ในอดีต ทุ่งกุลาร้องไห้ในฤดูแล้ง พื้นที่ส่วนใหญ่จะแห้งแล้งมาก ส่วนในฤดูฝนน้ำจะท่วมทุกปี ใต้พื้นดินลงไปเป็นน้ำเค็ม ไม่สามารถทำการเกษตรได้ หลังจากที่ได้มีการพัฒนาที่ดินแล้ว ทุ่งกุลาร้องไห้ได้กลายเป็นแหล่งผลิตข้าวหอมมะลิ และได้กลายเป็นอู่ข้าวอู่น้ำที่มีชื่อเสียง ของประเทศและของโลก  

 บัดนี้ ทุ่งกุลาจึงได้กลายเป็นพื้นที่ที่อุดมสมบูรณ์ไปด้วย “ข้าวหอมมะลิ” ที่อร่อยที่สุดในโลก และยังเป็นดินแดนที่อุดมสมบูรณ์มั่งคั่งด้วย “ ปลาร้า”   เนื่องจากลักษณะพื้นที่ทุ่งกุลาเป็นผืนดินที่ มีลักษณะเป็นก้นแอ่งกะทะ   มีดินเป็นดินร่วนปนทราย  เมื่อเวลามีน้ำหลากฝนตกชุก จะมีผลต่อข้าวปลาอาหารอุดมสมบูรณ์    แม้บางปีน้ำจะหลากหลายจนกลายเป็นน้ำท่วมทุ่งกุลา มีผลทำให้นาข้าวเสียหายแต่ก็มีปลาชุกชุมสามารถนำมาทำปลาร้าได้มากมาย

 หากได้สนใจศึกษาและให้เวลาทำความเข้าใจอย่างถ่องแท้ แล้ว   จะพบว่า “ปลาร้า”       มีขั้นตอนกระบวนการทำที่ให้ความสำคัญในเรื่องความสะอาดเป็นอย่างมากและยังมีคุณค่า

และความหมายต่อวัฒนธรรมวิถีชีวิตของชุมชนท้องถิ่นและชุมชนคนอีสานในแง่มุมที่หลากหลายโดยผ่านมิติของภูมิปัญญาชาวบ้านที่สืบทอดต่อๆกันมาอย่างยาวนาน  

 ดังนั้น “ ปลาร้า”  จึงเป็นเอกลักษณ์อย่างหนึ่งโดยเฉพาะของคนอีสานและเคียงคู่อยู่กับผืนนาข้าวหอมมะลิใน “ ทุ่งกุลาร้องไห้”  อันกว้างใหญ่ไพศาลมาตราบทุกวันนี้

                                             กุลา  กุลี