ภาพจากfacebook   Abhisit Vejjajiva

         ช่วงนี้มีกระแสการท้ากันเป็นที่ฮือฮา  คือการท้าเอาน้ำแข็งหรือน้ำเย็นราดศีรษะกันที่ภาษาฝรั่งเรียกว่าice bucket challenge เลยอยากจะยกเรื่องการท้ามาคุยให้ฟังว่า การดำเนินกระบวนพิจารณาคดีในศาลก็มีการท้ากันได้นะ  กล่าวคือคดีจะแพ้หรือชนะขึ้นอยู่กับผลของคำท้าเลยทีเดียว

ทำไมถึงยอมให้มีการท้ากันในศาลจนถึงกับทำให้มีผลแพ้ชนะคดีกันได้  อย่างนี้การพิจารณาคดีในศาลจะยุติธรรมหรือ? ไม่กลายเป็นเล่นตลกไปหรือ?

ขอลำดับวิธีการคร่าวๆเมื่อมีข้อพิพาทเป็นคดีขึ้นสู่ศาลดังนี้ครับ

ปัญหาข้อพิพาทนั้นจะถูกแบ่งเป็นสองอย่างคือ

๑ ปัญหาข้อกฎหมาย กับ ๒ ปัญหาข้อเท็จจริง

ปัญหาข้อกฎหมายนั้นศาลจะใช้ความรู้ทางกฎหมายของศาลวินิจฉัยชี้ขาด คู่ความไม่ต้องนำสืบพิสูจน์ตีความอะไรทั้งนั้น

ส่วนปัญหาข้อเท็จจริง  อันนี้แหละคู่ความต้องใช้พยานหลักฐานมาพิสูจน์กัน

มีข้อยกเว้นอยู่๓ ข้อ ที่คู่ความไม่จำต้องใช้พยานหลักฐานมาพิสูจน์ คือ

๑.  ข้อเท็จจริงซึ่งเป็นที่รู้กันอยู่ทั่วไป

๒.  ข้อเท็จจริงซึ่งไม่อาจโต้แย้งได้

๓.  ข้อเท็จจริงซึ่งคู่ความรับกันแล้วหรือถือว่ารับกันแล้วในศาล

ข้อยกเว้นข้อที่สามนี่แหละครับที่ทำให้คำท้าเข้ามามีบทบาทในศาลได้

เพราะในทางตำรา คำท้า คือคำรับที่มีเงื่อนไขบังคับก่อน (conditional admission) หมายถึงคู่ความในคดีแพ่งตกลงกันโดยความรับรู้ของศาลว่าจะยอมแพ้ชนะกันทั้งหมดหรือบางส่วนของคดี โดยมีเงื่อนไขบังคับก่อนที่เกี่ยวกับการดำเนินกระบวนพิจารณาที่ไม่ต้องห้ามตามกฎหมาย ไม่เป็นการพ้นวิสัย ไม่เป็นการพนันขันต่อ และไม่ขัดต่อความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชน  ศาลก็ตัดสินไปตามคำท้านั้นได้โดยชอบด้วยกฎหมาย

ตัวอย่างของคำท้าในศาลเช่น โจทก์กับจำเลยตกลงท้ากันว่า ถ้านาง ก.กล้าสาบาน ต่อ...โจทก์จะยอมรับข้ออ้างของจำเลยและยอมแพ้คดี แต่ถ้านางก.ไม่กล้าสาบานจำเลยต้องแพ้คดี เมื่อถึงวันนัดหมายนางก.ไปยังสถานที่ที่กำหนดแล้วไม่ยอมสาบาน  ทั้งนี้นางก.จะรู้หรือไม่รู้ว่าโจทก์กับจำเลยท้ากันก็ไม่เกี่ยว เมื่อนางก.ไม่ยอมสาบาน  ศาลก็ต้องตัดสินให้จำเลยแพ้คดี เพราะถือว่าจำเลยยอมรับข้อเท็จจริง ในข้อสำคัญของคดีแล้ว

          เห็นหรือยัง ว่าการท้ากันก็สำคัญไม่เบาเชียวนะครับ