บ่อยครั้งเหลือเกินที่ผู้ร่วมวงสนทนากับฉันจะจบลงด้วยคำพูดว่า “อย่างนี้ต้องไปเขียนหนังสือ” คำพูดทำนองนี้ถี่ขึ้นเรื่อยๆ ในช่วงห้าหกปีที่ผ่านมา แต่ก็ยังพลัดวันประกันพรุ่งเนื่องด้วยหน้าที่การงานและการเดินทางที่รัดตัว ในที่สุดก็ได้เพื่อนที่อยู่สำนักพิมพ์มากระตุ้น กระทุ้ง ให้ขวัญกำลังใจและผลักดันเรื่องแรกคลอดออกมาจนได้ เมื่อมาพบรุ่นน้องที่ชำนาญเรื่อง blog จึงได้รับแรง (ถีบ) ผลักดันให้ลงเรื่องในโลกอากาศธาตุนี้

มันเริ่มมาจากการประสบการณ์แปลกๆ หรือ เรื่องเหลือเชื่อต่างๆ ที่พานพบในช่วงชีวิตในแดนดินถิ่นต่างๆ  ตอนแรกก็คิดว่าเป็นคนที่เดินทางบ่อยจึงเจอเหตุการณ์พิลึกพิลั่นมากกว่าใครเขา  ไม่ว่าเหตุการณ์ปฏิวัติ กระสวยอาวกาศระเบิด อาวุธชีวภาพ การก่อวินาศภัยเครื่องบินชนตึก (911) และ ทดลองอาวุธนิวเคลียร์ เป็นต้น ส่วนภัยพิบัติ เจอตั้งแต่ น้ำท่วม ไฟไหม้ แผ่นดินไหว พายุทอนาโด และ พายุหิมะ เป็นต้น ส่วนอุบัติเหตุประสบพบพานมานับสิบด้วยพาหนะต่างๆ กัน ทั้งทางบก ทางน้ำ และ ทางอากาศ พอมาหลังๆ ชักไม่แน่ใจ เพราะผู้คนต่างโจษขานเล่าลือเรื่องของฉันเสียจนบางคนขอดวงฉันไปดู โดยเฉพาะลูกศิษย์ซึ่งเป็นแพทย์ประจำบ้านสาขาระบาดวิทยา (Field Epidemiology Training Program) พยายามหลีกลี้หนีห่างการร่วมเดินทางออกพื้นที่ เนื่องจากกลัวจะซวยไปด้วย 

ฉันว่าเขาคิดมากไปเอง องค์สัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสอนไม่ให้เรางมงาย  ชีวิตจะเป็นเช่นไรขึ้นกับว่าเราเป็นคนกำหนด อย่างน้อยก็ในส่วนที่เราสามารถควบคุมได้  ถ้าจะชี้แจงทั้งหมดเรื่องคงยาวมาก เอาทีละเรื่องก่อน เนื่องจากหลายจังหวัดของประเทศไทยเป็นเขตพื้นที่เสี่ยง จึงเลือกเรื่องแผ่นดินไหวเพราะอาจจะเป็นประโยชน์แก่ผู้อ่านในการหนีตายบ้าง

พ่อเป็นแรงผลักดันอันยิ่งใหญ่ที่ทำให้ฉันก้าวมาสู่จุดนี้ ความใฝ่ฝันของข้าราชการจนๆ ที่จะให้ลูกไปเล่าเรียนถึงเมืองนอกเมืองนามิเคยเลือนหาย แม้มันแสนจะริบหรี่เหลือเกินเมื่อเทียบกับรายจ่ายท่วมท้นของครอบครัว ขณะนั้นฉันไม่มีความกระตือลือล้นสักเท่าไร เพียงแต่อยากให้พ่อสมหวังมีความสุขซึ่งเกิดขึ้นไม่บ่อยนักในช่วงชีวิตของพ่อ  ตั้งแต่จำความได้ฉันเห็นพ่อทำงานทั้งในเวลาและล่วงเวลาตลอดปีตลอดชาติ ยกเว้นตอนเข้ารับการผ่าตัดและเมื่อป่วยหนักนอนหายใจรวยรินอยู่ในโรงพยาบาล ฉันจำแทบไม่ได้ว่าเคยเห็นพ่อไปสังสรรกับเพื่อนฝูงบ้างหรือไม่ เพราะท่านให้เวลากับครอบครัวเสมอทุกครั้งที่มีโอกาส  ดังนั้นการที่ลูกข้าราชการจนๆ ซึ่งมีเทือกเถาเหล่ากอมาจากคนบ้านนอกอย่างฉันได้ทุนฝรั่งไปเรียนต่อเมืองนอกย่อมเป็นเรื่องที่ตื่นเต้นเป็นธรรมดา  จะอาศัยญาติโยมที่ต่างแดนก็ไม่มีกับใครเขา ได้แต่ถามไถ่รุ่นพี่ว่าการไปอยู่เมืองลอสแองเจลิสของอเมริกานั้นควรเตรียมตัวเช่นไร ซึ่งคำตอบก็พอสรุปได้ว่าปีหนึ่งๆ ฝนตกไม่กี่ฝอย ไม่ต้องเตรียมเสื้อกันฝนไปเลย แถมอากาศดีทั้งปี เดินทางคราวนี้คงจะลบคำล่ำลือที่ว่า

‘ไปไหนๆ เกิดภัยพิบัติที่นั่น’ เสียที

ถ้าเป็นเครื่องบินรุ่นเก่าสายภายในประเทศจะมีพนักงานต้อนรับในเครื่องแสนสวยมารำโบกไม้บอกมือบอกทางหนีตายและวิธีใช้อุปกรณ์เอาชีวิตรอด ถ้าผู้โดยสารยังไม่บ้าก็ค่อยช่วยเด็กที่นั่งข้างๆ  สำหรับหน้ากากช่วยหายใจที่คาดว่าจะหล่นผลุงลงมาเวลาเครื่องบินมีปัญหาก็ยังพอจะเข้าใจ  แต่ไอ้เสื้อชูชีพของเที่ยวบินที่ต้องบินผ่านป่าเขาลำเนาภัยที่ไม่มีแหล่งน้ำขนาดใหญ่เลยนี่สิ จะเอาไปใช้ตอนไหนละ  เวลาเลือกที่นั่งตามหลักวิชาการที่เรียนมาของความน่าจะเป็น หรือพูดง่ายๆ ว่าโอกาสรอดตายเวลาเครื่องบินตกคือส่วนหางเครื่องบิน แต่แง่ปฏิบัติยังทำใจลำบากเพราะมันใกล้ส้วม คนเดินเข้าเดินออกใช้กันตลอดการบินนับสิบๆ ชั่วโมงมีแสงสีเสียงและกลิ่นครบ เนื่องจากเวลาเครื่องบินตกนั้น โดยมากมักจะตายทั้งลำ จึงเลือกเอาตายแบบสบายดีกว่า

เผลอแผล็บเดียวเวลาก็ผ่านไปหลายเดือนแล้วไม่เห็นเกิดอาการโรคซึมเศร้าคิดถึงบ้านเสียที ไม่เหมือนที่เขาบอกตามทฤษฎีว่าแค่เดือนหนึ่งก็เกิดแล้ว มีอะไรอีกมากมายให้สนใจเรียนรู้เสียจนลืมวันลืมคืน แถมที่มหาวิทยาลัยยังมีเรื่องวุ่นวายตลอดเวลา ตั้งแต่การประท้วงของนักศึกษาเรียกร้องให้เปิดภาควิชาใหม่ตามที่สัญญาไว้ โดยเริ่มจากการเดินขบวนจนกระทั่งบุกรุกเข้าไปทำลายอาคารสถานที่ในเวลาต่อมา ตำรวจยกโขยงมาเพียบ ภายหลังนักศึกษาใช้วิธีการอดข้าวประท้วงคล้ายท่านจำลองในเหตุการณ์พฤษพาทมิฬที่ฉันมีโอกาสเข้าร่วมด้วย จะต่างก็ตรงที่พ่อเจ้าประคุณเล่นดื่มนมด้วยสิ หลังเหตุการณ์นี้ถึงคราวฉันกับเพื่อนๆ ประท้วงบ้าง แต่ไม่ใช่ให้เปิดภาควิชาดอกนะ ตรงกันข้าม มหาวิทยาลัยต้องการตัดรายจ่ายที่ท่วมท้นจึงจะยุบย้ายภาควิชาระบาดวิทยาไปขึ้นกับคณะแพทย์ไม่ใช่คณะสาธารณสุขอย่างตอนที่เข้าไปเรียน  พวกเราระดมเงินกันโดยซื้อเสื้อยืดที่ทำขึ้นเพื่อรักษาสถาบันเราไว้ (SOS = Save Our School of Public Health) สำหรับผู้รอดชีวิตจากอธิการบดีบ้าอำนาจ และมหันตภัยต่างๆ  ตั้งแต่ไฟใหม้ โคลนถล่ม รวมถึงแผ่นดินไหว  ซึ่งในที่สุดพวกเราก็ชนะมีสถานศึกษาที่หวังให้เล่าเรียนต่อจนจบ

ใช่ว่าทุกอย่างมันจะวุ่นวายเช่นนี้ทั้งปี ในช่วงปกติสุขฉันก็เข้าร่วมกิจกรรมต่างๆ เพราะอยากเรียนรู้วิถีชีวิตและวัฒนธรรมของผู้คนที่นี่  อย่างหนึ่งที่เห็นได้ชัดคือผู้คนให้ความสำคัญกับรูปร่างหน้าตามาก เขาคอยตกแต่งเนื้อหนังที่ห่อหุ้มเลือดเนื้อ น้ำหนอง มูล คูถ เนื่องจากมีเมืองมายาอย่างฮอลีวูดตั้งอยู่

รูปร่างของฉันที่คนไทยเรียกว่า ‘ดำผอมเกร็งอย่างผู้ใช้แรงงาน’ 

กลับกลายเป็นดูดีมีกล้ามและผิวสีน้ำผึ้งยอดนิยม ‘ความงามของเปลือกนอกมันเปลี่ยนแปลงไปตามค่านิยมของชนชั้นสังคม’ นั้นๆ จริง คนก็เป็นเช่นนี้ ไม่เคยพอใจในสิ่งที่ตนมีตนเป็น ‘อยู่เมืองร้อนก็อยากผิวขาวอยู่เมืองหนาวก็อยากผิวเข้ม’  ฉันได้บทเรียนล้ำค่าตอนเส้นผมไม่รักดีหนีจากไปแบบไม่เกรงอกเกรงใจหนังศรีษะนั่นแหละ จึงได้คิดพึงพอใจกับสังขารที่มีอยู่ คิดได้ว่าไอ้ขาตะเกียบคู่นี้ถึงแม้มันจะเล็กแต่ก็แข็งเกร่งรวดเร็ววิ่งชนะมาหลายครั้งหลายครา มือแบนๆ ไม่หมือนผู้ดีแต่ก็เรียวยาวเล่นดนตรีใช้งานได้คล่อง ใบหน้าใช่สวยงามเลิศเลอแต่ก็หุ้มกระโหลกซึ่งใส่มันสมองที่ทำงานได้ดีมีสติปัญญา

คงต้องต่อเรื่องวิธีการเอาตัวรอดเวลาแผ่นดินไหวคราวหน้า เพราะท่านคงจะเมื่อยตาเวลาอ่านเรื่องชีวิตยาวๆ แบบนี้