คุณดลมนัส กาเจ ผู้ควบคุมหน้าเกษตรของหนังสือพิมพ์ คมชัดลึก รายงานเรื่อง ธุรกิจทำนาสไตล์ ซึโมตุ มิยาโกชิ เกษตรกรมืออาชีพแดนอาทิตย์อุทัย เอาไว้น่าสนใจมาก

ผม อ่านแล้ว อยากถ่ายทอดให้เพื่อนเฟซบุ๊กที่เป็นเกษตรกรจำนวนมากได้รับทราบด้วย เพราะมีหลายอย่างที่ชาวนาญี่ปุ่นคิดและทำ แต่ชาวนาไทยยังไม่คิดและยังไม่ได้ทำครับ

คุณดลมนัส เล่าว่าได้เรื่องนี้มาจากการเข้าร่วมสัมมนาเรื่อง “โลกเปลี่ยนไว ชาวนาไทยต้องปรับ” ซึ่งจัดโดยบริษัทสยามคูโบต้า คอร์ปอเรชั่น จำกัด ที่เชิญ คุณซึโมตุ มิยาโกชิ มาพูด

คุณซึโมตุ มิยาโกชิ บอกว่า หากต้องการประสบความสำเร็จในการทำนา อย่ามองเพียงว่าผู้มีอาชีพทำนำคือเกษตรกร แต่ต้องคิดเสมอว่า “เรากำลังทำธุรกิจทำนา” เขาขยายความว่า

นั่น คือจะต้องมีการวางแผนระบบการบริหารจัดการตั้งแต่ต้นน้ำ กลางน้ำ และปลายน้ำของอาชีพการทำงาน ตั้งแต่การเตรียมการก่อนปลูกไปจนถึงการแปรรูปกละหาตลาดที่ชาวนาต้องกำหนด ราคาเอง

เขา เล่าว่า ในอดีตรัฐบาลญี่ปุ่นมีนโยบายด้านการเกษตรคล้ายกับไทยในปัจจุบัน ทำให้ภาคเกษตรของญี่ปุ่นมีปัญหาเหมือนของไทย ในที่สุดรัฐบาลญี่ปุ่นจึงกำหนดนโยบายใหม่ทุกอย่างจึงดีขึ้น

เขา เล่าด้วยว่า การทำงานของชาวนาญี่ปุ่นนั้นมีการบริหารจัดการแปลงนาของตัวเอง โดยภายใน 1-2 ปีจะสามารถปลูกพื้นหมุนเวียนได้สามชนิด เริ่มจากทำนาราวเดือนกันยาย เก็บเกี่ยวเสร็จก็ปลูกข้าวสาลี แล้วตามด้วยปลูกถั่วเหลือง

นายซึโมตุ บอกว่าการปลูกข้าวให้ได้คุณภาพดี จะต้องรักษาฟางข้าวเพื่อสร้างไนโตรเจนในดิน “ห้ามเผา” ชาวนาจะใช้วิธีการไถกลบฟางข้าว ทำให้มีไนโตรเจนอย่างน้อย 20 % ทำให้ลดค่าปุ๋ยไปได้มาก

เขา บอกด้วยว่าการทำเกษตรในญี่ปุ่นใช้เครื่องจักรกลเหมือนไทย ทำให้สภาพดินแข็ง จึงต้องมีการไถระเบิดดินดานทุก ๆ 3 ปีให้ลึก 15 ซม.เพื่อให้รากข้าวมีความแข็งแรง ทนต่อสภาวะแล้วได้เป็นอย่างดี

“นอก จากนี้ต้องให้ปุ๋ยคอกบำรุงดิน สร้างอัตราความชุ่มชื้นและสมบูรณ์เพิ่มขึ้น พร้อมกับปุ๋ยเคมีที่จำเป็นบ้างเพื่อความงอกงามและให้ผลผลิตสูงเพราะถ้า ไนโตรเจนมากไปบางครั้งผลผลิตอาจไม่ได้คุณภาพ”

เกี่ยว กับการใช้น้ำนายซึโมตุบอกว่า ต้องมีการจัดการน้ำให้มีการระบายน้ำเข้าออกในแปลงในช่วงเวลาที่เหมาะสม บางครั้งเกษตรกรเข้าใจผิดว่า ข้าวต้องการน้ำตลอด แต่จริง ๆ ข้าวต้องการน้ำเพียง 25 วันหลังจากดำนา

จาก นั้นก็สามารถถ่ายน้ำไปสู่แปลงเกษตรอย่างอื่น การใช้น้ำต้องประหยัดพอสมควร เขาบอกด้วยว่าเดี๋ยวนี้ชาวนาในญี่ปุ่นไม่ได้อยู่ในนาตลอดเวลา แต่อยู่ในออฟฟิศควบคุมการทำงานด้วยคอมพิวเตอร์

ผม นั่งอ่านไปนึกภาพไป เข้าใจว่ามีหลายอย่างที่ชาวนาไทยกำลังพัฒนาไปอย่างนั้น แต่ก็มีหลายอย่างที่เราละเลย เช่น การเผาฟางข้าวที่ยังมีอยู่หลายพื้นที่เพราะความเข้าใจผิด ๆ

ก็ ขอขอบคุณคุณซึโมตุ มิยาโกชิ ชาวนาเศรษฐีจากญี่ปุ่นที่มาถ่ายทอดประสบการณ์ และขอบคุณ คุณดลมนัส กาเจ ที่เก็บความมารายงานให้ทราบครับ ก็หวังว่าชาวนาไทยอ่านแล้วคงได้แง่คิดบ้างนะครับ !