๔. ชนชั้นกรรมกร

            ชนชั้นกรรมกรปรากฏตัวขึ้นในสังคมไทย   ตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ ๔ เริ่มจากกรรมกรโรงสีข้าว ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ ๕   ก็เกิดกรรมกรรถไฟ กรรมกรเหมืองแร่ กรรมกรลากรถ และกรรมกรรถราง เป็นต้นฯ 

            ชนชั้นกรรมกร  เคยรวมตัวกันเป็นสหบาลกรรมกรที่ยิ่งใหญ่ในยุค  จอมพล ป. พิบูลสงคราม ครั้งนั้นมีการชุมนุมกรรมกรนับแสนคนเนื่องในวันกรรมกรสากล (๑ พฤษภาคม ๒๔๘๙ )  แต่มาถึงยุคจอมเผด็จการสฤษดิ์ ธนะรัชต์   เรื่อยมาจนถึงยุคจอมพลถนอมฯ-ประภาสฯ   ขบวนการกรรมกรก็ถูกปราบปรามอย่างหนักจนไม่สามารถต่อสู้อย่างเปิดเผยได้
           

            ต่อมาเกิดภาวะเศรษฐกิจที่ตกต่ำตั้งแต่ปี  ๒๕๑๔  เรื่อยมา  ผลักดันให้พี่น้องกรรมกรจำนวนมากต้องออกมาต่อสู้เรียกร้องหลักประกันด้านค่าจ้างแรงงานและสวัสดิการ จนกระทั่งรัฐบาลจอมพลถนอมต้องยอมออกกฎหมายแรงงาน ประกาศให้นายจ้างต้องจ่ายค่าจ้างแรงงานขั้นต่ำทั่วประเทศ
            ภายหลังเหตุการณ์ ๑๔ ตุลาคม ๒๕๑๖  ขบวนการกรรมกรในเมืองเริ่มฟื้นตัวขึ้นมาอีกครั้ง มีสหภาพแรงงานเกิดขึ้นเป็นจำนวนมากในช่วงนี้ จากปี ๒๕๑๕  ที่มีเพียง ๙  แห่ง เป็น ๖๖  แห่งในปี ๒๕๑๗ และ ๑๘๔ แห่ง

            ก่อนเหตุการณ์ ๖ ตุลาคม ๒๕๑๙  มีการต่อสู้เรียกร้องให้เพิ่มค่าจ้างแรงงานขั้นต่ำ  เพิ่มสวัสดิการ ลดเวลาทำงานเหลือวันละ ๘  ชั่วโมง ฯลฯ  เกิดการต่อสู้เรียกร้อง –  การประท้วง -  การนัดหยุดงานในช่วงนี้ทั้งหมด ๑,๒๓๒ ครั้ง  ทั่วประเทศ   รวมทั้งมีการเดินขบวนใหญ่อีกหลายครั้งทั้งในกรุงเทพฯ  และต่างจังหวัด ได้ประสานงานร่วมมือกับชาวนาชาวไร่และนิสิตนักศึกษาในเมืองอย่างแน่นแฟ้น  ผนึกกันเป็นพลังสามประสานคือ    “  กรรมกร ชาวนา และนักศึกษา ” ที่เป็นจริง   กลายเป็นแนวร่วมขนาดใหญ่และทรงพลังอย่างยิ่ง 

            ในช่วงนั้น  ขบวนการกรรมกรในเมืองค่อยๆ  ก่อตัวขึ้น การต่อสู้เรียกร้องต่าง ๆ ได้ค่อย ๆ ยกระดับจากปัญหาปากท้องและปัญหาเศรษฐกิจเฉพาะหน้า ไปสู่การต่อสู้ทางการเมืองที่ดุเดือดและแหลมคมที่สุดในเวลาต่อมา ในยุคนั้น กรรมกรจำนวนไม่น้อยได้เรียนรู้ท่ามกลางการต่อสู้ว่า  ปัญหาความยากจนข้นแค้นที่ตัวเองและเพื่อนร่วมชนชั้นต้องประสบอยู่ เกิดจากการขูดรีดของชนชั้นนายทุนอย่างเป็นระบบ ที่สำคัญชนชั้นนายทุนยังได้สมคบกับชนชั้นปกครองปฏิกิริยาใช้กลไกอำนาจรัฐต่างๆ กดขี่ข่มเหงรังแกและกีดกันขัดขวางการต่อสู้อย่างสันติเพื่อชีวิตที่ดีกว่าของพี่น้องผู้ใช้แรงงาน กระทั่งคุกคามและเข่นฆ่าพี่น้องกรรมกรอยู่ตลอดเวลา การต่อสู้ทางเศรษฐกิจเฉพาะหน้าเพื่อแก้ปัญหาปากท้องที่อดอยากหิวโหย จึงเป็นเพียงการแก้ปัญหาที่ปลายเหตุ และไม่สามารถแก้ปัญหาได้อย่างแท้จริง 

            การต่อสู้ของขบวนการกรรมกร ถูกปราบปรามเข่นฆ่าเรื่อยมา  ผู้นำกรรมกรถูกฆ่าคนแล้วคนเล่า จนกระทั่งในที่สุด  ชนชั้นปกครองที่สูญเสียผลประโยชน์ และหวาดผวากับพลังสามประสานของประชาชน ก็ก่อการฆ่าหมู่ที่สยดสยองที่สุดในประวัติศาสตร์ไทยขึ้นตั้งแต่เช้าตรู่วันที่ ๖  ตุลาคม  ๒๕๑๙ 

            หลังจากนั้นเป็นต้นมา     การต่อสู้ของกรรมกรในเมืองก็ถูกปิดกั้นลงอย่างสิ้นเชิง อีกครั้งหนึ่ง ในสถานการณ์เช่นนั้นกองหน้าของกรรมกรส่วนหนึ่ง  ได้หันไปจับอาวุธขึ้นต่อสู้ต่อไปตามอุดมการณ์ร่วมกับพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทยในชนบท 

            เมื่อกรรมกร  ได้ตื่นตัวและยกระดับความรับรู้ทางการเมืองขึ้นมาแล้ว พวกเขาก็พร้อมที่จะแสดงบทบาทเป็นกองหน้าของขบวนการเปลี่ยนแปลง สังคมไทย เพื่อปลดปล่อยพลังการผลิตและโซ่ตรวนที่พันธนาการทางชนชั้นมายาวนาน ด้วยสำนึกว่าการต่อสู้ของกรรมกรไม่มีอะไรจะต้องสูญเสียนอกจากโซ่ตรวนที่พันธนาการอยู่  หากแต่สิ่งที่ได้มานั้น  คือกรรมสิทธิ์ในปัจจัยการผลิต  คือชีวิตใหม่ที่ดีกว่า  

          กล่าวให้ถึงที่สุด  สิ่งที่กรรมกรจะได้มาจากชัยชนะของการต่อสู้ก็คือ โลกทั้งโลก ! 

     
            กลุ่มที่ช่วยทำงานในบ้าน  โดยไม่มีรายได้แน่นอน คนขับรถรับจ้าง ขับรถแท็กซี่ มอเตอร์ไซด์รับจ้าง กรรมกรแบกหามในท่าเรือ ฯลฯ กรรมกรรับจ้างภาคเกษตร เช่น กรีดยาง ตัดอ้อย เกี่ยวข้าว ทำประมง คนงานในฟาร์มเลี้ยงสัตว์ ซึ่งมีอยู่ประมาณ ๓๐๐,๐๐๐๐  ล้านคน  
            กรรมกรกลุ่มนี้มีจำนวนรวมกันประมาณ ๗,๘๓๐,๐๐๐  คน ( เจ็ดล้านแปดแสนสามหมื่นคน) เป็นกลุ่มที่อยู่กันอย่างกระจัดกระจาย และแทบจะไม่ได้รับการเหลียวแลใด ๆ จากภาครัฐ เป็นกรรมกรกลุ่มที่กระจายกันอยู่ในย่านชุมชนแออัดของกรุงเทพฯ ตามหัวเมืองใหญ่ ๆ และในชนบททั่วประเทศ 

หลังเหตุการณ์  ๖  ตุลาคม  ๒๕๑๙   ขบวนการกรรมกรที่เหลืออยู่ในเมืองถูกแทรกแซงอย่างหนัก โดยเฉพาะอย่างยิ่งช่วงหลังจาก “ ป่าแตก ” ในปี ๒๕๒๕  เมื่อพรรคคอมมิวนิสต์ค่อย ๆ สูญเสียการนำขบวนการกรรมกรในเมืองไปจนเกือบจะหมดสิ้น ขบวนการกรรมกรจึงเริ่มแตกออกเป็นหลายฝ่าย บางส่วนนำโดยกลุ่มองค์กรพัฒนาเอกชน ( NGOs ) *

            NGOs  มาจากคำว่า “  Non Governmentat Organization ”   หมายถึง  องค์กรที่ไม่ใช่ของรัฐ ซึ่งถูกจัดตั้งขึ้นเพื่อวัตถุประสงค์บางอย่าง เช่น สมาคม, ชมรม, สโมสร, หรือ มูลนิธิสมาคม, กลุ่มแครือข่าย  กลุ่มประสานงานต่างๆ  ฯลฯ )   

          NGOs   บางส่วนต่อสู้กันต่อไปแบบไร้ทิศทาง  บางส่วนถูกแบ่งแยกและควบคุมโดยรัฐ และบางส่วนถูกลวงโดย   รัฐบาลและชนชั้นปกครอง   ก็ได้สรุปบทเรียนท่ามกลางการปราบปรามเข่นฆ่าพี่น้องกรรมกรเช่นเดียวกันว่า การใช้กำลังอาวุธและอำนาจเผด็จการเข้าปราบปรามนั้น ไม่มั่นคง ไม่สามารถควบคุมขบวนการกรรมกรได้อย่างแท้จริง แต่หากเปลี่ยนมาใช้วิธีการหลอกล่อและหลอกลวง จะสามารถควบคุมกรรมกรทั้งขบวนได้ดีกว่า เช่น  การให้ค่าแรงและสวัสดิการกับกรรมกรรัฐวิสาหกิจมากกว่าค่าจ้างแรงงานภาคเอกชนควบคุมไม่ให้สหภาพแรงงานเข้มแข็ง  ผ่านผู้นำน้ำเน่าที่แสวงหาผลประโยชน์บนความทุกข์ยากของกรรมกรพื้นฐาน  โดยรับเศษเงินจากนายทุนและรัฐบาล  เช่น  ช่วยเหลือเจือจุนให้ผลประโยชน์เล็กๆ น้อย ๆ หรือ  การจัดอบรมสัมมนาแล้วพาผู้นำกรรมกรจำนวนหนึ่งไปทัศนาจร  หรือเชิญผู้นำกรรมกรบางคนไปดูงานต่างประเทศ  เมื่อได้ผลประโยชน์เฉพาะหน้าก็ละทิ้งการต่อสู้  ตีสองหน้า ต่อหน้ากรรมกรทำเป็นวีรบุรุษ  แต่ลับหลังคอยรับใช้นายทุนอย่างไม่ละอายใจ  

          จัดสรรตำแหน่งวุฒิสมาชิก  ให้กับกรรมกรบางคนหรือบางกลุ่มที่ไม่ต่อสู้นอกระบบรัฐสภา  ( จับอาวุธต่อสู้เพื่อโค่นล้มชนชั้นปกครองและระบอบการปกครองที่เข่นฆ่าประชาชน ) ไม่แข็งขืนคุกคามล้มล้างการดำรงอยู่ที่กดขี่ขูดรีดของพวกเขา ยอมให้พวกเขาเป็นผู้ปกครองต่อไป และกระทั่งค้ำจุนให้ชนชั้นปกครองปฏิกิริยาสามารถอยู่ในอำนาจอย่างมั่นคงบนบัลลังก์เลือดอย่างสุขสงบและสง่างาม  ทำให้วันกรรมกรกลายเป็นวันแรงงานแห่งชาติของไทยที่ไม่เกี่ยวกับการต่อสู้ของชนชั้นกรรมกรทั่วโลก  แล้วแปรงานที่ยิ่งใหญ่และมีความหมายนี้ให้กลายเป็นงานประเพณีประจำปีราวกับงานวัดที่ไร้เนื้อหาสาระ  เพื่อทำลายจิตสำนึกมิให้พี่น้องผู้ใช้แรงงานมีจิตสำนึกที่จะต่อสู้กับการถูกกดขี่ขูดรีด   ตลอดจนมอมเมาให้เพลิดเพลินไปกับวัฒนธรรมนายทุนที่สร้างค่านิยมฟุ่มเฟือย  สนุกสนาน หรือไม่ก็หมกมุ่นระเริงกามโลกีย์  

          ในที่สุดขบวนการกรรมกรในเมือง  จึงถูกแบ่งแยกออกเป็นส่วนๆ  อยู่ในสภาพอ่อนแอลงเรื่อย ๆ สุดท้ายก็แทบจะหมดพลังทางการเมืองไปเองอย่างสิ้นเชิง  แม้เมื่อครั้งที่รัฐบาลนายอานันท์ ปันยารชุน สั่งแยกกรรมกรรัฐวิสาหกิจออกจากขบวนการกรรมกรอื่นๆ  อย่างเป็นทางการ ขบวนการกรรมกรก็ยังไม่สามารถต่อสู้ปกป้องเรียกร้องใดๆ ได้  

          ปัจจุบัน ขบวนการกรรมกรจึงแบ่งออกเป็นหลายกลุ่ม ที่สำคัญได้แก่ 
          ๑. กรรมกรรัฐวิสาหกิจ กลุ่มนี้จัดเป็นกลุ่มกรรมกรชั้นสูง มีรายได้ดี มีสวัสดิการดีกว่ากรรมกรกลุ่มอื่น ๆ ทั้งหมด จากการสำรวจของสำนักงาน สถิติแห่งชาติในระหว่างเดือนกรกฎาคมถึงกันยายนปี ๒๕๔๘ พบว่า กรรมกรส่วนที่เป็นลูกจ้างของรัฐมีอยู่ประมาณ ๓,๐๖๐,๐๐๐  คน (สามล้านหกหมื่นคน)
          ๒. กรรมกรภาคเอกชนที่เป็นของกลุ่มทุนข้ามชาติ กลุ่มนี้มีรายได้และสวัสดิการดีพอสมควร โดยเฉพาะกรรมกรในระดับหัวหน้างานขึ้นไป เป็นกรรมกรส่วนที่มีการจัดตั้งในระบบทุนนิยมเข้มแข็งที่สุด 
          ๓. กรรมกรภาคเอกชนที่เป็นของกลุ่มนายทุนไทยทั้งขนาดใหญ่และขนาดเล็ก กลุ่มนี้เป็นกรรมกรกลุ่มใหญ่ที่สุด มีรายได้และสวัสดิการต่ำกว่าสองกลุ่มแรก แต่ยังได้รับสวัสดิการขั้นต่ำตามกฎหมายแรงงาน มีชีวิตความเป็นอยู่ลำบากยากแค้นในท่ามกลางสังคมเมืองใหญ่ที่หรูหราฟุ่มเฟือย จึงเป็นกลุ่มที่มักจะต้องออกมาเรียกร้องให้รัฐเพิ่มอัตราค่าจ้างแรงงานขั้นต่ำอยู่เสมอ อย่างไรก็ตาม กรรมกรส่วนนี้มีการจัดตั้งในระบบทุนนิยมจำนวนมากที่สุด 
          ๔. กรรมกรอิสระที่อยู่นอกระบบสวัสดิการสังคม  มิได้ขึ้นทะเบียนกับสำนักงานประกันสังคม มิได้มีหลักประกันใด ๆ ในชีวิต ได้แก่ 

            สรุปโดยรวมแล้ว ปัจจุบันสังคมไทยมีกรรมกรทั้งหมดทุกภาคส่วนรวมกัน ประมาณ ๒๓,๖๗๐,๐๐๐ ล้านคน ( ยี่สิบสามล้านหกแสนเจ็ดหมื่นคน)  ถือว่าเป็น “ กลุ่มพลัง ” ที่มีความสำคัญสูงสุด  และกำลังมีบทบาทสำคัญยิ่งขึ้นทุกวัน   ทั้งในภาคเอกชน  ภาครัฐ  การผลิตภาคอุตสาหกรรม ภาคเกษตร ภาคการเงิน ภาคการค้า การบริหารจัดการ  และภาคบริการอื่น ๆ
            ในอีกด้านหนึ่งชนชั้นกรรมกรไทย  เป็นชนชั้นที่ต้องแบกภาระเสียภาษีให้กับสังคม  ทั้งทางตรง           (   เช่นภาษีรายได้  โดยรัฐบาลบังคับให้นายจ้างหักไว้ตอนที่จ่ายเงินเดือน )  และภาษีทางอ้อมที่เก็บผ่านสินค้าทุกชนิดในสัดส่วนที่สูงที่สุด  นอกจากนี้กรรมกรไทยส่วนมากยังมีญาติพี่น้องอยู่ในท้องถิ่นชนบทกระจายอยู่ทั่วประเทศ ซึ่งเป็นสายสัมพันธ์สำคัญที่ไม่อาจมองข้ามได้ 

            สาเหตุดังกล่าวข้างต้น  ทำให้กลุ่มและองค์การจัดตั้งต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นพรรคการเมือง  อบต. กลุ่ม NGOs *   องค์การสาธารณกุศล  หน่วยงานต่างๆ  ด้านความมั่นคง  หน่วยงานด้านการปกครองของรัฐ องค์การระหว่างประเทศ  หน่วยงานราชการลับทั้งในและต่างประเทศ ฯลฯ  ต่างก็ระดมสรรพกำลังเข้าไปจัดตั้งกรรมกรในรูปแบบต่างๆ อย่างจริงจังและต่อเนื่องโดยเฉพาะในระยะ ๒๕  ปี  ที่ผ่านมานี้

 
            แต่การจัดตั้งทั้งหลายที่กล่าวมาข้างต้น   ก็เป็นเพียงการบรรเทาความทุกข์ยากเดือดร้อนชั่วขณะ เฉพาะหน้า  เฉพาะเรื่อง  หรือช่วยเยียวยาทางด้านจิตใจและความรู้สึกบางอย่างบางประการเท่านั้น มิได้แก้ปัญหาการกดขี่ขูดรีดทางชนชั้น  ซึ่งเป็นปัญหาหลักที่ทำให้กรรมกรทั้งหลายต้องทุกข์เข็ญ อดอยาก ยากแค้น  และไร้อนาคตอย่างที่เป็นอยู่  

            การต่อสู้เรียกร้องของขบวนกรรมกรในปัจจุบันจึงเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง  แม้ว่าจะเป็นข้อเรียกร้องที่แตกต่างกันบ้าง  เช่น  ขณะที่กรรมกรภาคเอกชนของกลุ่มนายทุนไทยซึ่งมีจำนวนมากที่สุด  เรียกร้องขอให้เพิ่มค่าจ้างแรงงานขั้นต่ำ  กลุ่มกรรมกรรัฐวิสาหกิจอาจไม่ได้เข้าร่วม  เพราะค่าจ้างแรงงานของตนนั้นสูงกว่าอยู่แล้ว   ขณะเดียวกัน เมื่อกลุ่มกรรมกรรัฐวิสาหกิจต่อสู้เรียกร้องมิให้รัฐบาลขายรัฐวิสาหกิจ  ( ซึ่งคุกคามรายได้และหลักประกันในอนาคตของตน )  กรรมกรกลุ่มอื่น ๆ  ส่วนใหญ่ก็มีท่าทีวางเฉย 

            ทั้งนี้สาเหตุส่วนหนึ่ง  เกิดจากระดับการต่อสู้ของกรรมกรไทย ยังเป็นเพียงการต่อสู้ในระดับต้น หรือระดับปากท้อง ที่เรียกกันว่าระดับปัญหาทางเศรษฐกิจเฉพาะหน้า  การต่อสู้ของขบวนการกรรมกรในปัจจุบันจึงมิได้ยืนอยู่บนผลประโยชน์ร่วมกันทั้งหมด ผู้นำกรรมกรก็มิได้มีความตื่นตัวทางการเมือง ไม่ได้ตื่นตัวทางชนชั้น มองไม่เห็นลักษณะที่ก้าวหน้ากว่าของชนชั้นผู้ใช้แรงงาน ไม่มีความเชื่อมั่นในพลังของชนชั้นตนเอง ไม่ได้หนุนช่วยพี่น้องร่วมชนชั้นที่ทุกข์ยากแสนเข็ญและถูกกดขี่ขูดรีดอย่างหนักหน่วงด้วยกัน มิได้มีความรักทางชนชั้นที่อยากให้ชนชั้นของตนได้รับการชัยชนะในการต่อสู้ ส่วนใหญ่อยู่ในสภาพใครอยากจะต่อสู้ก็สู้ไป มีแรงก็ดิ้นรนต่อสู้ หมดแรงเดี๋ยวก็หยุดไปเอง ไม่มีใครคิดจะช่วยกันถ้าไม่ได้ผลประโยชน์ตอบแทนให้เห็นกันตรงหน้า 

            ประวัติศาสตร์ของขบวนการกรรมกรไทย  จึงมีทั้งยุคที่รุ่งโรจน์และตกต่ำ แยกไม่ออกจากสภาพของเศรษฐกิจ สังคม การเมือง และวัฒนธรรมในสังคมไทย แต่ไม่ว่ากรรมกรไทยส่วนใหญ่ในปัจจุบันจะอยู่ในสภาพเช่นไรก็ตาม การต่อสู้ของกรรมกรที่ยิ่งใหญ่จะต้องเกิดขึ้นตราบใดที่การกดขี่ทางชนชั้น การขูดรีดทางเศรษฐกิจ และการครอบงำมอมเมา ทางวัฒนธรรมยังคงหนักหน่วงและรุนแรง

 
            หากวิเคราะห์โครงสร้างของสังคมไทย ให้ดีแล้ว  จะพบว่าสังคมไทยมิใช่สังคมทุนนิยมสมบูรณ์แบบอย่างประเทศอเมริกา  ยุโรป  ออสเตรเลีย  หรือญี่ปุ่น หากเป็นเพียงสังคมทุนนิยมที่พัฒนามาแค่ขั้นแรกเท่านั้น ( ในเอเชียยังล้าหลังกว่าเกาหลีใต้ สิงคโปร์ ฮ่องกง ไต้หวัน เสียอีก ) 

          ขณะเดียวกัน ก็ถูกครอบงำโดยอิทธิพลของจักรพรรดินิยมและชนชั้นศักดินาอย่างแน่นหนา  การผลิตภาคอุตสาหกรรมไทยจึงเป็นแหล่งลงทุนเพื่อกอบโกยกำไรมหาศาลของจักรพรรดินิยมต่างชาติ  ทุกวันนี้เงินที่ไทยได้จากการผลิตสินค้าออกไปขายต่างประเทศ ได้มาน้อยกว่าเงินที่เอาไปซื้อสินค้าที่ต่างประเทศผลิตแล้วส่งเข้ามาขายในประเทศไทยปีละหลายแสนล้านบาท *

 (  ข้อมูลจากกระทรวงพาณิชย์ระบุว่า ปี ๒๕๔๘  ไทยขาดดุลการค้าเป็นมูลค่าถึง ๓๑๕,๓๒๖.๗  ล้านบาท  และนับตั้งแต่เดือนมกราคมถึงกรกฎาคมปี ๒๕๔๙  นี้   ก็ขาดดุลการค้าไปแล้ว ๑๐๖,๕๑๖.๖  ล้านบาท )  

            สาเหตุสำคัญของการขาดดุลการค้า นี้ ก็คือ  ใช้เงินซื้อน้ำมันเชื้อเพลิงเข้ามาจำนวนมหาศาล ทั้งนี้กระทรวงพาณิชย์ได้เผยแพร่ข้อมูลที่น่าตกใจอีกว่า   เงินที่ไทยส่งออกข้าวตั้งแต่เดือนมกราคมถึงกรกฎาคมในปี ๒๕๔๙ นี้  เป็นมูลค่า  ๕๔๑๗๖.๑  ล้านบาทนั้น  เอาไปซื้อน้ำมันมาใช้ได้เพียง ๒๕  วันเท่านั้น  ( ไทยนำเข้าน้ำมันดิบ ๗ เดือนแรกในปีนี้   เป็นมูลค่าถึง ๔๕๕,๗๕๒.๙ ล้านบาท )  อนาคตทางเศรษฐกิจของไทยจึงไม่สามารถฝากไว้กับภาคการผลิตอย่างเดียว

 
            ภายใต้โครงสร้างทางเศรษฐกิจ เช่นนี้   กรรมกรส่วนหนึ่งถูกเบียดขับออกมาจากภาคการผลิต  อีกทั้งอัตราการจ้างแรงงานกรรมกรก็ยังขึ้นต่อการตัดสินใจเคลื่อนย้ายการลงทุนของกลุ่มทุนต่างชาติเป็นหลัก  ทำให้กรรมกรไทยจำนวนมากต้องย้ายตัวเองไปอยู่ในภาคบริการซึ่งนับวันจะขยายตัวมากขึ้น
            นอกจากนี้ยังมีสาเหตุสำคัญอีกอย่างน้อย  ๓   ประการที่ทำให้จำนวนกรรมกรในภาคการผลิตลดน้อยลง ซึ่งได้แก่
          ๑. เพื่อให้แข่งขันได้ในระบบทุน กลุ่มชนชั้นนายทุน จำเป็นต้องพัฒนาพลังการผลิต อันได้แก่เครื่องจักรและเทคโนโลยีในด้านต่าง ๆ ให้ก้าวหน้าทันสมัยมากขึ้น สิ่งเหล่านี้ทำให้มีความจำเป็นต้องใช้แรงงานกรรมกรน้อยลง และเลือกจ้างเฉพาะแรงงานที่มีฝีมือหรือมีทักษะมีความสามารถสูง ส่วนกรรมกรไร้ฝีมือจะถูกเบียดขับออกไปจากวงจรการผลิตในภาคอุตสาหกรรมมากขึ้นเรื่อย ๆ
          ๒. เพื่อลดแรงต่อต้านจากการเรียกร้องต่อสู้ของกรรมกรทั้งเรื่องค่าจ้างแรงงานและสวัสดิการที่กลุ่มชนชั้นนายทุนต่าง ๆ จะต้องจ่ายมากขึ้นทุกวัน จึงจำเป็นต้องเพิ่มค่าจ้างและสวัสดิการแรงงานทั้งระบบให้สูงขึ้น การหันไปว่าจ้างแรงงานต่างชาติรอบ ๆ ประเทศไทย กลายเป็นทางเลือกที่สามารถลดได้ทั้งค่าจ้างและสวัสดิการ (แม้ว่ากฎหมายแรงงานไทยจะระบุไว้ว่าต้องจ้างทำงานด้วยอัตราค่าจ้างไม่น้อยกว่าค่าแรงขั้นต่ำ แต่ในทางปฏิบัติก็มักจะจ่ายต่ำกว่า) ทำให้กรรมกรไทยตกงานมากขึ้น
          ๓. เพื่อลดแรงกดดันจากการเรียกร้องต่อสู้ของกลุ่มองค์กรพัฒนาเอกชน (NGOs) กลุ่มชนชั้นนายทุนต่าง ๆ จำเป็นต้องควบคุมมิให้เกิดมลภาวะต่าง ๆ หรือไม่ก็ต้องเพิ่มค่าใช้จ่ายในการปรับปรุงแก้ไขหรือเปลี่ยนแปลงระบบการผลิตบางขั้นตอน ซึ่งเป็นรายจ่ายที่มากขึ้นเรื่อย ๆ อุตสาหกรรมสกปรกที่สร้างมลพิษมาก ๆ จึงเริ่มย้ายฐานการผลิตไปสู่ประเทศด้อยพัฒนากว่า เป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่การจ้างกรรมกรในภาคการผลิตจริง ๆ เริ่มลดน้อยลง 

            พี่น้องกรรมกร  ที่ถูกเบียดขับออกมาจากภาคการผลิตในโรงงานอุตสาหกรรมเหล่านี้ ส่วนหนึ่งต้องหันไปสู่ธุรกิจภาคบริการหรือไม่ก็ต้องประกอบอาชีพอิสระ  ทำงานส่วนตัว  ค้าขายเล็กๆ น้อยๆ  ซึ่งเริ่มมีจำนวนมากขึ้นทุกที  จนปัจจุบันพบว่ากลุ่มที่ทำงานส่วนตัว  ทั้งในภาคเกษตร  นอกภาคเกษตร และอาชีพอื่นๆ  ที่ไม่มีลูกจ้างช่วยทำงาน  มีถึง ๑๑,๔๕๐,๐๐๐ ล้านคนแล้ว ( สิบเอ็ดล้านสี่แสนห้าหมื่นคน)   

            สังคมไทย  ได้พัฒนามาสู่ยุคสังคมทุนนิยมแล้วอย่างไม่ต้องสงสัย บทบาทในการผลักดันระบอบเศรษฐกิจทุนนิยมแบบไทย ๆ ตกอยู่บนบ่าไหล่ หยาดเหงื่อและแรงงานของพี่น้องกรรมกรอย่างแท้จริงแล้ว สังคมไทยในอนาคตจะเปลี่ยนแปลงไปอย่างไร จะไปสู่ทิศทางใดนั้น ขึ้นอยู่กับชนชั้นกรรมกรไทยอย่างแน่นอน เพียงแต่ว่า
          ๑. กรรมกรไทยจะต้องได้รับรู้ทฤษฎีความคิดลัทธิมาร์กซ-เลนิน อย่างกว้างขวาง

          ๒. จัดตั้งองค์การที่เป็นกองหน้าเพื่อปลดปล่อยชนชั้นของตนเองอย่างแท้จริงขึ้นมาให้ได้ 

          ๓. หลุดพ้นจากรูปการจิตสำนึกที่หลงใหลมัวเมาอยู่กับวัฒนธรรมที่ชนชั้นอื่นครอบงำ มอมเมา หรือหยิบยื่นหลอกล่อ
          ๔. จัดตั้งขบวนกรรมกรทั้งมวลขึ้นมาให้เป็นพลังที่เป็นอิสระ เข้มแข็ง มีเอกภาพ ไม่ขึ้นต่อความคิดชี้นำและการนำของชนชั้นอื่น
          ๕. ต่อสู้อย่างถึงที่สุดเพื่อชนชั้นของตนเองและเปลี่ยนแปลงโลกทั้งโลกให้ดีขึ้น 

            ณ.วันนั้น    ขบวนแถวของกรรมกร  ทั้งมวลก็จะรวมพลังเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน กลายเป็นพลังที่เข้มแข็งยิ่งใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์ ที่สามารถ จะเปลี่ยนแปลงสังคมและโลกทั้งโลกได้ดังปรารถนา
            นี่คือภารกิจทางประวัติศาสตร์ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของมนุษยชาติที่รออยู่ 

            จุดเริ่มต้นนั้นอยู่ที่  “ การต่อสู้ทางความคิด เพื่อนำความคิดชี้นำที่ถูกต้องของลัทธิมาร์กซ-เลนินไปสู่พี่น้องกรรมกร ”