จะเป็นด้วยเหตุผลกลใดหรือมุมมองไหนก็แล้วแต่ การหยิบยก ‘ความจริง’ จากพื้นที่ชายแดนใต้เพื่อบอกเล่าสู่เวทีสาธารณะ ไม่ว่าสะท้อนออกมาในแง่มุมใด รูปแบบใด ย่อมไม่ใช่เรื่องผิด แถมเป็นเรื่องดียิ่งกว่าเพราะผู้คนนอกพื้นที่จักได้ตระหนักเข้าใจว่า กำลังเกิดอะไรขึ้นในพื้นที่ที่ถูกมองด้วยสายตาจากบางผู้คนว่าเป็น ‘พื้นที่แห่งสงคราม’ ณ เวลานี้ กระทั่งมิควรค่าและสุ่มเสี่ยงต่อการไปเยี่ยมเยียนเป็นยิ่งนัก

ข้าพเจ้าเองยอมรับว่า ปัญหาความไม่สงบในพื้นที่ชายแดนภาคใต้ เป็นเรื่องที่เกิดขึ้นจริง มีความรุนแรงจริง มีภาพของความแตกแยกจริง แต่นั่นเป็นเพียงเหตุ ‘ส่วนน้อย’ เพราะสิ่งที่ยังคงดำรงอยู่ในพื้นที่แห่งนี้ล้วนแนบแน่นไปด้วยสัมพันธภาพดีงามของผู้คนที่แตกต่างด้วยวิถี ประวัติศาสตร์ ความเชื่อ และความศรัทธา

บางคนมองว่า อาจไม่เป็นการยุติธรรมมากนักหากจะหยิบยกแต่เรื่องร้ายๆ ที่เกิดขึ้นในพื้นที่ชายแดนใต้ เพื่อนำเสนอเป็นข่าวใหญ่โตตามสื่อกระแสหลักทั่วไป เช่นที่เห็นและเป็นอยู่ทุกครั้งที่เกิดเหตุรุนแรง ไม่ว่าจะเป็นการวางระเบิด ลอบทำร้าย ฆ่า เผาโรงเรียน ฯลฯ เพราะเหตุการณ์นั้นๆ มิได้เกิดขึ้นทุกวัน และมิได้ดำรงอยู่ในทุกอณูของพื้นที่ชายแดนใต้

ขณะบางผู้คนกลับมองว่า ก็อาจเป็นสิ่งไม่ยุติธรรมเช่นกัน หากจะมีการหยิบยกแต่เรื่องราวดีๆ ที่เกิดขึ้นในพื้นที่ชายแดนใต้มาบอกเล่า โดยละเลยประเด็นเรื่องความรุนแรง เพราะนั่นเหมือนเป็นการ ‘โกหก’ ประชาชนว่า พื้นที่แห่งนี้ดำรงไว้ด้วยความสงบร่มเย็น มิเคยปรากฏความรุนแรงใดๆ ให้ได้เห็น ได้สัมผัส

ในทัศนะของข้าพเจ้าเองเห็นว่า หากปล่อยวางอคติและตัวตนอหังการแต่ละบุคคลลงไปแล้ว ไม่ว่าจะมีมุมมองเช่นใด มีการกระทำเยี่ยงไร หากทุกอย่างทุกการกระทำล้วนมีเป้าหมายเพื่อนำมาซึ่ง ‘สันติสุข’ จะเป็นเรื่องผิดใดไปได้เล่า แถมนั่นน่าจะเป็นวิถีถูกต้องด้วยซ้ำสำหรับการหลอมรวมพลังต่างจากหลากผู้คนให้เป็นหนึ่ง ในการแก้ไขปัญหาประดามีที่เกิดขึ้น เพียงแต่ขอให้ช่วย ‘คิดจริง’ ‘ทำจริง’ และที่สำคัญคือ ‘ลงมือ’ ทำด้วยใจจริงๆ เท่านั้น โดยเฉพาะกับพื้นที่ทางสังคมที่สุดซับซ้อนและหลากหลายด้วยวิถี ความเชื่อ ศรัทธา เช่นที่ชายแดนใต้

ซับซ้อนหลากหลายเช่นใด หากใครพอมีเวลาลองไปทัศนาเรื่องเล่าจากพื้นที่ ผ่านงาน ‘มหกรรมภาพถ่ายชายแดนใต้’ (Photo for Peace Festival) กันดู อาจเปิดโลกทัศน์และมุมมองใหม่ๆ ในชีวิตได้บ้าง เพราะงานมหกรรมภาพถ่ายชายแดนใต้ เกิดขึ้นภายใต้ความร่วมมือภาคีเครือข่ายภาครัฐ เอกชน และภาคประชาชนกว่า ๑๐ องค์กร ร่วมกันจัดเพื่อสะท้อนเรื่องเล่าสวยงามจากภาพถ่ายสวยงามขนาด ๑๖X๒๐ นิ้ว รวม ๕๐๐ กว่าภาพมาจัดแสดงครั้งใหญ่ ครอบคลุมทั้งพระราชกรณียกิจของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในพื้นที่ชายแดนภาคใต้ ภาพสะท้อนความสัมพันธ์อันดีระหว่างเจ้าหน้าที่รัฐ-ประชาชน ภาพวิถีชีวิต ศิลปวัฒนธรรม สถานที่ท่องเที่ยว ฯลฯ

ดร.นิรันดิ์เกียรติ ลิ่วคุณูปการ คณบดีคณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา สะท้อนภาพการก่อเกิดงานฯ ซึ่งหลายภาคส่วนจับมือร่วมกันว่า จักเป็นการกระตุ้นให้ผู้คนเกิดความเข้าใจพื้นที่มากขึ้น ขณะเดียวกันช่วยให้เกิดกระแสหมุนเวียนของภาคธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับภาพถ่ายและธุรกิจต่อเนื่องได้มาก ไม่ว่าจะเป็นการท่องเที่ยว ร้ายถ่ายรูป ร้านจัดทำกรอบรูป ฯลฯ รวมถึงเข้าใจต้นทุนทางสังคมที่สามารถแปรเป็นมูลค่าเชิงธุรกิจได้

“งานมหกรรมภาพถ่ายชายแดนใต้ มีกำหนดจัดงานรวม ๓ วัน คือ ระหว่างวันศุกร์ที่ ๒๒-อาทิตย์ที่ ๒๔ มกราคม ๒๕๕๒ ณ มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา และเปิดโอกาสให้ผู้สนใจทุกท่านนำภาพถ่ายมาจัดแสดง ร่วมนำภาพประกวดชิงรางวัล เสวนาบอกเล่าประสบการณ์ ฯลฯ ด้วยยินดี เพราะถือว่างานนี้เป็นของทุกคนที่จะได้ร่วมกันนำเสนอสิ่งดีๆ ผ่านภาพถ่ายสู่สายตาสาธารณะ แทนที่จะได้ยินได้ฟังแต่ข่าวคราวร้ายๆ จากพื้นที่” 

สว่าง ศรีชัย ท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัดยะลา หนึ่งในองค์กรภาคีร่วมจัดงานครั้งนี้กล่าวถึงวัตถุประสงค์ว่า เพื่อหวังใช้ศิลปะภาพถ่ายเป็นเครื่องมือเสริมส่งให้เยาวชนเกิดสำนึกและภาคภูมิใจในถิ่นเกิด มีผลต่อการท่องเที่ยว ก่อเกิดสัมพันธภาพที่ดีระหว่างคนต่างศาสนาและต่างถิ่น กระตุ้นให้เยาวชนให้ความสนใจเรื่องราวประวัติศาสตร์ท้องถิ่น ผลักดันให้เกิดเวทีสื่อสาร นำเสนอข้อมูลข่าวสาร และการมีส่วนร่วมของประชาชนและเยาวชน

“ที่สำคัญคือ มีคุณค่าต่อการศึกษาเรียนรู้ ทำความเข้าใจ สร้างแรงบันดาลใจ ก่อให้เกิดสันติสุขในการอยู่ร่วมกัน และเพื่อปูพื้นฐานในการให้เยาวชนหรือคนทั่วไปหันมาให้ความสำคัญกับศิลปะการถ่ายภาพ ซึ่งจะส่งผลต่อเนื่องถึงปัจจัยอื่นๆ ทั้งเชิงส่งเสริมศิลปะ ภาคธุรกิจ และการท่องเที่ยวในพื้นที่ชายแดนใต้”

ชวิน ถวัลย์ภิยโย ผู้รับผิดชอบฝ่ายนิทรรศการและกองการประกวดภาพถ่าย กล่าวว่า ผู้สนใจส่งภาพเข้าประกวดภายใต้หัวข้อ ‘ภาพสันติ-สันติภาพ’ ชิงรางวัลร่วมแสนบาท พร้อมถ้วยเกียรติยศจาก ฯพณฯ ถาวร เสนเนียม รมช.มหาดไทย โดยส่งภาพได้ที่ E-mail : pfpf2553@gmail.com การประกวดแบ่งเป็น ๓ หมวด คือ ภาพบุคคล ภาพสถานที่ท่องเที่ยว และภาพวิถีชีวิต และแบ่งเป็น ๒ ประเภท คือ ระดับเยาวชนอายุไม่เกิน ๒๒ ปี และประชาชนทั่วไป ผู้สนใจติดตามชมมหกรรมภาพถ่ายชายแดนใต้ ออนไลน์ ได้ที่ www.oknation.net/blog/our-heart 

“จากนั้นประมาณปลายเดือนกุมภาพันธ์หรือต้นเดือนมีนาคม เราจะนำภาพถ่ายนิทรรศการชุดนี้ไปจัดแสดงที่กรุงเทพฯ และพื้นที่อื่นๆ ต่อไป หรือหากใครสนใจซื้อหนังสือรวมภาพถ่ายเหล่านี้ก็สามารถสนับสนุนได้ เพราะเราจะนำภาพถ่ายที่จัดแสดงมาจัดพิมพ์เป็นหนังสือชื่อ ภาพสันติ-สันติภาพ โดยคัดเลือกภาพบางส่วนของผู้ร่วมแสดงภาพ และส่วนของภาพที่ได้รับรางวัลทั้งหมดด้วย เพราะภาพเหล่านี้คือเรื่องเล่าจากพื้นที่จริงๆ”

ทั้งนี้ การจัดงาน ‘มหกรรมภาพถ่ายชายแดนใต้’ การจัดเสวนา ฝึกอบรมให้ความรู้ในด้านการถ่ายภาพ ให้ข้อมูลที่เป็นประโยชน์ด้านการถ่ายภาพ การบริหารจัดการหรือทำธุรกิจด้านการถ่ายภาพ รวมถึงกิจกรรมอื่นๆ เกิดขึ้นได้ด้วยการดำเนินงานในลักษณะพันธมิตรเครือข่าย ประกอบด้วย ศูนย์อำนวยการบริหารจังหวัดชายแดนภาคใต้ (ศอ.บต.) กองบัญชาการผสม พลเรือน ตำรวจ ทหาร (พตท.) การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย สำนักงานนราธิวาส (รับผิดชอบพื้นที่ ยะลา ปัตตานี นราธิวาส) สำนักงานการท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัดยะลา ปัตตานี นราธิวาส คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา กองกำกับการตำรวจตระเวนชายแดนที่ ๔๔ ค่ายพญาลิไท บล็อก โอ.เค.เนชั่น ในเครือเนชั่น คลื่นวิทยุชุมชน ๙๗.๕ เมกะเฮิร์ต Modern Hit Peace FM จังหวัดยะลา ร้านพงศ์นราไวนีล และสำนักหัวใจเดียวกัน

นอกจากนี้ยังพร้อมเปิดโอกาสให้หน่วยงานที่สนใจทั้งภาครัฐและเอกชน แสดงเจตจำนงร่วมถักทอเป็นพันธมิตรเครือข่ายเพิ่มเติมในการจัดงานมหกรรมภาพถ่ายชายแดนใต้ครั้งนี้อีกด้วย