โครงการเสวนาวิชาการ เรื่อง “ฟื้น (ราก) ชาวกรุง?”

จัดโดยเครือข่ายอนุรักษ์มรดกวัฒนธรรม

วันพุธที่ ๒๗ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๖ เวลา ๑๓.๑๕ – ๑๖.๓๐ น.

ณ ห้องประชุมชั้น ๑ หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร 

copy//เนื่องด้วยพื้นที่ต่อเนื่องจากกรุงรัตนโกสินทร์ ไปจนจรดคลองผดุงกรุงเกษมนั้น ถือเป็นแหล่งมรดก

วัฒนธรรมสำคัญแห่งหนึ่งของชาติ เป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่บอกเล่าที่มาของความเจริญรุ่งเรือง

ของกรุงรัตนโกสินทร์ อันประกอบไปด้วยผู้คนหลากหลายเชื้อสายที่ได้อพยพมาพึ่งพระบรมโพธิสมภาร และเป็นส่วนหนึ่งในการก่อร่างสร้างเมือง สร้างความเจริญรุ่งเรืองทางเศรษฐกิจมาอย่างยาวนาน

เยาวราช ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งในย่าน China Town ของกรุงเทพฯ ที่มีชาวจีนหลากหลายกลุ่มมาตั้งรกราก และมีบทบาทสำคัญต่อการวางรากฐานทางเศรษฐกิจการค้าให้กับประเทศชาติ พร้อมๆ ไปกับการสร้างวิถี

ประเพณีจีนที่มีเอกลักษณ์ของท้องถิ่น ตลอดรวมไปถึงสร้างอาคารสถาปัตยกรรมที่สะท้อนให้เห็นวิวัฒนาการ

ของอาคารพาณิชย์รุ่นแรกๆของกรุงรัตนโกสินทร์เหล่านี้ล้วนเป็นองค์ประกอบที่บอกเล่าประวัติศาสตร์

ของเมืองได้อย่างดียิ่ง

ทว่า ปัจจุบันการวางผังเมืองและการกำหนดการใช้ประโยชน์ที่ดิน มักให้ความสำคัญกับการสร้างพื้นที่

ทางเศรษฐกิจเป็นหลัก ขาดวิสัยทัศน์ทางด้านวัฒนธรรม จนเป็นผลให้ชุมชนเก่าแก่เช่นเดียวกับเยาวราช

ถูกไล่รื้ออยู่เนืองๆ แทนที่จะหาแนวทางพัฒนาเชิงอนุรักษ์ สร้างความสมดุลระหว่างสิ่งเก่าและใหม่ให้เกิดขึ้น

อย่างลงตัว กลับเป็นการทำลายรากเหง้าอันเป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์และมรดกวัฒนธรรมของชาติ

ให้สูญหายไป

ภาพจากแฟ้ม บทความเรื่อง “รถไฟใต้ดินผ่านเยาวราช...ผังเมืองจะมีทิศทางรักษา "รากเหง้า" ทางวัฒนธรรมท้องถิ่นอย่างไร...” ตามลิ้งก์บนบล็อก http://www.oknation.net/blog/tourrattanakosin/2012/08/05/entry-1

ปัญหาที่กล่าวมานี้ หาได้เกิดขึ้นกับย่านเยาวราชเท่านั้น หากแต่ยังเกิดขึ้นกับชุมชนประวัติศาสตร์แหล่งอื่นๆ อีกจำนวนมาก  การหาแนวทางเพื่อปกป้องมรดกวัฒนธรรมชุมชนในย่านเยาวราช จึงเปรียบเสมือนกรณีศึกษา

ให้กับชุมชนอื่นๆได้พึงตระหนักถึงปัญหาดังกล่าวและเตรียมตัวตั้งรับกับปัญหาในลักษณะเดียวกันนี้ที่อาจจะ

เกิดขึ้นกับชุมชนของตนต่อไปด้วย

เครือข่ายอนุรักษ์มรดกวัฒนธรรม ซึ่งประกอบไปด้วย สยามสมาคมในพระบรมราชูปถัมภ์ หอศิลปวัฒนธรรม

แห่งกรุงเทพมหานคร สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถัมภ์ สถาบันอาศรมศิลป์ สมาคมอนุรักษ์ศิลปกรรม และสิ่งแวดล้อม คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี และมูลนิธิเล็ก -ประไพ วิริยะพันธุ์ จึงเห็นร่วมกันว่าน่าจะได้มีการจัดสนทนาแลกเปลี่ยนพูดคุยในปัญหาของชาวกรุง เพื่อให้ผู้อยู่อาศัยในกรุงและคนในสังคมได้ตระหนักรู้และเท่าทันต่อการเปลี่ยนแปลงและพัฒนาเมือง ที่เสี่ยงต่อการทำลายมรดกวัฒนธรรมและชุมชนที่เป็นดั่ง “ราก” และ “หัวใจ” ของเมือง อันเป็นองคาพยพสำคัญที่จะทำให้เมืองนั้นๆ มีชีวิตเมืองได้อย่างมั่นคงและยั่งยืน ดังนั้นการจะรักษา “ราก” ของเมืองให้ดำรงอยู่ได้นั้น ผู้อาศัยในเมืองนั้นๆ ย่อมต้องเข้าใจถึงสิทธิและหน้าที่ของชุมชน ตลอดจนเรียนรู้เรื่องราวมรดกวัฒนธรรมท้องถิ่นของตนเอง เพื่อนำไปสู่การพัฒนาหย่อมย่านแต่ละถิ่นที่ประกอบขึ้นเป็นบ้านเมือง ให้อยู่ร่วมกันได้อย่างมีสุขและสันติ

รายการช่วงเช้าสำหรับสื่อมวลชน

9:00 - 11:00 น. รายการ “สื่อเดินชน” สำหรับสื่อมวลชน ลงทัศนศึกษาสัญจรในย่านเยาวราช โดยมีคุณสมชัย กวางทองพาณิชย์ ผู้รู้ในท้องถิ่น นำเดินและเล่าเรื่อง

รายการช่วงบ่ายสำหรับผู้สนใจทั่วไป

12:30 น. ลงทะเบียนเข้าฟังปาฐกถาและร่วมเสวนา ณ หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร และชมนิทรรศการ”ย่านเก่าเยาวราชกับผลกระทบจากการพัฒนาทางกายภาพ”

13:15 - 13:20 น. ชม Presentation ตอน “(ราก) ชาวกรุง”

13:20 - 13:50 น. รับฟังปาฐกถา เรื่อง “โคตรเหง้าเหล่ากอชาวกรุง” โดย รองศาสตราจารย์ศรีศักร วัลลิโภดม นักวิชาการด้านมานุษยวิทยาและโบราณคดี

13:50 - 14:10 น. “บทเรียนจากป้อมมหากาฬ” โดยคุณธวัชชัย วรมหาคุณ ผู้แทนชุมชนป้อมมหากาฬ

14:10 - 16:00 น. การเสวนาเรื่อง  “ฟื้น (ราก) ชาวกรุง?” โดย

รองศาสตราจารย์ ดร. กิตติศักดิ์ ปรกติ อาจารย์คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

คุณพงษ์สวัสดิ์ อักษรสวาสดิ์ อุปนายกฝ่ายกฎหมายสมาคมอนุรักษ์ ศิลปกรรมและสิ่งแวดล้อม กรรมการผู้อำนวยการมูลนิธิศูนย์กฎหมายสิ่งแวดล้อมประเทศไทย

รองศาสตราจารย์ชูวิทย์ สุจฉายา นักวิชาการ สถาบันอาศรมศิลป์

คุณศิริณี อุรุนานนท์ คณะทำงานกลุ่มอนุรักษ์และฟื้นฟูชุมชนเจริญไชย                        

คุณวรวิมล ชัยรัต กลุ่มรักษ์บ้านรักษ์เมืองเชียงใหม่

16:00 - 16:30 น. แลกเปลี่ยนความคิดเห็น

16:30 น. จบรายการ

 ดำเนินรายการโดย คุณวิมล อังสุนันทวิวัฒน์ กรรมการสมาคมอนุรักษ์ศิลปกรรมและสิ่งแวดล้อม

โปรดแจ้งชื่อเพื่อลงทะเบียนล่วงหน้าที่ จารุณี คงสวัสดิ์

เจ้าหน้าที่ประสานงานเครือข่ายอนุรักษ์มรดกวัฒนธรรม

ที่ jarunee@siam-society.org

แผนที่หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร

ท่านที่สนใจข้อมูล บทความดีๆ มีสาระ สามารถเข้าไปกด like บน Facebook ตามลิ้งก์ด้านล่างนี้ เพื่ออ่านข้อมูลปัจจุบัน และย้อนหลัง ซึ่งน่าจะเป็นประโยชน์แก่ท่าน ไม่มากก็น้อยครับ

http://www.facebook.com/tourrattanakosin