สารคดีเฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ชุด "ดุจแสงสว่าง กลางอัมพร" ตอนที่ 1 : ความสุขเริ่มต้นจากใจ

พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระนามเมื่อแรกประสูติว่า “สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าวชิราลงกรณ บรมจักรยาดิศรสันตติวงศ เทเวศรธำรงสุบริบาล อภิคุณูประการมหิตลาดุลเดช ภูมิพลนเรศวรางกูร กิตติสิริสมบูรณ์สวางควัฒน์ บรมขัตติยราชกุมาร” เป็นพระราชโอรสพระองค์เดียวในพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชินีพันปีหลวง เสด็จพระราชสมภพ ณ พระที่นั่งอัมพรสถาน พระราชวังดุสิต เมื่อวันจันทร์ที่ ๒๘ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๙๕ เวลา ๑๗.๔๕ น.

ซึ่งพระนาม “วชิราลงกรณ” นั้น สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์ทรงตั้งถวาย มาจาก “วชิรญาณ” พระนามฉายาขณะผนวชในพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหามงกุฎ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๔ ผนวกกับ ”อลงกรณ์” จากพระนามในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาจุฬาลงกรณ์ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕

พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงผนวชตั้งแต่ครั้งยังดำรงพระยศเป็นสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช มีพระทัยศรัทธาจะอุปสมบทในพระพุทธศาสนา พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร จึงโปรดเกล้าฯ ให้ทรงผนวชในวันที่ ๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๒๑ ณ พัทธสีมาพระอุโบสถ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม โดยมีสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (วาสน์ วาสโน) เป็นพระอุปัชฌาย์ สมเด็จพระญาณสังวร (เจริญ สุวฑฺฒโน) เป็นพระกรรมวาจาจารย์ และสมเด็จพระธีรญาณมุนี (ธีร์ ปุณฺณโก) ถวายอนุสาสน์ ผนวชแล้วเสด็จฯ ไปประทับ ณ พระตำหนักปั้นหย่า วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร พระมหารัชมงคลดิลก (บุญเรือน ปุณฺณโก) เป็นพระอภิบาล ผนวชอยู่ ๑๕ วันจึงลาผนวช

ด้วยพระราชศรัทธาแน่วแน่ในบวรพุทธศาสนาและพระมหากรณาธิคุณที่จะให้ราษฎรได้รับความสุขจากการปฏิบัติบูชา น้อมนำคำสั่งสอนขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้ามาปฏิบัติด้วย พระองค์จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้จัดพิธีเจริญพระพุทธมนต์ ถวายพระราชกุสลแด่สมเด็จพระบุรพมหากษัตริยาธิราชเจ้า และถวายพระพรสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง และพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ณ พระลานพระราชวังดุสิต และทุก ๆ จังหวัดทั่วประเทศไทย

การเจริญพระพุทธมนต์นี้ ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้อาราธนาพระเถรานุเถระ มีสมเด็จพระสังฆราชทรงเป็นประธาน เป็นผู้นำในการเจริญพระพุทธมนต์ พร้อมกับบรรดาข้าราชการและพสกนิกรชาวไทยทั้งหลายที่มาร่วมในพิธี และทุกคราวจะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้อัญเชิญพระพุทธรูปสำคัญ ซึ่งประดิษฐานรักษาอยู่ในพระราชฐาน ที่โดยปรกติแล้ว คนทั้งหลายจะไม่มีโอกาสได้สักการะ ออกมาเป็นประธานในพิธีเจริญพระพุทธมนต์ เพื่อให้ผู้ร่วมพิธีได้มีโอกาสสักการะเป็นมงคลแก่ชีวิต

ในพิธีเจริญพระพุทธมนต์นี้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงคัดเลือกบทสวดมนต์ด้วยพระองค์เอง แล้วโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้พิมพ์เป็นเล่ม พระราชทานแก่ผู้มาร่วมในพิธี เพื่อใช้ในพิธีและรักษาไว้เป็นสิริมงคลต่อไปด้วย

ในคราวนั้น ผู้ร่วมพิธีและประชาชนได้มีโอกาสเจริญพระพุทธมนต์และเจริญจิตภาวนาไปพร้อมกัน และยังเป็นแนวทางที่พสกนิกรทั้งหลายสามารถนำไปปฏิบัติด้วยตนเองเป็นประจำได้อีกด้วย เพราะการเจริญพระพุทธมนต์และเจริญจิตภาวนาเช่นนี้ หากได้กระทำอยู่เป็นนิตย์แล้ว ย่อมทำให้จิตใจผ่องแผ้ว เกิดสมาธิ ประสบความสุขตามแนวทางแห่งพระพุทธศาสนา ดังที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานลายพระหัตถ์อันเป็นพระบรมราโชวาทไว้ที่ปกหนังสือบทเจริญพระพุทธมนต์พระราชทานว่า “ความสุขในตัวเริ่มจากใจ”