เชิญเชื่อค่ะ........

เศรษฐกิจไทย : (จะ)..พยายามมองไปข้างหน้า

จาก.......

เศรษฐศาสตร์จานร้อน : ดร.ศุภวุฒิ สายเชื้อ  กรุงเทพธุรกิจ  วันจันทร์ที่ 03 กันยายน พ.ศ. 2550

เมื่อประกาศใช้รัฐธรรมนูญแล้ว และมีการกำหนดวันเลือกตั้งอย่างชัดเจนแล้ว ในวันที่ 23 ธันวาคม ก็ทำให้มีการตั้งคำถามว่า แนวโน้มเศรษฐกิจไทยจากนี้ไป จะปรับตัวดีขึ้นมากน้อยเพียงใด

ผลประชามติที่มีถึง 24 จังหวัดที่ไม่รับรัฐธรรมนูญ กลับเป็นผลพวงที่นักลงทุนไม่ได้คาดการณ์เอาไว้ ซึ่งนักวิเคราะห์ทางการเมืองให้ความเห็นว่า สะท้อนศักยภาพที่ยังหลงเหลืออยู่ของกลุ่มไทยรักไทย และ/หรือการแบ่งแยกในสังคมไทย ซึ่งล้วนแต่เป็นปัจจัยลบที่จะทำให้คาดการณ์ไปได้ว่า การเมืองของไทยนั้นยังมิได้เดินไปสู่ความสมานฉันท์ และยังจะกระเพื่อมได้อีกในอนาคต

นอกจากนั้น การรวมตัวกันของ ส.ส.กลุ่มไทยรักไทยในพรรคพลังประชาชน ตลอดจนการประกาศตัวของพรรคประชาธิปัตย์ว่า จะไม่ร่วมมือทางการเมืองกับพรรคพลังประชาชน ก็ยังตอกย้ำการแบ่งแยกทางการเมืองของไทย ทำให้นิตยสาร Economist ตั้งคำถามว่า หากพรรคพลังประชาชนสามารถคว้าชัยชนะทางการเมืองเป็นแกนนำในการตั้งรัฐบาลได้ในปี 2551 แล้ว ฝ่ายทหารจะยอมรับได้หรือไม่

ประเด็นดังกล่าวนี้ตลอดจนความเป็นไปได้สูง ที่จะมีรัฐบาลผสมหลายพรรคที่อาจขาดเสถียรภาพ ทำให้ไม่สามารถมองได้ว่า แนวโน้มทางการเมืองในอนาคตจะมีความชัดเจนขึ้น ทั้งนี้ ยังไม่ทราบเลยว่า พรรคการเมืองหลักๆ นั้น จะมีใครมาเสนอตัวเป็นทีมเศรษฐกิจ หรือมีแนวนโยบายเศรษฐกิจอะไรมาเสนอต่อประชาชน

สำหรับปัจจัยภายนอกนั้นก็ดูไม่สดใสเหมือนเมื่อ 3 เดือนก่อนหน้า เพราะสหรัฐมีปัญหาที่เรียกว่า sub prime/CDO ทำให้น่าจะเกิดความเสียหายทางการเงินหลายแสนล้านดอลลาร์ ในที่สุด กระบวนการดังกล่าวจะใช้เวลาจัดการอีกหลายเดือน และน่าจะมีผลให้เศรษฐกิจสหรัฐก็จะต้องชะลอตัวลงอย่างเห็นได้ชัดในที่สุด

ในที่สุด ผู้บริโภคสหรัฐก็จะไม่สามารถใช้จ่ายเกินตัว และสามารถขาดดุลบัญชีเดินสะพัดได้มากถึง 7-8 แสนล้านดอลลาร์เช่นปัจจุบัน เพราะนักลงทุนจะเริ่มกลัวความเสี่ยง และจะไม่กล้าซื้อตราสารหนี้และอนุพันธ์ต่างๆ ที่สหรัฐขายให้กับนักลงทุน เพื่อนำเงินมาบริโภคเกินตัวเช่นที่กำลังทำอยู่ ผลคือนอกจากการบริโภคของสหรัฐจะต้องชะลอตัวลงแล้ว เงินดอลลาร์ก็น่าจะอ่อนค่าลงอีกด้วย ประเด็นทั้งสองนี้ จะทำให้การขยายตัวของเศรษฐกิจโลกชะลอตัวลงประมาณ 0.2-0.3% ได้

การชะลอตัวลงดังกล่าวถือว่าไม่มากนัก และเศรษฐกิจโลกก็น่าจะยังสามารถขยายตัวได้ประมาณ 4.7-4.8% ในปีหน้า ซึ่งถือว่าเป็นการขยายตัวที่ยังอยู่ในระดับสูง เพราะในอดีตนั้นเศรษฐกิจโลกจะขยายตัวเพียง 3-4% ต่อปีโดยเฉลี่ย จึงสามารถสรุปได้ว่าแม้ตลาดหุ้น ตลาดเงินและอัตราแลกเปลี่ยนจะผันผวนได้อย่างมากใน 3-6 เดือนข้างหน้า และจะต้องมีความเสียหายทางการเงินเกิดขึ้น

แต่เศรษฐกิจโลกโดยรวมนั้น น่าจะยังขยายตัวได้ในระดับที่น่าพอใจ โดยเฉพาะอย่างยิ่งภูมิภาคเอเชียที่มีศักยภาพสูงที่สุดในโลก เพราะมีการเกินดุลบัญชีเดินสะพัด จึงจะสามารถเร่งส่งเสริมกิจกรรมเศรษฐกิจภายใน เพื่อขับเคลื่อนการขยายตัวของเศรษฐกิจโดยรวมได้ โดยไม่ต้องพึ่งพาเศรษฐกิจสหรัฐ และน่าจะรักษาอัตราการขยายตัวในระดับสูงได้ หากเศรษฐกิจสหรัฐไม่เข้าสู่สภาวะตกต่ำอย่างรุนแรง

ปัจจัยเกี่ยวเนื่องอื่นๆ คือ

1. ประเทศหลักในเอเชียยังต้องลดสภาพคล่อง และปรับดอกเบี้ยขึ้น เพราะเผชิญปัญหาเงินเฟ้อ (เช่นจีน) ประกอบกับปัญหาสินทรัพย์ด้อยคุณภาพของสหรัฐ ทำให้สภาพคล่องในตลาดโลกลดลงและต้นทุนทางการเงินน่าจะปรับสูงขึ้น

2. การกลัวความเสี่ยงของนักลงทุนจะทำให้ราคาหุ้น (รวมทั้งในทวีปเอเชียด้วย) อาจปรับตัวลดลงได้อีก

3. ราคาสินค้าโภคภัณฑ์ เช่น น้ำมันและแร่เหล็กต่างๆ มีแนวโน้มลดลงได้ เพราะการชะลอตัวลงของเศรษฐกิจสหรัฐ และการลดลงของการเก็งกำไร

เมื่อพิจารณาถึงสภาวะเศรษฐกิจ การเมืองของไทยและสถานการณ์เศรษฐกิจโลกแล้ว ก็สามารถสรุปได้ว่า สิ่งที่ท้าทายนโยบายเศรษฐกิจของรัฐบาลใหม่มีอยู่ 4 ประการคือ

1.การนำเสนอนโยบายประชานิยม ที่สะท้อนความกระตือรือร้น และความจริงใจของรัฐบาลในการดูแลประชาชนในจังหวัดต่างๆ และกลุ่มที่ด้อยโอกาสต่างๆ โดยไม่ให้เป็นภาระต่อรัฐบาลมากเกินไป หรือบิดเบือนกลไกตลาด และส่งผลกระทบต่อประสิทธิภาพทางเศรษฐกิจ เช่น การนำเสนอนโยบายที่ส่งเสริมสาธารณสุข และการศึกษาของประชาชน ย่างมีประสิทธิภาพ แต่ปฏิเสธการเข้าไปประกันราคาพืชผล เป็นต้น

2.การแสดงวิสัยทัศน์ว่าประเทศไทยมีจุดยืนและกลยุทธ์ในการแข่งขันในยุคโลกาภิวัตน์ ที่จะทำให้เศรษฐกิจไทยมีความแข็งแกร่ง และมีเสถียรภาพ ทั้งนี้ จะต้องขึ้น "รถไฟของโลกาภิวัตน์" และมีที่นั่งที่มั่นคง มิใช่เดินลงจากขบวนรถไฟ และยืนอยู่ที่สถานีรถไฟแต่เพียงผู้เดียว ตรงนี้รวมถึงการตอบรับ และปรับตัวกับโลกที่เดินหน้าเปิดเสรีทางการค้า ทางการเงิน และทางเทคโนโลยีอย่างไม่หยุดยั้ง เช่น เรื่อง GMO การเปิดตลาดและการเคารพทรัพย์สินทางปัญญา

3.การปรับโครงสร้างเศรษฐกิจให้ต้องพึ่งพาการส่งออกเป็นเครื่องจักรขับเคลื่อนให้น้อยลง เพราะแนวทางนี้ เป็นการยืนการปรับตัวไปสู่ดุลยภาพของเศรษฐกิจโลก ที่เอเชียต้องส่งออกน้อยลงและกระตุ้นเศรษฐกิจภายในมากขึ้น ซึ่งรัฐบาลควรเร่งการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐาน เพื่อเป็นรากฐานให้เอกชนลงทุนต่อยอด

หากรัฐบาลเป็นผู้นำการลงทุนไม่ได้ ก็ควรจะมีนโยบายที่เปิดเสรีและลดอุปสรรคการลงทุน เพื่อกระตุ้นให้เอกชนสามารถเร่งลงทุนด้วยตัวเอง โดยเฉพาะอย่างยิ่งการแปรรูปรัฐวิสาหกิจ หรือการเปิดเสรีให้ธุรกิจต่างๆ ที่รัฐดำเนินกิจการให้เป็นธุรกิจที่เอกชนสามารถนำไปดำเนินการให้มีประสิทธิภาพสูงสุดได้

4.ส่งเสริมธุรกิจที่มีความสามารถในการแข่งขันอยู่แล้ว เช่น การท่องเที่ยวและโรงพยาบาล ตลอดจนธุรกิจให้บริการต่างๆ ที่คนไทยมีความสามารถในการแข่งขันสูง และมีมูลค่าเพิ่มในประเทศสูง เมื่อเปรียบเทียบกับการผลิตสินค้าที่ขับเคลื่อนโดยบริษัทข้ามชาติ (เช่น สินค้าอิเล็กทรอนิกส์)

แต่การเปิดเสรีดังกล่าวย่อมจะทำให้สินค้าบริการมีราคาสูงสำหรับคนไทยไปด้วย รวมทั้งมีผลให้ราคาอสังหาริมทรัพย์ ปรับตัวสูงขึ้นตามไปด้วย เนื่องจากเมื่อประเทศไทยมีบรรยากาศที่เหมาะแก่การพักผ่อน ท่องเที่ยว และมีระบบสาธารณสุขที่ดี ก็ย่อมจะเป็นประเทศที่ผู้สูงอายุจากต่างประเทศ ต้องการมาอาศัยพักพิงเป็นจำนวนมากได้ในอนาคต

(นี้เป็นสิ่งที่คัยหลายคนหวังเอาไว้...ขอให้สมหวังนะค่ะ...)