ไฟล์ภาพขัดข้อง ท่านสามารถไปอ่านเรื่องนี้ได้ที่ http://loongchat.blogspot.com/2015/01/allata-sikkima.html

ผีเสื้อหนอนมังกรสิกขิม Allata sikkima เป็นผีเสื้อกลางคืนในวงศ์ผีเสื้อหนอนมังกร (Notodontidae) ขนาดกลาง เป็นผีเสื้อที่มีรูปร่างหน้าตาดูแปลกตากว่าผีเสื้อชนิดอื่นอยู่หลายจุดทีเดียว

  ระยะเป็นตัวหนอน

  ตอนเช้าลุงชาติจะออกจากบ้าน มีงานถ่ายภาพนอกบ้านรออยู่ แวะดูต้นไม้ที่ปลูกไว้เสียกอน พบว่ามีไข่ผีเสื้อแปะอยู่ใต้ใบกวางตุ้ง อย่างนี้คงจะไม่ได้เก็บกวางตุ้งมาทำแกงจืดซะแล้ว คงต้องปล่อยให้หนอนผีเสื้อกินแทนเพื่อสังเกตุพฤติกรรม พอตอนเย็นกลับมาถึงบ้าน ก็พบว่าหนอนได้ออกมาจากไข่ กัดกินใบกวางตุ้งไปบ้างแล้ว รูปร่างหน้าตาลักษณะลำตัวก็ดูแตกต่างจากหนอนผีเสื้อที่เคยถ่ายมาแล้ว คงต้องติดตามถ่ายกันต่ออีกหลายวันละ

  วันรุ่งขึ้น มาสังเกตุพฤติกรรมของหนอน ซึ่งมีอายุได้ 2 วัน ตัวยังเล็กมาก หนอนไม่ได้ตัวกลมเรียบๆแบบหนอนทั่วไป  ตัวหนอนกลมและแบ่งเป็นปล้อง แต่ละปล้องจะเป็นปล้องโค้ง ภาพนี้หนอนกัดกินใบกวางตุ้ง แล้วหลบลงมาเกาะนอนพักผ่อนที่ใต้ใบ เพื่อหลบศตรู (แต่ยุคสมัยนี้ นกซึ่งเป็นนักล่าที่น่ากลัวสำหรับหนอน เรียนรู้การหาหนอนได้เก่งมาก เห็นนกมุดเข้าหาหนอน แหงนมองหาจนเจอหนอนอยู่บ่อยๆ) เมื่อหนอนหิว ก็จะเริ่มกัดกินใบกวางตุ้งต่อไปอีก

  หนอนมีอายุ 3 วัน มีขนาดโตขึ้นอีก ที่ลำตัวมีสีสันและลวดลายเปลี่ยนแปลงไป มีลายเส้นสีขาวปรากฏขึ้นมาให้สังเกตเห็น สีของลำตัวที่เคยเป็นสีเขียวอ่อนแกมเหลือง ได้เปลี่ยนเป็นสีเขียวมากขึ้น

  หนอนอายุ 4 วัน เมื่อร่างกายเติบโตมากขึ้น ร่างกายของหนอนก็ต้องลอกคราบ เปลี่ยนแปลงผิวหนัง ภาพด้านซ้ายมือ หนอนใช้ก้นยึดติดกับเส้นแกนใบกวางตุ้ง แล้วเคลื่อนตัวเองออกมาทางส่วนหัว ให้คราบสีขาวนั้นติดอยู่กับใบผัก ผิวหนังใหม่จะเห็นลายเส้นชัดเจนขึ้น การเคลื่อนที่ของหนอนก็สามารถเคลื่อนที่ได้เร็วและสะดวกขึ้น หนอนตัวยาวขึ้นสามารถเคลื่อนที่ไปได้โดยยืดตัวให้ยืดออกไปเกาะอีกที่ เพื่อกัดกินใบพืชได้สะดวก ตามภาพทางด้านขวา

  หนอนอายุ 5 วัน หนอนจะใช้วิธีเกาะที่แกนใบพืชด้วยขาเทียมที่อยู่ตรงส่วนก้น แล้วยืดตัวออกไปกัดกินใบพืช คือไบกวางตุ้ง ไล่กัดกินจากขอบใบเข้าไปหาแกนผัก โดยใช้ขาจริงที่อยู่ตรงส่วนอกช่วยเกาะแล้วกัดกิน และขยับร่นเข้ามาเรื่อยๆจนถึงแกนโดยจะโหย่งตัวให้งอสูงขึ้น แล้วก็ยืดตัวออกไปกัดกินใหม่ อย่างนี้เรื่อยๆจนหมดไบ ก็จะเปลี่ยนไปกินใบใหม่

หนอนอายุ 6 วัน

ภาพนี้แสดงให้เห็นตอนที่หนอนยืดตัวออกไปกัดกินใบกวางตุ้งจากขอบใบ 

  หนอนมีอายุ 7 วันกัดกินใบกวางตุ้ง สะสมพลังงานจนโตเต็มที่ หนอนได้คลานไปใต้ใบ เลือกที่ที่จะใช้เป็นที่หลบอาศัยเพื่อเข้าระยะดักแด้  เมื่อเลือกที่ได้แล้ว หนอนเริ่มคายเอาเส้นใยใสๆออกมายึดที่ใต้ใบกวางตุ้ง ยึดใยสานกันไป-มา นับเป็นจุดเริ่มต้นการเข้าระยะดักแด้

ระยะดักแด้

  หนอนคายเอาเส้นใยใสๆออกมายึดที่ใต้ใบกวางตุ้ง ยึดใยสานกันไป-มาให้เส้นใยนั้นคลุมตัวมันเอง เป็นการทำงานที่ต่อเนื่องเนิ่นนาน เมื่อเหนื่อยหนอนก็หยุดพัก แต่ไม่ได้กินอาหารเพิ่มแต่อย่างใด แล้วก็สานใยต่อไป ภาพนี้แสดงเปรียบเทียบให้เห็นช่วงแรกที่หนอนเริ่มต้นชักใยคือภาพทางด้านซ้ายมือ จนเวลาผ่านไปหนึ่งวัน หนอนจึงหยุดการชักใย ภาพทางด้านขวามือ คือลักษณะของใยดักแด้ที่หนอนทำขึ้นมาคลุมตัวเอง 

ดักแด้อายุ 1 วัน เมื่อหนอนชักใยจนคลุมตัวเองแล้ว หนอนก็นอนอยู่นิ่งๆ รอเวลาให้ร่างกายเปลี่ยนแปลง นานๆครั้งหนอนจะขยับตัวบ้างอย่างช้าๆ ถ้ามองผิวเผินจะมองไม่ออกว่ามีการขยับตัว

  ดักแด้อายุ 2 และ 3 วัน ดักแด้นอนนิ่งๆ รอการเปลี่ยนแปลงร่างกาย  ภาพด้านซ้ายเป็นดักแด้ที่มีอายุผ่านมา 2 วัน ร่างกายมีสีสันเปลี่ยนแปลงไปบ้างแล้ว ส่วนภาพทางขวา ดักแด้มีอายุ 3 วัน ดักแด้นอนแล้วพลิกหมุนตัว สีสันที่เห็นในวันที่ 2 จึงหมุนพลิกกลับด้านลงไป ทำให้เรามองไม่เห็น แสดงให้เรารู้ว่า ดักแด้ไม่ได้นอนนิ่งสนิท มันปรับเปลี่ยนขยับท่าทางด้วย

ดักแด้อายุ 4 และ 5 วัน ภาพด้านซ้ายเป็นดักแด้ที่มีอายุผ่านมา 4 วัน ร่างกายมีสีสันเปลี่ยนแปลงไปอีกนิด มีลำตัวกลมป้อมมากขึ้น ส่วนภาพทางขวา ดักแด้มีอายุ 5 วัน สีสันเข้มมากขึ้นกว่าเดิม ส่วนหัวที่กลมป้อมนั้นสามารถมองเห็นจุดเข้มๆของหัวผีเสื้อได้ชัดเจนขึ้น

ดักแด้อายุ 6 วัน วันนี้ดักแด้มีสีเข้มขึ้นมาก มองเห็นรูปร่างภายนอกเป็นรูปปีก รูปหัวชัดเจนขึ้นมาก คงใกล้ที่จะได้เวลาออกมาจากเปลือกหุ้มแข็งๆนี้ในอีกไม่นานแล้ว คืนนี้หลังจากกลับมาจากถ่ายภาพรับปริญญาแล้ว คงต้องมาเฝ้าดูผีเสื้อต่อไปอีกหน่อย

ระยะผีเสื้อตัวเต็มวัย

  หลังจากกลับมาจากถ่ายภาพรับปริญญา วันนี้กลับมาถึงบ้านตอนดึกไปหน่อย เพราะเจ้าภาพมีการเลี้ยง และต้องการภาพจัดเลี้ยงด้วย จึงต้องอยู่ถ่ายภาพงานกลางคืนต่อ กลับมาถึงบ้านก็พบว่า ผีเสื้อได้ออกมาจากคราบดักแด้แล้ว จึงถ่ายคราบดักแด้เปล่าๆเอาไว้ แล้วมองสำรวจว่า ผีเสื้อไปอยู่ตรงไหน

  ปรากฏว่าเป็นมอธ มีชื่อว่าผีเสื้อหนอนมังกรสิกขิม Allata sikkima อยู่ในวงศ์ผีเสื้อหนอนมังกร (Notodontidae) มาเกาะอยู่ที่ปลายใบของผักกวางตุ้ง เป็นผีเสื้อกลางคืนครับ ถ่ายภาพนี้เก็บไว้ก่อน แล้วต้องขอนอนพัก เพราะวันนี้เหนื่อยมากับงานถ่ายภาพรับปริญญาทั้งวันแล้ว

  วันรุ่งขึ้นมาตามดูเจ้ามอธอีกครั้ง มอธเปลี่ยนที่เกาะ มาเกาะอยู่ที่แขนงไม้  ผมติดตามถ่ายภาพไว้อีก สี่ – ห้าภาพ แล้วต้องออกจากบ้านไปถ่ายภาพงานต่อ ปล่อยมอธเอาไว้ รอเวลาตอนค่ำ มอธก็จะบินออกไปหากินในธรรมชาติของมันเอง

  ผีเสื้อหนอนมังกรสิกขิมมีหนวดแบบแปรงหวี ลำตัวมีขนฟูและขนตั้งหลายจุดทำให้ดูแปลกตาไปจากผีเสื้อชนิดอื่น ตามถ่ายมอธตัวนี้มาครึ่งเดือน จึงจบวงจรชีวิตของผีเสื้อหนอนมังกรสิกขิมไว้เพียงเท่านี้

ขอเชิญท่านชมวิดีโอบนยูทูบ

วิวัฒนาการของวงจรชีวิต ผีเสื้อหนอนมังกรสิกขิมได้ตามสะดวกครับ

แล้วพบกันใหม่ในโอกาสต่อๆไปนะครับ

ขอขอบคุณทุกท่านที่ให้กำลังใจที่ดีเสมอมา

ขอขอบคุณ OkNATION.NET

ที่ให้พื้นที่ในการแบ่งปันความสุข

ขอบคุณครับ