ถ้าใครได้ยินคำคนแก่ลาวอีสานพูดว่า..ป่วยดี้ดี..อย่าได้ไปหลงตีความหมายป้ายสงสัยเด้อว่า..ป่วยอะไรว่ะถึงจะดี..เพราะคำว่าป่วยดี้ดีของคุณยายท่านหมายถึงว่า..มันป่วยดุคือป่วยบ่อยๆ..มันบ่ดีบ่ม่วนจักเม็ด

แล้วอะไรคือความดี..ทำอะไรถึงจะเรียกว่าดี..ถ้าพูดกับคนทั่วๆไปส่วนใหญ่ก็จะถือรวบยอดง่ายๆหยาบๆว่า..อะไรที่ต้องใจอะไรสมใจอยากของตนเองนั่นแหละดี..หรือบ้างอาจจะสรุปว่าอะไรที่ไม่ผิดกฏหมายนั้นแหละดี..ซึ่งมันเป็นความดีที่เราตีความเอาเอง..ขาดมาตรฐานตัวชี้วัดที่ผู้รู้รับรอง..

ในทางพุทธะ..ดีคือกุศลอันก่อผลให้เกิดบุญ..ชั่วคืออกุศลที่ก่อผลให้เกิดบาป..

ฉะนั้นชีวิตที่ดี..ก็คือชีวิตที่อยู่ในครรลองวิถีแห่งกุศลกรรมบถ๑๐..ของพระพุทธองค์นั่นเอง..

อ่านซ้ำย้ำกันอีกหลายๆทีเด้อว่ากุศลกรรมบถ๑๐มีอิหยังจั้งได๋..

..
[319] กุศลกรรมบถ 10 (ทางแห่งกุศลกรรม, ทางทำความดี, กรรมดีอันเป็นทางนำไปสู่สุคติ — wholesome course of action) ว่าโดยหัวข้อย่อ ดังนี้..

ก. กายกรรม 3 (การกระทำทางกาย — bodily action)
1. ปาณาติปาตา เวรมณี* (เว้นจากปลงชีวิต — abstention from killing)
*เวรมณี แปลว่า เจตนาที่ทำให้เว้น หรือ เจตนาที่ตรงข้าม เมื่อจะแปลให้เต็มความ จึงควรแปลว่า การกระทำที่ว่างจากการคิดเบียดเบียน หรือ การทำดีที่ตรงข้ามกับการเบียดเบียนชีวิต ดังนี้เป็นต้น

2. อทินนาทานา เวรมณี (เว้นจากถือเอาของที่เขามิได้ให้โดยอาการขโมย — abstention from taking what is not given)
3. กาเมสุ มิจฉาจารา เวรมณี (เว้นจากประพฤติผิดในกาม — abstention from sexual misconduct)

ข. วจีกรรม 4 (การกระทำทางวาจา — verbal action)
4. มุสาวาทา เวรมณี (เว้นจากพูดเท็จ — abstention from false speech)
5. ปิสุณาย วาจาย เวรมณี (เว้นจากพูดส่อเสียด — abstention from tale-bearing)
6. ผรุสาย วาจาย เวรมณี (เว้นจากพูดคำหยาบ — abstention from harsh speech)
7. สัมผัปปลาปา เวรมณี (เว้นจากพูดเพ้อเจ้อ — abstention from vain talk or gossip)

ค. มโนกรรม 3 (การกระทำทางใจ — mental action)
8. อนภิชฌา (ความไม่คิดเพ่งเล็งอยากได้ของเขา — non-covetousness)
9. อพยาบาท (ความไม่คิดร้ายผู้อื่น — non-illwill)
10. สัมมาทิฏฐิ (ความเห็นชอบ ถูกต้องตามคลองธรรม — right view)

D.III.269, 290. ที.ปา. 11/360/284; 471/337.
..
ใครเกิดความคิดที่จะสมาทาน(ตั้งใจถือเอาด้วยปัญญา)เอาเป็นชีวธรรมนูญของชีวิต..นั่นแหละจิตอริยะระดับโสดาปันติมรรค..