หนองคาย นครพนม มุกดาหาร อำนาจเจริญและอุบลราชธานี จากนั้นมุ่งหน้าสู่ประเทศกัมพูชา เวียตนามก่อนลงสู่ทะเลจีนใต้  ฉันแอบเงี่ยหูฟังทุกครั้งที่พี่มะอึกให้ความรู้กับเด็กๆ หลังอาหารกลางวันหนังท้องตึง อากาศอุ่นๆ ไม่ร้อนแดด ภายใต้ร่มของหลังคาเรือ เสียงเครื่องยนต์กระหึ่ม พร้อมๆ กับเสียงเพลงลูกทุ่งสมัยสายัณห์  สัญญา อย่างเช่น ไก่จ๋า ที่เจ้าของเรือเปิด ทำให้อดไม่ได้ที่จะเคลิ้มหลับได้ 1 งีบเล็กๆ

       ใต้สายตาที่หลุบหลับ ...สายลมเอื่อยๆ กระทบผิว ฉันรู้สึกตัวเองผ่อนคลายกลางสายน้ำ คล้ายความปราณีของกระแสแม่คงคากำลังโอบกอด วินาทีนั้นฉันเข้าใจคำว่า เอาความขมขื่นไปทิ้งแม่โขง .... หากไม่มีโอเคเนชั่น ฉันคงไม่รู้จัก พี่มะอึก พี่มะยง และคุณจ่าจินต์และคงไม่มีความรู้สึกปลดปล่อยจนเติบโตเช่นนี้ ได้งีบพักไม่เท่าได้รู้จักตัวเอง

       ฉันลุกขึ้นมองสองฝั่งอีกครั้ง  โน่นไงคนลาวพี่น้องเรา  บ้านเมืองของเขาดูเก่า ไม่ใช่สถานที่พักผ่อนเหมือนฝั่งไทย เด็กชาวลาวโบกมือทักทายกับเด็ก ๆ บนเรือของเรา และโน่น เด็กรุ่นหนุ่มสาวคู่หนึ่งคุยกันที่ริมฝั่งลาว พอเห็นเราก็ผละออกห่างกันเล็กน้อย ฉันเห็นสภาพร้านอาหารของริมฝั่งลาว ที่ร้างลาผู้คน อาจเลิกกิจการไปแล้วด้วยซ้ำไป...หันมาดูฝั่งไทย ความศิวิไลซ์ล้ำหน้ากว่าหลายช่วงตัว

       เรือเริ่มเลี้ยวกลับ คราวนี้ในสายตาเป็นภาพของฝั่งไทย...ฉันเห็นภูทอก จุดหมายที่จะไปกันในวันรุ่งขึ้น...

       ขากลับดูจะเร็วกว่าขาไปเสมอ ..หนึ่งชั่วโมงกลางแม่น้ำโขงที่ยิ่งใหญ่ ไม่มีอะไรที่เร่งรีบในความรู้สึกฉัน สมองและสองตา เก็บรายละเอียดภาพ สองหูได้ยินสรรพเสียง กระทั่งเรือจอดเลียบฝั่ง ขอบคุณเจ้าของเรือ อาการโคลงเคลงเกิดกับฉันอีกเล็กน้อย หลังจากขึ้นมาบนฝั่งดอกไม้ริมทางพยักหน้าทักถามฉัน ว่าเป็นอย่างไร ไม่รู้สิความรู้สึกฉันว่างเปล่า  แต่วันนี้ ฉันมีคำตอบให้ดอกไม้ริมทางสีเหลือง ว่าว่างเปล่าในเวลานั้น คือ เบาสบาย ไม่สุข ไม่ทุกข์ คือที่สุดของความเป็นชีวิตแล้ว ฝากคำตอบนี้ไปให้กับเธอ ด้วยก็แล้วกันนะ

       และกระทั่งถึงเวลานี้ ความทรงจำได้ถักร้อยตัวเองพร่างพรูออกมาเป็นอักษร บอกเล่าถึงสิ่งที่ฉันได้ผ่านพบ คุณรู้สึกไปกับฉันไหมคะ ? ฉันเดินรั้งท้ายคณะของเรา เพื่อมองด้านหลังของทุกคน แม้แต่เบื้องหลัง ทุกคนยังดูสดชื่น หนึ่งชั่วโมง หกร้อยบาทในอ้อมกอดของแม่น้ำโขง คุ้มค่าจริงๆ อิ่มเอม จนลืมซื้อมะพร้าวแก้วของอร่อยขึ้นชื่อของแก่งคุดคู้ เชียงคาน

       ลาก่อนนะ ฉันกระซิบในใจบอกสถานที่ จากนี้ เรากำลังจะมุ่งหน้าเข้าเชียงคาน เมืองโบราณริมฝั่งโขงเพื่อหาที่พัก สำหรับค่ำคืน...แล้วพบกันค่ะ