"จำนำข้าว" จำนนจนด้วยหลักฐาน หรือจนด้วยปัญญา?

การจำนำข้าว คือ "การที่เกษตรกรนำข้าวที่เก็บเกี่ยวเสร็จจากการปลูกในที่นาของตนเอง หรือนาเช่า ไปจำนำที่โรงสี เสร็จแล้วภายในระยะเวลาที่กำหนด (สี่เดือน) ให้นำเงินมาไถ่ถอน หากราคาในท้องตลาดสูงกว่าที่จำนำไว้ แต่หากในระยะเวลาสี่เดือนตั้งแต่จำนำไม่มาไถ่ถอนถือว่าข้าวที่จำนำตกเป็นของรัฐบาล โดยมีโรงสีที่เข้าร่วมโครงการทำหน้าที่เป็นตัวแทนรัฐบาลในการจำนำ และรับจ้างแปรรูปเป็นข้าวสารส่งให้รัฐบาล ส่วนการชำระเงินให้เกษตรกรไปรับเงินจากรัฐบาลเอง โดยผ่านทางธนาคารเพื่อการเกษตร และสหกรณ์การเกษตร"

สำหรับผมแล้วไม่อยากจะเรียกว่า "จำนำ" อยากจะใช้คำว่า "ขายข้่าวให้รัฐบาล" มากกว่า เท่าที่รู้จักชาวนามายังไม่เคยเห็นมีใครไปไถ่ถอนสักราย แต่ก็เอาเถอะครับ จำนำ ก็จำนำ

คงจะไม่มีใครปฏิเสธ หรือไม่มีใครกล้ารับประกัน ว่า "การจำนำข้าวทุกเมล็ดของรัฐบาล" ภายใต้การนำของนายกฯ หญิงคนแรกของไทย ไม่มี "การทุจริตคอรัปชั่น" ทำด้วยความซื่อสัตย์ตรงไปตรงมา มีการทำด้วยความโปรงใสทุกขั้นตอน และเป็นไปตามเจตนารมณ์ที่จะช่วยเพิ่มราคาข้าว ให้ชาวนาไทยมีคุณภาพชีวิต อยู่ดีกินดี ด้วยเงินภาษีของคนไทยทุกๆ คน ประหนึ่งเป็นการลงขันของคนในชาติกันเอาไปช่วยอุดหนุนช่วยเหลือชาวนา

อาจจะด้วยเหตุแห่งการทุจริต จากโครงการจำนำข้าวมีได้ยินหนาหู จนรัฐบาลได้สั่งการให้ "ดีเอสไอ" เข้ามาช่วยตรวจสอบ "กลโกง" ที่พวกเราได้ยินกันชินคือ "การสวมสิทธิ์" พูดกันง่ายๆ ก็คือ ตามหลักการแล้วการจำนำข้าว คนที่มีสิทธิ์ที่จะจำนำข้าวกับรัฐบาลมีเพียงชาวนาเท่านั้น แต่ก็จะมีพ่อค้าหัวใส ซื้อทั้่งข้าว ซื้อทั้งสิทธิ์ ซึ่งมักจะเกิดกับพ่อค้าคนกลางที่ไม่ใช่โรงสี เพื่อเป็นช่องทางในการทำมาหากิน ชาวนาบางคนก็ขายสิทธิ์เพียงอย่างเดี่ยว เกวียนละ 500 – 1000 บาท

เรื่องการสวมสิทธิ์ดูเหมือนว่า รัฐบาล และ ดีเอสไอ ตีโพยตีพาย ทำเป็นเรื่องใหญ่เรื่องโต หรือที่ตีโพยตีพาย เพียงเพราะแก้เขิน แก้อาย ว่ามีการทุตจริต และรัฐบาลก็กำลังดำเนินการแก้ไขอยู่นะค้าาา...ไม่ใช่นิ่งดูดาย แต่เชื่อสิ คงจะจับมือใครดมยาก เหตุเพราะการสวมสิทธิ์สมัยนี้เขาทำกันขั้นเทพแล้วครับพี่น้อง พ่อค้าเขาซื้อทั้งข้าว ซื้อทั้งสิทธิ์ แถมให้ชาวนาไปรับเงินเอง รับเงินเสร็จค่อยเอาเงินมาแบ่งกันตามส่วนของใครของมัน เห็นไหมพ่อค้าไทยเขาพัฒนาแล้ว (หลายคนทั้งนักวิชาการ นักข่าว นักการเมืองด้วยกัน พ่อค้าประชาชน ต่างออกมาเตือนตั้งแต่ยังไม่เริ่มโครงการแล้วว่า จะมีการทุจริตคอรัปชั่น แต่อีชั้นก็จะทำ ใครจะทำไม?)

หลายคนคงตั้งคำถามว่า "แล้วชาวนาโง่ทำอย่างนั้นทำไม?” สิทธิ์เป็นของตัวเองแท้ๆ ไปให้คนอื่นทำไม สาเหตุนะหรือ

"การจำนำข้าว" หากคุณไม่มีคอนเนคชั่นที่ดีกับโรงสี คุณฝันไปเถอะว่าเขาจะรับจำนำข้าวคุณ ยิ่งในภาวะปริมาณข้าวออกมามากๆ อย่างเช่นในปัจจุบันนี้ (เก็บเกี่ยวพร้อมกัน) ท่านโรงสีทั้งหลายก็ไม่ต่างอะไรกับเทพเจ้าดีๆ นี่เอง "พอใจอยากซื้อก็ซื้อ ไม่พอใจก็ไม่ซื้อ ข้าวมีให้ซื้อเยอะ" เรื่องนี้จริงแล้วเราจะไปโทษโรงสีเขาก็ไม่ถูก ก็ปริมาณข้าวมันเยอะจนรับไม่ไหวจริงๆ เหตุเพราะรัฐบาลเขาจำกัดการจำนำให้อยู่ในพื้นที่ ทำให้ชาวนาไม่สามารถไปจำนำนอกเขตได้ ก็ต้องแห่มาโรงสีในพื้นที่ๆ มีจำกัดไม่เพียงพอกับปริมาณข้าว ในขณะที่โรงสีเขตที่ยังไม่เก็บเกี่ยวนั่งตบยุงเหงาอยู่ จะรับจำนำก็ไม่ได้ ชาวนาในเขตยังไม่เก็บเกี่ยว แต่ก็อีกไม่นานพอชาวนาในเขตพื้นที่ตัวเองเก็บเกี่ยวก็จะได้เป็นเทพเจ้าเช่นกัน

ฟังดูเหมือนเป็นเรื่องขำๆ แต่ขำไม่ออก เพราะเงินลงขันโดยผ่านภาษีของพวกเราชาวไทยทุกคน แต่รัฐบาลกลับเอาไปอุ้มชูให้โรงสีเป็นเทพเจ้า แทนที่จะเอาไปอุ้มชูชาวนา ตามวัตถุประสงค์ที่คิดกันไว้

อีกกลเม็ดเด็ดโกงหนึ่ง ที่พบกันที่เทพเจ้าโรงสีใช้อยู่ คือ การใช้ความชื้น และสิ่งเจือปน ในการกดราคาข้าวของชาวนา ยิ่งภาวะปริมาณข้าวมาก และการจำกัดเขตการจำนำของรัฐบาล ทำให้โรงสีเล่นตัว กดราคาข้าวชาวนา โดยอ้างเกณฑ์ในเรื่องความชื้น และสิ่งเจือปนในการกดราคา พอถึงเวลาชาวนาก็ก้มหน้าก้มตาจำนำ งานนี้โรงสีแฮปปี้สุดๆ "ไม่ต้องเอาเงินมาลงทุนซื้อข้าว รัฐบาลออกตังค์ให้ แถมสีเสร็จได้ค่าสีเป็นกอบเป็นกำ" นี่ยังไม่รวมเรื่องการคดโกงกิโลชั่งของโรงสีบางโรง

หลายคนอาจสงสัยถ้าโรงสีทำอย่างนั้นแล้วได้อะไร?

หากโรงสีกดราคาด้วยวิธีสิ่งเจือปน และความชื้น (ไม่ตรงตามความเป็นจริง) ได้มากเท่าไหร่โรงสีก็จะเหลือข้าวสารเอาไว้สวมสิทธิ์ หรือขายเป็นกำไรได้มากเท่านั้น ยิ่งภาวะข้าวล้นกำลังการผลิต ก็ย่ิงกดราคาได้ง่าย บางโรงสีบอกชาวนาตรงๆ ว่า ขอเพิ่มความชื้นอีก 5 จุด 10 จุด จะขายไหม ชาวนาก็ต้องก้มหน้าก้มตาขาย เพราะขายเงินสดไม่จำนำ เหลือเพียงเกวียนละ 8000 บาทเท่านั้นเอง

ไหนละ? ที่รัฐบาลบอกจำนำแล้ว ราคาข้าวจะเพิ่มขึ้น เราจะส่งออกได้มาก และได้แพง

เคยเห็นไหมละครับ เคยได้ยินกันบ้างไหม ว่า ท่านดีเอสไอ ม้าใช้รัฐบาล คิดจะตั้งโปรเจคตรวจโกงโรงสีกันบ้างไหมครับ ความชื้นที่โรงสีให้ชาวนาเป็นของจริงหรือกลโกง ท่านเคยเอะใจกันไหม จำนำ 15000 ทำไมเหลือ 11000 อีก 4000 หายไปกับความชื้น และสิ่งเจือปน เป็นไปได้เชียวหรือ?