การเปิดใจฟังกัน...กุญแจไขการเจรจาเพื่อสันติ

เมื่ออีกฝ่ายเสนอทางเลือกอื่นเพื่อแก้ปัญหาได้เหมาะสมยิ่งขึ้น ท่านมีแนวโน้มอย่างไร ระหว่าง ตอบโต้ กับ ไตร่ตรอง

คมคิด: บุคคลที่วางใจในความคิดของตัวเป็นคนเขลา   แต่ผู้ที่สนใจคำทักท้วง เป็นผู้หยั่งรู้

นายแดงไม่เคยหยุดพูดได้เลย ทุกอย่างที่เขาพูดมักจะเป็นเรื่องทำนอง “ดูสิว่าผมฉลาดแค่ไหน!” และเอาเล่าเรื่องต่างๆ ซ้ำไปซ้ำมา จนกว่าเขาจะได้รับคำตอบอย่างที่เขาต้องการ

อยู่มาวันหนึ่ง ลูกค้าที่อาวุโสมากที่สุดของเขา (และเป็นลูกค้าเพียงคนเดียวที่เหลืออยู่ของเขาด้วยเช่นกัน) ก็เรียกเขาเข้าไปในห้องประชุมและกล่าวว่า “ผมอยากจะบอกอะไรคุณสักอย่างนะครับ ผมไม่ค่อยพอใจใน...” “หรือครับ ผมเสียใจจริงๆ” แดงพูดแทรกในทันที “มันอยู่นอกเหนือการควบคุมของผมจริงๆ ครับ เพราะพวกเราไม่ค่อย...”

“เดี๋ยวก่อนครับ” ลูกค้าพยายามพูดต่อไป “ผมไม่ได้พูดถึงเรื่องนั้น ผมไม่พอใจเกี่ยวกับ...”  “อ๋อ ครับ” แดงขัดจังหวะอีกครั้ง “เรื่องนั้นไม่ใช่ความผิดของเราเลยครับ เพราะว่า...”
“หยุดก่อน !” ลูกค้าขัดจังหวะเขาทันที “สิ่งที่ผมพยายามจะพูดก็คือ ผมอยากจะเลิกทำงานกับคุณ ไม่ใช่แค่เพราะความผิดพลาดที่คุณเคยก่อไว้หรอกนะ แต่สาเหตุหลักเป็นเพราะ...กรุณาอย่าขัดจังหวะผมอีกนะครับ  เพราะคุณไม่เคยปล่อยให้ผมพูดจบประโยคได้เลยแม้แต่ครั้งเดียว ! ผมไม่รู้สึกว่าคุณกำลังฟังผม หรือให้ความสำคัญกับสิ่งที่ผมพูดแม้แต่น้อย” 

หลังจากนั้นเขาก็เดินจากไป โดยปล่อยนายแดงให้ประหลาดใจ อย่างไรก็ตาม นายแดงกลับบอกว่าลูกค้าคงจะไม่ได้พูดจริงจัง (แต่ลูกค้าพูดอย่างนั้นจริงๆ)

อะไรทำให้นายแดงแม้ได้ยิน แต่กลับไม่เข้าใจสิ่งที่ลูกค้ากำลังสื่อออกมา หรือทึกทักว่าเข้าใจ แต่เป็นกลับเข้าใจผิด นั่นเป็นเพราะกรอบความคิดที่ไม่ยืดหยุ่น หรือความเชื่อแบบฝังหัว  จิตวิทยาเชิงบวกมองว่าการเปิดใจเรียนรู้ (Open-mindedness) เป็นกุญแจสำคัญในการประสานความคิดเห็นที่แตกต่างเข้าด้วยกัน อันเนื่องมาจากแต่ละฝ่ายมีความจริงใจอยากแก้ปัญหา ไม่มีวาระซ่อนเร้นเพียงเพื่อประโยชน์ของตนหรือพวกพ้อง แต่ยินดีปรับเปลี่ยนเพื่อประโยชน์ส่วนร่วม อันนำมาซึ่งประโยชน์มากโทษน้อยแก่ทุกฝ่าย

เนื่องจากบางคนไม่รู้ตัวว่าตนเองกำลังปิดใจอยู่ แต่กลับอ้างเหตุผลที่ดูดี (ซึ่งไม่ใช่เหตุผลที่แท้จริง) อธิบายพฤติกรรมตนเองว่าทำไมจึงทำเช่นนั้น ดังนั้นเพื่อเราทุกคน ทุกฝ่าย จะไม่ตกอยู่ในวังวนของเหตุผลจอมปลอมอันเกิดมาจากกลไกป้องกันตนเอง (Defense mechanism) ของจิตใจที่บกพร่อง (ดังคำกล่าวที่ว่า “จิตใจก็เป็นตัวล่อลวงเหนือกว่าสิ่งใดทั้งหมด  มันเสื่อมทรามอย่างร้ายทีเดียว  ผู้ใดจะรู้จักใจนั้นเล่า”) เรามาสำรวจตนเองก่อนดีมั้ยครับ

แบบสำรวจจิตใจที่ลวงตนเอง (Deceived defense mechanism test) (กรุณาศึกษาเพิ่มเติมที่ www.HowAreYou.co.th)
กรุณาให้คะแนนแต่ละข้อตามจริง
ไม่จริง  จริงบางครั้ง  ค่อนข้างจริง  จริง
1 2 3 4
ครั้งล่าสุดเมื่อมีคนมาวิจารณ์ เตือนสอนหรือสอบสวนท่าน ท่านตอบสนองอย่างไร?
1. ฉันต่อปากต่อคำ พูดยียวน วกวนกับคนที่พูดถึงเรื่องดังกล่าวนั้น
2. ฉันปฏิเสธความรับผิดชอบต่อเรื่องที่เกิดขึ้น มากกว่าจะแสดงตัวร่วมเข้าแก้ไขคลี่คลาย
3. ฉันตอบเลี่ยงๆ หรือเบี่ยงเบนประเด็น ทำให้เรื่องดังกล่าวดูไม่ใช่เรื่องใหญ่อะไร
4. ฉันแสดงอาการชื่นชม ยกย่อง ให้เกียรติอีกฝ่ายเป็นพิเศษ เผื่อว่าจะช่วยให้การพูดคุยประนีประนอมกันได้ หรือผ่อนหนักเป็นเบาได้
5. อะไรดีๆ ฉันพูดเข้าหาตัวเอง แต่ อะไรแย่ๆ ฉันโยนให้คนอื่น
6. ฉันพูดเน้นถึงสิ่งดีๆ ที่ฉันได้ทำ โดยพยายามไม่เอ่ยหรือพูดก็เพียงน้อยนิดถึงสิ่งที่ตนเองทำผิด ทำบกพร่อง
7. ฉันให้เหตุผลรองๆที่ฟังดูดี โดยละเลยเหตุผลหลักๆ ที่เป็นสาเหตุต้นตอของเรื่องดังกล่าวไป ทำให้ผลกระทบที่อาจมาถึงฉันจะได้ไม่รุนแรงนัก
8. ฉันกล่าวโทษผู้อื่น หรือ สิ่งอื่น มากกว่าจะยอมรับผิดในส่วนของตนเอง
9. ฉันยอมรับผิด ก็ต่อเมื่อจำนนด้วยพยานหลักฐาน
10. แม้ต้องรับผิด รับโทษ ฉันก็พยายามไม่ให้ตัวเองเสียหน้าหรือเสียชื่อเสียงมากนัก

แปลผล:
คะแนน  10-15 16-25 26-40
แปลผล  ดีมาก:
ให้เป็นแบบอย่าง  ดีพอใช้:
ให้พัฒนาบางข้อ  ปรับปรุง:
รีบปรึกษาหารือ
ข้อเสนอแนะ: ข้อใดได้คะแนนมาก ท่านอยากเห็นข้อนั้นเป็นอย่างไร ท่านจะเริ่มทำอย่างไร

ครั้งล่าสุด การเจรจาเพื่อสันติในบ้านเมือง
ท่านคิดว่าใครกำลังถูกจิตใจของตนเองล่อลวงบ้าง?
จะลดผลกระทบนี้ได้อย่างไร?
------------