ตอนยังเป็นเด็ก ฉันเคยประทับใจกับการ อ่านหนังสือเรื่องสั้น ชื่อ “ต้นส้มแสนรัก “ ว่าด้วยเรื่องราวความผูกพันธุ์ระหว่างเด็กชาย กับ ต้นส้มของเขา

ฉันคิด ฉันก็มีต้นไม้แสนรักของฉันเหมือนกันนี่น่ะ  ต้นไม้แสนรักของฉันเป็นต้น จามจุรี คะ 

ต้นจามจุรีแสนรักนี้ อยู่ที่ริมตลิ่งของ แม่น้ำ แม่กลอง หลังตลาดริมน้ำ ใกล้หลังบ้านฉันนั่นเอง 

ที่ริมตลิ่ง ต้นจามจุรีแสนรัก จะอยู่ใกล้ๆ กับน้ำตกท่าตายิ้ว ( ท่าตายิ้วนี่เป็นชื่อที่เด็กๆในกลุ่มของฉันเรียกกันเอง) ตายิ้วเป็นชาวประมงคนเดียวในตำบลที่ฉันรู้จัก และอาจจะเป็นคนสุดท้ายของตำบลเลยก็ได้ บ้านของตายิ้วตั้งอยู่ริมตลิ่ง ซึ่งเดิมไม่มีใครตั้งบ้านเรือนอยู่แถวนั้น อาจเนื่องจาก ความไม่แน่นอนของกระแสน้ำ ที่บางปีอาจจะขึ้นสูงจนเกือบถึงตลิ่ง 

ส่วนน้ำตกที่ว่า ก็คือ ท่อระบายน้ำเสียจากตลาด ที่ไหลลงสู่แม่น้ำนั่นเอง สมัยก่อนยังไม่มีระบบบำบัดอะไรเลย ก็ปล่อยลงสู่แม่น้ำตรงๆ แถมที่ตรงนั้น ยังเป็นที่ทิ้งขยะของตลาด กองขยะที่ยังไม่ได้ถูกพัดพาไป กองสุมเป็นพะเนิน เมื่อมีน้ำจากท่องระบายไหลลงมา ก็มองดูเหมือนน้ำตกในสายตาของเด็กๆอย่างพวกเราในตอนนั้น

ต้นจามจุรีแสนรักของฉัน แก่กว่าฉันมาก อาจจะกว่า 100 ปีทีเดียว  เป็นต้นจามจุรีที่ใหญ่มาก ขนาด 3-4 คนโอบเห็นจะได้  ทุกๆเย็น ลานบริเวณใกล้ต้นจามจุรี จะเป็นที่วิ่งเล่นของกลุ่มเด็กๆ หลังจากกลับมาจากโรงเรียน ฉันกับเพื่อนๆ มักจะชอบปีนป่ายรากของต้นจามจุรีเล่นกัน เขียนไม่ผิดหรอกคะ ส่วนที่ฉันปีนป่าย คือรากของจามจุรีแสนรัก จริงๆ

เมื่อยามที่น้ำขึ้นสูง น้ำจะกัดเซาะตลิ่งให้พังลง ต้นจามจุรีสูงใหญ่ ก็ยังยืนอยู่ได้ เนื่องจากรากแก้วที่ซอนลึกลงไปในดินมาก ทำให้เปิดส่วนรากโผล่ออกจากจากตลิ่งกว่าครึ่งหนึ่ง ขนาดความใหญ่ของราก ก็แข็งแรงพอที่จะให้เด็กๆ ปีนป่ายได้

กาลเวลาผ่านไป ช่วงวัยก็ผ่านไป ฉันเติบโต และมาเล่าเรียนที่กรุงเทพฯ บางทีฉันก็ลืม จามจุรีแสนรักของฉันไปเสียแล้ว ฉันไม่รู้ว่าเขาถูกโค่นลงไปตั้งแต่เมื่อไร เห็นแต่ว่า ที่ริมตลิ่ง กลายเป็นบ้านเรือนของผู้คนมากมายไปเสียแล้ว

เมื่อมีโอกาสไปมาศึกษาต่อในจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มีต้นจามจุรีมากมายที่นี่ แต่ฉันก็ไม่ได้รู้สึกรักและผูกพันกับต้นใดเป็นพิเศษ ฉันจำหน้าตาของต้นจามจุรีในมหาวิทยาลัยไม่ได้เลยสักต้นเดียว

จนเมื่อไม่นานมานี้เอง ฉันได้มีโอกาสกลับไปเยี่ยมบ้านเป็นเวลานานพอสมควร ( หนีน้ำท่วมกรุง ) ฉันจึงมีเวลาค้นหาเส้นทางใน จ. กาญจนบุรี ที่ฉันยังไม่เคยได้ไปท่องเที่ยว ก็มาพบเส้นทางนี้ เป็นเส้นทางที่ไม่ได้มีสถานที่ท่องเที่ยวชื่อดังตั้งอยู่ทำให้คนไม่ค่อยได้ผ่านเส้นทางนี้มากนัก แต่ก็พอที่จะหาที่เที่ยวได้บ้าง มีคนแนะนำให้ไปดูต้นจามจุรียักษ์

ฉันผ่านเข้าไปยังเขตทหารแห่งหนึ่ง ที่นี่เป็นที่เลี้ยงม้าของทหาร พบว่าก่อนหน้าฉัน มีรถบัสนักท่องเที่ยว 2 คันใหญ่ๆที่เข้าไปชมต้นจามจุรียักษ์นี้เหมือนกัน คงเหมือนกับหลายๆคนที่ต้องการชมว่าต้นจะใหญ่แค่ไหน

เมื่อฉันไปถึงต้นจามจุรียักษ์ เรามองเห็นแต่ไกลเลยค่ะ ว่าต้องเป็นต้นนี้แน่ เพราะมีขนาดใหญ่กว่าต้นอื่นๆ ในบริเวณ พอเข้าไปใกล้ ก็ใหญ่โตมหึมาจริงๆ ขนาดของลำต้นใหญ่กว่า 8 คนโอบได้ทีเดียว ว่ากันว่ารัศมีของกิ่งก้านใบ แผ่ปกคลุมไปกว่า 1 ไร่ เห็นต้นจามจุรียักษ์ ทำให้ฉันอดที่จะคิดถึง ต้นจามจุรีแสนรักของฉันไม่ได้ หากต้นจามจุรีแสนรักไม่ถูกโค่นลงเสีย ก็คงจะมีขนาดใหญ่โตไม่แพ้กัน และอาจจะมีนักท่องเที่ยวมาเที่ยวชม ต้นจามจุรีแสนรักของฉันก็เป็นไปได้   

หากย้อนวันวานผ่านไปได้ ฉันคงจะปกป้องจามจุรีแสนรักของฉันไว้ให้ได้ เธอจะรู้ไหมว่า ฉันคิดถึงเธอ จามจุรีแสนรัก

หมายเหตุ ..ที่ตั้ง : ต้นจามจุรียักษ์ อยู่บนเส้นทางไปอำเภอด่านมะขามเตี้ย บ้านกสิกรรม หมู่ 5 ตำบลเกาะสำโรงหากมาจากวัดถ้ำมังกร เลยจากวัดถ้ำมังกรไปประมาณ 3 กิโลเมตร สามารถเดินทางเข้าไปในกองการสัตว์และเกษตรกรรมที่ 1 กรมการสัตว์ทหารบก ผ่านวัดถ้ำมุนีย์นาถ แล้วเลี้ยวขวา ต้นจามจุรียักษ์มีอายุมากกว่า 100 ปี รัศมีทรงพุ่มเฉลี่ย 25.87 เมตร เส้นผ่าศูนย์กลางร่มเงาประมาณ 51.75 เมตร ความสูงเรือนยอด 20 เมตร มีพื้นที่ของพุ่มประมาณ 1 ไร่เศษ มีทรงพุ่มแผ่กิ่งก้านสาขาใหญ่โตสวยงาม ซึ่งปัจจุบันหาชมต้นไม้ขนาดใหญ่เช่นนี้ได้ยาก

ภาพ  นิดา

เรื่อง  นิดนรี