ศัลยศาสตร์ถือเป็น ๑ ใน ๔ major ward ของสาขาวิชาแพทย์แผนปัจจุบัน โดยในสมัยโบราณกลุ่มคนที่ถือเป็นหมอจริงๆก็เห็นจะเป็นศัลยแพทย์นี่แหละเพราะได้ลงมือทำการผ่าตัดรักษาจริงๆ รู้กันจะจะไปเลยว่าโรคที่รักษาอยู่จะเป็นอย่างไร ยิ่งในยุโรปโบราณคนที่เป็นศัลยแพทย์ก็คือช่างตัดผมนั่นเองเพราะทุกคนให้การยอมรับว่าเป็นบุคคลที่ใช้มีดเก่งที่สุด  แม้แต่ในปัจจุบันการจะสื่อถึงหมอก็มักจะเป็นภาพของศัลยแพทย์หรือหมอผ่าตัดอยู่เสมอ

แต่ช่วงเวลาหลายปีที่ผ่านมาเกิดอะไรขึ้นกับภาควิชาศัลยศาสตร์ ของคณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี??

ก่อนหน้าที่ผมจะได้เรียนศัลยศาสตร์ก็ได้รับข่าวคาวของภาควิชานี้ว่าการจัดการเรียนการสอนไม่ได้มาตรฐาน มีการปล่อยให้นักศึกษาลอกข้อสอบได้ตามใจชอบ และการจัดการเรียนการสอนของหน่วยศัลยศาสตร์ทั่วไป(general surgery) ก็ต่างกันระหว่างGen A กับ Gen B  เวลาเรียนก็ค่อนข้างสบายๆไม่หนักเหมือนกับภาควิชาอื่นๆ

พอผมได้ขึ้นมาเรียนจริงก็รู้สึกได้เลยว่าที่รุ่นพี่ร่ำลือกันนั้นมันน้อยเกินไปเพราะที่ประสบกับตัวเองมันหนักหนายิ่งกว่า!!!

เริ่มที่เรื่องการจัดการเรียนการสอนก่อนที่ไร้ประสิทธิภาพเสียจนมีนักศึกษาบางคนไม่ต้องไปเรียนทั้งวันก็ไม่มีใครรู้ แอบหนีไปนอนก็ได้ ไม่เข้าห้องผ่าตัดก็ได้ ไม่ไปดูผู้ป่วยก็ได้ เล่นเอาผมงงไปเลยว่าการเรียนแบบนี้มีด้วยหรอ?!? 

ไปถามอาจารย์ที่ดูแลนักศึกษาก็บอกว่าการเรียนการสอนที่นี่ไม่เหมือนภาควิชาอื่นๆต้องเรียนด้วยตัวเอง แต่ขอโทษครับท่านได้จัดบรรยากาศอะไรให้มันน่าเรียนบ้าง

๑.      วันๆไม่เจออาจารย์ ไม่รู้ว่าอาจารย์ไปออกตรวจก็ไม่น่าจะใช่เพราะแต่ละวันจะกำหนดอยู่แล้วว่าใครออกตรวจที่OPDบ้าง ในห้องผ่าตัดก็มีไม่เกิน ๓ คน ในภาควิชามีอาจารย์ ๔๐ กว่าคนนะครับไม่ใช่ ๑๐ กว่าคน อย่างที่ภาควิชาอื่นยังมีอาจารย์ผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนมาดูผู้ป่วยบ้างวันละ ๒-๓ ครั้ง แต่นี่แทบไม่มีเลยไม่รู้ว่าเอาเวลาราชการไปเล่นหุ้นหรืออยู่โรงพยาบาลเอกชนกันหมดหรือเปล่า

๒.      แพทย์ประจำบ้านที่อยู่ประจำหน่วยก็แทบจะไม่มีความรู้มาสอน สอนแบบผิดๆถูกๆหรือไม่ก็ไม่สอนเลย บางคนเรียนจนใกล้จะจบแล้วยังตอบคำถามที่อาจารย์ถามนักศึกษาแพทย์ไม่ได้เลย  ที่ราวน์ตอนเช้าทุกวันก็คุยกันเอง ดูแผลแล้วรอให้อาจารย์discharge ไม่ได้สนใจนักศึกษาแพทย์ที่อยู่ด้วยเลย(จะสนใจก็แต่นักศึกษาสาวๆ)

๓.      การจัดการเรียนที่แบ่งเป็นวอร์ดกับห้องผ่าตัดก็ไม่มีอะไรให้ทำ อย่างที่วอร์ดเช้าทำแผลแล้วก็ไม่มีอะไรอีกจนถึงเย็นก็มาราวน์กับแพทย์ประจำบ้าน ส่วนห้องผ่าตัดก็ยืนหาวอยู่ข้างผนังไม่ได้ทำอะไร+ไม่มีใครมาสอน

.........ฯลฯ........

แล้วอย่างนี้จะไปโทษนักศึกษาว่าไม่สนใจเรียนก็ไม่ถูกต้อง  เพราะบางครั้งเราก็ต้องมองตัวเองก่อนว่าเป็นอย่างไร

สำหรับผมและเพื่อนๆอีกกลุ่มหนึ่งที่ฝืนใจทนทำตามตารางแบบนี้ต้องมาช้ำใจอีกจากการให้คะแนนประเมินของอาจารย์ที่ไร้หลักเกณฑ์อย่างยิ่ง บางคนไม่เคยเข้าเรียนกลับได้คะแนนประเมินมากกว่าคนที่เข้าห้องผ่าตัดเกือบทุกครั้ง  แต่ผมก็ไม่โทษพวกอาจารย์หรอกครับเพราะมันเป็นผลจากปัญหาแรกที่อาจารย์ไม่ได้มาคลุกคลีกับนักศึกษาเลย

มาถึงเรื่องใหญ่ที่สุดของภาควิชานี้ก็คือปัญหาเกี่ยวกับการสอบ

การสอบจะแบ่งเป็นการสอบoral และปรนัย  การสอบ oral จะมีcaseผู้ป่วยมาให้แล้วคิดวิเคราะห์ว่าผู้ป่วยเป็นอะไร จะดูแลรักษาอย่างไร แต่มันไม่ตรงไปตรงมาครับเพราะเจ้าหน้าที่ของภาควิชาจะแอบมาบอกว่าเรื่องที่อาจารย์จะออกมีอะไรบ้างให้อ่านเตรียมไว้ ๕-๖ เรื่อง  พอถึงเวลาสอบจริงก็จะมีคนได้คะแนนมากมายเพราะได้ท่องคำตอบไว้ล่วงหน้าแล้ว  อาจารย์บางท่านก็มีเวลาเป็นเงินเป็นทองมากเรียกนักศึกษามาสอบทีเดียว ๓ คน แล้วผลัดกันตอบโดยทุกคนจะได้คะแนนเท่ากัน..... จึงเกิดความสงสัยว่าแล้วคุณจะจัดสอบกันไปทำไม  ยิ่งการคิดคะแนนก็เอาคะแนนสอบoralไปเป็นคะแนนในส่วนอื่นๆอีกซึ่งถือว่าไม่มีมาตรฐานอย่างรุนแรง

ส่วนการสอบปรนัยนี่ถือว่าแย่สุดๆไม่ใช่เพราะมีการลอกอย่างโจ๋งครึ่มอย่างเดียว แต่เพราะบางครั้งเจ้าหน้าที่คุมสอบยังสนับสนุนให้เกิดการลอกเลยก็มี  แล้วรู้ไหมครับว่าใครเป็นคนเลือกข้อสอบเป็นเจ้าหน้ากลุ่มนี้แหละที่จะต้องเลือกเอาข้อสอบจากคลังข้อสอบยุคพระเจ้าเหาที่ไม่รู้ใช้มาแล้วกี่รุ่นต่อกี่รุ่น ที่สำคัญข้อสอบในคลังนี้ยังเป็นคลังเดียวกับการสอบของนักศึกษาปี ๕ ปี ๖ และแพทย์ประจำบ้าน ขึ้นอยู่กับว่าเมื่อไหร่เจ้าหน้าที่จับมาได้ข้อสอบง่ายก็ดีไป ถ้ายากก็ซวยกันเกือบหมด  แต่ระยะหลังๆไม่ค่อยมีปัญหาแล้วเนื่องจากเจ้าหน้าที่เขาจำได้ว่าข้อสอบชุดไหนง่ายแล้วเขาจะได้ไม่ต้องมาซ่อมเด็กอีกรอบ

ผลที่ตามมาคือการประกาศคะแนนซึ่งช้าผิดปกติ ทั้งที่ทุกภาควิชาจะประกาศคะแนนหลังสอบเสร็จไม่เกิน ๑ เดือน แต่ที่นี่กว่าจะทราบผลก็ ๕-๖ เดือน จนไม่แน่ใจว่าคะแนนมีปัญหาหรือเจ้าหน้าที่เฉื่อยแฉะหรืออาจารย์ไม่สนใจตามเรื่องคะแนนกันแน่  เพื่อนๆที่เรียนก่อนก็ได้บอกว่าปัญหานี้เกิดจากคะแนนมีปัญหาเยอะมากจนเจ้าหน้าที่ต้องรื้อคะแนนใหม่หลายรอบ  คราวนี้เขาก็เลยแก้ปัญหาโดยไม่บอกคะแนนซะรอให้ถึงกำหนดส่งคะแนนไปที่ฝ่ายการศึกษาแล้วเท่านั้นจึงจะประกาศคะแนนออกมา

คำถามคือมาตรฐานของศัลยศาสตร์รามาธิบดีอยู่ที่ไหน?

คำถามคือคุณภาพของนักศึกษาแพทย์รามาธิบดีจะเป็นอย่างไร?

คำถามคือจริยธรรมของแพทย์ที่เติบโตมากับระบบแบบนี้จะเป็นอย่างไร?

และคำถามคือประชาชนจะมั่นใจหมอที่จะมาผ่าตัดจากรามาธิบดีได้สักแค่ไหน?

นี่แหละความงามหน้าของศัลยศาสตร์รามาธิบดี!!!!

ขุมทรัพย์เพชร.

วันที่ ๑๗ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๒ เวลา ๑๓.๔๓ น.