(โคลงสี่สุภาพ)         ศิโรราบกราบด้วย---------ดวงมาน

                  สมเด็จพระพุฒาจารย์--------จรดเกล้า

                  สิบห้าทศวรรษกาล-----------กำเนิด

                  ประโคมคุณสืบเค้า-----------คะครื้นควรฉลอง

(กลอนสุภาพ)            

ลุถึงเจ็ด กรกฎา ห้าห้าเจ็ด

นับเบ็ดเส็จร้อยห้าสิบฉนำล่อง

เลขมงคลดลศรีดิถีทอง

ควรฉลองปีโฉลกโชคชโลม

พระพุฒาจารย์นวมรวมใจศิษย์

มารังสฤษฏ์กิจเลิศล้วนเฉิดโฉม

ประกาศคุณอาจารย์สะท้านโพยม

ให้พันลึกครึกโครมกว่าที่เคย

ปีสองสี่ศูนย์เจ็ดบำเหน็จนุสรณ์

ตำบลวังแม่ลูกอ่อนอ้างเฉลย

อำเภอสรรพยาโชคมาเกย

โลกได้เชยชูเชิดเกิดคนดี

หมื่นนรา นางใย เมืองชัยนาท

ได้ทายาทคนที่หกดิลกศรี

ก่อคุณูปการประมาณมี

แด่สยามปฐพีรัฐสีมา

เริ่มอ่านเขียนเรียนโลกวัดโคกเข็ม

เพื่อเติมเต็มตรรกตรึกเข้าศึกษา

ครบสิบสองขวบปีจึงลีลา

จากเคหาคฤหัสถ์สู่วัดอนงค์

ได้บวชเรียนอบรมสมมโนหมาย

มูลกัจจายน์-ธรรมบท ประวัติบ่ง

วิชาเลข-ลูกคิด ฤทธิ์ณรงค์

ลุจำนงชำนาญหนังสือไทย

ณ โรงเรียนอุดมวิทยายน

อนุชนเชิดชูเป็นครูใหญ่

อาจารย์สยามปริยัตินวมศูนย์รวมใจ

จนขึ้นชื่อลือไกลกระฉ่อนนาม

กรมศึกษาธิการรายงานผล

แด่พระปิยภูวดลจอมสยาม

ข่าวพระนวมนำสงฆ์อนงคาราม

จัดศึกษาสง่างามงานอากร

จึงสมเด็จพระปิยมหาราชเจ้า

ทรงโปรดเกล้า ฯ พระราชทานสาส์นอักษร

ตั้งพระราชทินนามงามสุนทร

พระครูอุดมพิทยากร เป็นปฐมกาล

รับสนองพระเดชพระคุณเกื้อกูลชาติ

สร้างสรรค์งานพุทธศาสน์มหาศาล

แม้สมเด็จพระราชชนนีศรีสังวาลย์

เสด็จน้อมนมัสการอาจารย์ตน

เมื่อยังทรงเยาว์วัยได้ศึกษา

เรียนวิชาหนังสือไทยวิไลผล

ที่โรงเรียนอุดมวิทยายน

มีพระชนม์ผูกพันแต่นั้นมา

ดังฤาวัดอนงค์ดำรงศักดิ์

ฐานสำนักเรียนปฐมสมเด็จย่า

คือ ศึกษานารี ปีต่อ ๆ มา

คือคุณค่าบางบทควรจดจาร

(กลโคลงพรางขบวน)               

                           ผ่องพักตร์พักตร์ผ่องเพี้ยง---------จันทร์เพ็ญ

                           หยาดคำคำหยาดเย็น-------------------หยดน้ำ

                         คมคิดคิดคมเข็น------------------------คุณค่า

                                    เดชคุณคุณเดชค้ำ----------------------อะเคื้อเดชคุณ

(ตนุมัชฌาฉันท์)

พักตร์ผ่องดุจจันทรเพ็ญ----------โดดเด่นและสงบงาม

วาจาปิยไขความ----------ชุ่มโสตกลวารี

ยามคิดก็จะคิดคม----------ชื่นชมเฉพาะความดี

คุณโทษผิจะพึงมี----------คือจุดยุติธรรมเทียว

(กลโคลงพรางขบวน)

อุ่นไอไออุ่นเอื้อ----------อาทร

เพียรพร่ำพร่ำเพียรสอน----------หมดไส้

เผยพจน์พจน์เผยพร----------ไพจิตร

เชี่ยวชาญชาญเชี่ยวใช้----------ช่างรู้เชี่ยวชาญ

(ตนุมัชฌาฉันท์)

น้ำใจจะกระจายจบ----------ใครพบก็จะอบอุ่น

ยามสอนบมิถอนทุน----------เปิดหมดบมิปิดบัง

ยามใดพระเฉลยพจน์----------ทั้งหมดก็แหละพรขลัง

เก็บเกี่ยวประจุกำลัง----------ทุกเรื่องก็จะชำนาญ

(กลโคลงพรางขบวน)

เพริศเพ็ญเพ็ญเพริศพริ้ง----------พรหมจรรย์

เย็นย่ำย่ำเย็นขยัน----------เขย่งยื้อ

สร้างเสกเสกสร้างสรรค์----------สำเร็จ

กิจการการกิจรื้อ----------เร่งแก้กิจการ

(กาพย์ยานี ๑๑)

เพ็ญพรตพรหมจรรย์----------จิตท่านพลันพิสุทธิ์ดี

เย็นย่ำค่ำราตรี----------ยังมิหยุดขยันการ

เพียรชอบประกอบกิจ----------ลุสัมฤทธิ์คิดโอฬาร

ใดทรุดสุดจะทาน----------รื้อทำใหม่ให้มั่นคง

(กลโคลงพรางขบวน)

เสงี่ยมสงบสงบเสงี่ยมแง้ม----------คำงาม

สื่อสารสารสื่อตาม----------ตอบด้วย

ทายทักทักทายถาม----------ถ้วนถี่

แย้มสรวลสรวลแย้มย้วย----------ส่งยิ้มแย้มสรวล

(กาพย์ยานี ๑๑)

ยามพูดมิพูดพร่อย----------เน้นคำน้อยจำนรรจา

ถามชอบตอบเนื้อหา----------ทุกทุกถ้อยกระทงความ

ทายทักรักมรรยาท----------มิเคยขาดคารมงาม

ยิ้มแย้มอยู่ทุกยาม----------ดวงหน้าใสเปี่ยมไมตรี

(โคลงสี่สุภาพ)

ปฏิปทาน่ารักล้ำ----------สำรวม

ห่อนเกินสมเด็จนวม----------ฉะนี้

วิชชา-จรณะสวม----------สฤษฏ์ค่า

วัดอนงค์บอกบ่งชี้----------ชัดเนื้อตำนาน

(กลอนสุภาพ)

สมเด็จพระพุฒาจารย์ผลงานกว้าง

มิอาจอ้างได้จบครบทุกด้าน

รุจิเรขรังสฤษฏ์ผลิตสมภาร

ล่วงลับเพียงสังขารแต่งานยัง

ชาวอนงคารามทุกคามเขต

ปรารภเหตุสำคัญในวันขลัง

ประกาศคุณทูนเทิดเจิดจีรัง

รวมพลังรำลึำสำนึกเทอญฯ

อาจารย์นวม ศิษย์เก่าคณะ ๘  ประพันธ์

(ผู้ช่วยศาสตราจารย์ศรีนวม  วินิจนฤมาลย์)