มาเป่าปี่กันดีกว่า

คุณครับผมชวนคุณมาเล่น เครื่องดนตรีที่ผมเองก็ยังเล่นไม่เป็นเลยครับ

แซ็กโซโฟน แทร็มเป็ต คารีเน็ต ฟรุต ฯลฯ

สารพัดที่เรารู้จักกัน ผมเล่นไม่เป็นทั้งนั้น ...

เคยลองเอา เครื่องลม เหล่านี้มาเป่า ....พยายาม อย่างไม่จริงจังนัก

ทำเท่าไรก็เป่าไม่ดัง บางทีอาจมีสียงเล็ดลอดดังออกมา

แต่ก็ควบคุมไม่ได้ ใครอยู่ข้างๆก็รำคาญ เราก็รู้สึกเกรงใจ

ผมว่าเครื่อง เป่านี่ มันหนวกหูจริงๆ เวลาฟังคนหัดเป่า

นอกจากเสียงดังแล้ว มันยังมีระดับเสียงที่กวนใจอีกต่างหาก

จริงอยู่บางคนคิดว่ากลองน่าจะหนวกหูกว่า

ก็ไม่เถียงนะครับ เพราะกลองนั้นควบคุมความดังค่อย ได้ยาก

แต่มันไม่มีระดับเสียงที่กวนใจนัก นอกจากความตึงตัง

แต่ถึงผมจะเป่าดัง กับเครื่องลมฝรั่งที่ว่า

ก็ยังมีปัญหาคือ ไม่มีเงินซื้อ มันแพงเกินกว่า

คนระดับผมจะซื้อมาเป่าเล่นเพื่อความบันเทิง

แต่หากจะว่าไปถึงมาอาชีพยิ่งมืดมน

แต่ความอยากเล่นเครื่องเป่า ก็ยังวนเวียนอยู่ในใจผม

เรื่องเครื่องดนตรีนั้น หากจะให้ได้มาตรฐาน ก็จำเป็นจะต้อง

มีเครื่องมีที่มาตรฐานในการให้ระดับเสียงได้ถูกต้องด้วย

ไม่เช่นนั้นอาจหูเสียมาตรฐาน

หรือไม่ก็จะต้องเล่นเครื่องดนตรีบันไดเสียงเฉพาะที่คุ้นเคยกันอยู่แต่ในหมู่บ้าน

หรือเล่นเฉพาะเพลงในทางที่ตนถนัด...จะไปแจมกับใครในแบบสากลก็ยากหน่อย

อาจจะเล่นเพลงได้บ้างแต่ก็มึนงง ในสิ่งที่ตนทำได้อยู่ลึกๆ

ซึ่งนักเล่นได้หลายคน ก็ไม่ปรารถนาจะสนใจว่าเพราะอะไร

หรือตัวเองเล่นอะไร ในแบบที่สากลเรียกกัน

 อันนี้ก็เป็นภาระของนักวิชาการ

ที่จะต้อง หาข้อจำกัดความอธิบายต่อมวลชนเอาเอง

ตัวผมนั้น ไม่ได้คิดว่าจะต้องเล่นได้เป็นหลัก

เพียง แต่อยากจะ สนุกกับเครื่องเป่าบ้างเท่านั้น

ทำไงได้คนจนอย่างผม รถยนต์ก็ไม่มี นอกจากเครื่องเป่าของฝรั่งที่ว่า

จะราคาแพงแล้ว ยังต้องดูแลรักษา ขนาดก็ใหญ่ ขนขึ้นรถบัสเดินทางลำบาก

เพราะสัมภาระเท่าที่ผมมี และคำนวณไว้ ครบถ้วนสำหรับ

การขนย้ายคนเดียว ในขอบเขตสบายๆแล้ว

เต็มทั้งเป้สะพายหลัง และมือซ้ายมือขวาแล้ว

ผมคิดอยู่นานว่าเครื่อเป่าอะไรที่ ราคาถูก

มีมาตรฐานของเสียงที่คุยกับผู้คน หรือค้นคว้าต่อได้

และถูกต้องอ้างอิงทฤษฎีดนตรีได้ หรือหาตำราเรียนหรือคลิป

จากยูทูบ ได้ง่าย ตั้งแต่ระดับเบสิคจนถึงขั้นสูง

พกพาสะดวก เป่าให้มีเสียงดังง่ายสบายๆ ดูแลรักษาง่าย

และเป็นพื้นฐานให้เข้าใจเครื่องเป่า อื่นๆที่ราคาแพงได้

เพราะต่อไปไม่แน่ หากมีตังค์ก็อาจซื้อมาเล่น

หรืออาจมีข้อมูลในการตัดสินใจ และอีกอย่างก็เป็น

การเข้าไปสู่สมาธิชนิดหนึ่ง ตามธรรมดาของการฝึกเครื่องดนตรีทุกชนิด

และเป็นการเรียนรู้ธรรมชาติของเสียง ที่มนุษย์เรารับรู้

เอาละ...เฉลยละนะว่าผมค้นพบอะไร

นั้นก็คือ ขลุ่ยไงครับ ว้าวววววววววววววว

ผมว่าทุกอย่างมันเป็นธรรมชาติดีแท้

ทั้งรูปลักษณ์และระบบการเล่น

.....มันคงมีรูปทรงลักษณะการให้เสียงเช่นนี้ มาแต่ดึกดำบรรพ์

แต่อาจจะมีรูปทรง ลักษณะและบันใดเสียงแตกต่างกันไป

ตามแต่ท้องถิ่นทวีปวัสดุของแต่ละภูมิประเทศ

ไอ้การเป็นเอกลักษณ์ ของการให้บันไดเสียงของขลุ่ย

ของแต่ละท้องถิ่นนี้ มันก็คือจุดเด่น แต่มันก็อาจเป็นจุดด้อยเช่นกัน

ตรงที่ มันไม่มีมาตรฐานกลางที่เรียกว่าสากล

แต่สิ่งเหล่านั้นไม่ใช่ปัญหาของคอมโพสเซอร์

หรือคนที่เข้าใจทฤษฎี เพราะเขาจะอธิบายได้

และจัดเสียง หรือเลือกเครื่องดนตรีที่ให้เสียงพื้นบ้านเหล่านี้

มาเข้ากับสากลได้ ด้วยการจัดสรรที่ทางในแต่ละเพลง

ให้คนเล่นเหล่านั้นเล่นในทางที่ตนถนัดได้ หลังจากผู้เรียบเรียงหรือนักทฤษฎีเข้าใจ

ลักษณะของเสียงและความสามารถในเทคนิคของผู้เล่นครื่องมือนั้นแล้ว

ขลุ่ยไทยนั้นมาราคาถูกแต่ มีลักษณะหนึ่งที่มีเสียงและเทคนิคของตนเอง

หาที่เป็นมาตรฐานอันเป็นสากลเดียวกันได้ยาก ในแต่ละเลา

นอกจากของอาจากรย์ ธนิต ของวงคาราบาว

ที่ท่านได้พัฒนาจนได้มาตรฐาน ในทุกเลา

แต่สำหรับผมก็ยังไม่มีเงินพอจะซื้อ และลึกๆแล้ว

ผมไม่อยากเล่นดนตรีไทยนัก แต่อยากเล่นดนตรีสากล

สุดท้ายผมก็เลือก ขลุ่ยฝรั่ง แบบเด็กทั่วไป

เพราะ มาตรฐาน ผมเพิ่งเช็ค ก็ได้เสียง C ที่เป็นตัวต้นคีย์

ถูกต้องชัดเจน ตามที่ได้ผลิตมาแก่ผู้หัดเล่นทั่วไป

ราคาก็ถูก และมีแถม เอกสารประกอบการไล่โน้ต

มาด้วยหนึ่งแผ่น ....

ผมพกขลุ่ยฝรั่ง หรือที่เรียกกันว่า Recorder ติดเป้

ไปไหนมาไหนได้ราวสามสี่ปีแล้ว ยังไม่เคยหัดเป่าจริงจังซะที

เมื่อวานนี้ผมไปเจอที่วิ่ง รอบแหลมตุ๊กแก อยู่ที่เกาะสิเหร่

ซึ่งเป็นเกาะเล็กๆที่ติดกับเกาะภูเก็ต มีสะพานเชื่อมต่อ

มีแต่ชาวเล มาหาหอยตามโขดหิน และนักตกปลามาตกบ้างยามว่าง

ผมเดินสำรวจรอบแหลมมาสองวันในช่วงสี่โมงเย็น

ใช้เวลาในการไต่หินอยู่ราว หนึ่งชั่วโมงจึงเดินรอบแหลมตุ๊กแก

ซึ่งเป็นภูเขาลูกเล็กๆที่ยื่น ออกไปในทะเล ต่อจากเกาะสิเหร่

แถมปกติไม่มีคนเลย ว้าววว มันเป็นที่เหมาะสำหรับออกกำลังกาย

และซ้อมเครื่องเป่าที่ผมพกมา หลายปี่นี่เสียที่ โดยไม่ต้องเกรงใจ

หรืออายใครกับเสียงปู๊ดป๊าด อันน่ารำคาญในการซ้อมของผม

ผมลองเข้าไปดูในยูทูบ เจอแบบฝึกหัด ที่น่าสนใจที่หลายคนมา

ลงเอาไว้ ตั้งการเริ่มเล่น วันแรกในการซ้อมเริ่มหลังจากที่ผมไต่โขดหิน

ไปได้ราวครึ่งรอบของแหลมจนเจอที่เหมาะนั่งดูเรือหาปลาและร์อโดยสาร

และสปีดโบ๊ตผ่านไปมาเป็นเพื่อนอยู่ไกลๆ ผมก็เริ่มฝึกแบบทั่วไป

ก็คือไล่บันไดเสีย งหรือสเกล C เมเจอร์ ธรรมดา

ก็คือ โด เร มี ฟา ซอล ลา ที โด อย่างที่ทุกคนเคยร้องเล่นๆกัน

เพียงแต่เสียงขลุ่ยนั้น บังคับมาตรฐานให้หูเราได้ยินอย่างชัดเจน

ผมฟังและทำความรู้จักกับเสียงแต่ละเสียง

ที่ รีคอร์เดอร์ให้เสียง ฝึกควบคุมลม.....สลับไปมาพร้อมกับท่องโน๊ตในใจ

และออกเสียงเปล่าจากปาก ว่าเราออกได้เท่ากับขลุ่ยไม๊

ไม่คิดซับซ้อนอันใดนอกจากทำความรู้จักมัน

พยายามทำความรู้สึกในการเลียนเสียงที่เป่าออกมา

รู้สึกถึงความสั่นสะเทือนที่ปลายนิ้วที่อุดช่องลม

อย่างมีสมาธิกับเสียง และการได้ยิน

.......ถ้าคุณลองซื้อมาฝึก ไปพร้อมๆกับผมในเอ็นทรี่นี้

คราวหน้า ผมฝึกแบบฝึกหัดถัดไปผมจะเล่าให้ฟังว่า

เจ้า Recorder นี้ มันทำให้ผมเข้าใจธรรมชาติของเสียงอย่างไรบ้าง

ตามหลักของมาตรฐานดนตรีระดับพื้นฐาน

และหากคุณได้ไอเดียอันใดการเล่น ก็เข้ามาคุยกันนะครับ